Morgunblaðið - 11.06.2000, Qupperneq 48

48 SUNNUDAGUR 11. JÚNÍ 2000
MORGUNBLAÐIÐ
HUGVEKJA
ÍDAG
Lofgjörð
ljóðs og söngs
Lofgjörð kynslóðanna til skapara himins
og jarðar hefur hljóðnað í árþúsundir.
Stefán Friðbjarnarson staldrar vlð
ljóðið og sönginn í guðsþjónustu
kirkju og safnaðar.
Heyrhimnasmiður,
hvers skáldið biður,
kommjúktilmín
miskunninþín...
(Kolbeinn Tumason, dáinn 1208)
Hvítasunna er hátíðleg haldin í
minningu þess er heilagur andi
Guðs kom yfir postula Krists og
þeir tóku að tala tungum. Síðan
hefur kristinn dómur verið boðað-
ur - og lofgjörð til skapara himins
og jarðar sungin - á flestum ef
ekld öllum þjóðtungum heims.
Raunar hefur lofsöngurinn, trúar-
ljóðið, verið snar þáttur í lofgjörð
kynslóðanna alla tíð. Það hefur
hljómað heims um ból í ár-
þúsundir. Trúarlegur kveðskapur
er og ríkur þáttur í heilagri ritn-
ingu. Hver þekkir ekki Ljóðaljóð-
in, kærleiksljóðin, sem eignuð eru
þeim vitra Saló-
moni konungi?
Hver þekkir ekki
Davíðssálmana,
150 að tölu, sem
eignaðir eru - og að
hluta til orktir af -
skáldkonunginum
frá Betlehem. Da-
víðssálmar vóru
Gyðingum helgi-
dómur.
Séra Sigurjón
Guðjónsson kemst
svo að orði (Ritröð
Guðfræðistofnunar
um sálmafræði -
1988): „Vér sjáum
af Nýja testament-
inu, hve mikils Jes-
ús Kristur mat
Davíðssálma. Við
stofnun heilagrar kvöldmáltíðar í
loftsalnum í Jerúsalem, syngur
hann ásamt postulun sínum lof-
sönginn (Davíðss. 115-118, svo-
kallaða Hallelújasálma) og heldur
síðan út til Gestamane, á vit pínu
sinnar og dauða...“
Séra Sigurjón segir ennfremur:
„í Nýja testamentinu gætir
trúarljóða víða. 11. kapítula
Lúkasarguðsjalls er lofsöngur
Sakaría prests, föður Jóhannesar
skírara, kallaður Benedictus
(morgunsöngur) og lofsöngur Mar
íu (Magnificat). Þessir sálmar
vóru fyrst ritaðir á arameisku...
Þá er að finna í Opinberunarbók-
inni nokkur brot, sem sungin eru
frammi fyrir hásæti Guðs. Hér er
fyrsti vísir að kristnum sálma-
kveðskap...".
Sálmasöngur var hluti af guðs-
þjónustu ísraela. Við slit kristin-
dóms og gyðingdóms taka kristnir
menn upp eigið guðsþjónustu-
form. Sálmamir vóru og eru einn
meginþáttur þess. Aðrir eru lest-
ur helgra rita, predikunin og alt-
arisgangan (kvöldmáltíðarathöfn-
in, meðtaka sakramentis). Séra
Siguijón segir að kristnir menn
hafi haldið uppi sönghefð Gyð-
inga, sem var þrenns konar: al-
mennur söngur, sóló og kór og
tveir kórar (antiphonal söngur).
Trúarleg Ijóð mótuðu hvarvetna
kristnihald í kaþólskri tíð, einnig á
ísa köldu landi. Nægir að minna
hér á Lilju Eysteins munks, sem
allir vildu kveðið hafa, og Kolbein
Tumason, sem vitnað er til í upp-
hafi þessi pistils.
Árið 1524 koma út í Evrópu
fjögur sálmasöfn, sem höfðu m.a.
að geyma 37 af sálmum Lúthers.
„Ljóð hans höfðu um margt á sér
mark alþýðukveðskapar", segir
séra Bjami Sigurðsson í ritröðinni
um sálmafræði, „enda sungust
þau inn í hjarta alþýðunnar með
undraverðum hraða... Gleði
þeirra og einfaldleiki var vissu-
lega samboðinn fagnaðarerindinu
og átti greiða leið til móts við
trúarþörf fólksins." Prestamir
Hallgrímur Pétursson og Matt-
hías Jochumsson eru dæmi um ís-
lenzk skáld, sem orktu sig inn í
þjóðarsálina. Textar þeirra lifa
góðu lífi á vömm þjóðarinnar enn
í dag.
Hörður Áskelsson segir í til-
vitnaðri ritröð: „Þegar hinn lút-
herski siður hélt innreið sína má
ætla að sönglíf á biskupsstólum
hinnar kaþólsku kirkju hafi verið
Ljósmynd/Gísli Sigurðsson
Látlaus fegurð lítillar kirkju, Árbæjarkirkju
í Reykjavík, er lofgjörð til skapara himins og
jarðar.
blómlegt, því biskupar og prestar
vóm vel að sér í söng. í inngangi
íslenzkra þjóðlaga vitnar séra
Bjarni Þorsteinsson í rit Arn-
gríms Jónssonar lærða, Anatomia
Blefkeniana, frá 1612, þar sem
stendur: ,Að því er sönglist og
lagfræði snertir, hafa landar mín-
ir ekki verið svo illa að sér, að þeir
hafi ekki getað búið til hljóðfæri
upp á eigin spýtur, og tekizt vel.
Og lagafræðina hafa þeir þekkt
allt fram á þennan dag...“
Ljóða- og lagasmiðir 20. al-
darinnar hafa auðgað íslenzkt
kirkju- og menningarlíf. Kirkju-
kóra og og kirkjusöng ber hátt í
starfi þjóðkirkjunnar á 1000. af-
mælisári kristnitökunnar. Þar
sem bezt hefur til tekizt - í Lang-
holtskirkju og ýmsum öðram
safnaðarkirkjum - er unun að
hlusta á lofgerðarsönginn. Listin
er eitt sterkasta „vopn“ kristinnar
kirkju: ljóðin, lögin og söngurinn.
Að ógleymdri byggingarlistinni,
sem margar kirkjur tíunda, og
myndlist og annarri list, sem bún-
aður kirknanna sýnir. Ovíst er að
maðurinn hafi komizt nær Guði
sínum en í kirkjulegri list, þar sem
bezt hefur til tekizt.
Það fer vel á því að lofsöngvar
íslendinga til „Guðs vors lands“
hljómi um land allt á þessu þús-
und ára kristnitökuafmæli þjóðar-
innar. Og það fer og vel á því í
þessum mánuði vors og blóma að
enda pistilinn á hendingum Ste-
fáns frá Hvítadal: Ég þakka af
hjarta, Guð minn góður, gjafir
þínar, sól og vor. - Gleðilega
Hvítasunnuhátíð!
ÚL
VELVAKAJVDI
Svarað ísíma 569 1100 frá 10-12 og 13-15
frá mánudegi til föstudags
Ekki sammála
ÉG er ekki sammála því
að Inga Jóna Þórðardóttir
hafi orðið sér til skammar
í Kastljósþættinum eins
og kom fram í Velvakanda
fyrir stuttu. Inga Jóna
var að gagnrýna reikn-
inga borgarinnar og var
það alveg satt sem hún
sagði. Það er dæmalaust
að segja að hún hafi orðið
sér til skammar, hún
sagði bara sannleikann.
Ingibjörg Sólrún borgar-
stjóri var líka í þessum
þætti og sagði hún í
Breiðholtsblaðinu að það
væri erfitt að vinna alla
daga undir stækkunar-
gleri sjálfstæðismanna.
Ég vil endilega senda
Ingu Jónu kveðjur og
hvet hana endilega til að
halda áfram.
Matta Ólafs.
Kettir og eðli þeirra
ÉG er ekki sammála
greininni um hatur á dýr-
um, sem birtist í Velvak-
anda fimmtudaginn 8. júní
sl. Mér finnst að það ætti
að hafa alla ketti í bandi
og fólk ætti að greiða fyr-
ir þá eins og gert er við
hunda. I garðinum hjá
mér var fugl búinn að út-
búa sér hreiður hátt uppi í
grenitré. Einn daginn sé
ég stóran svartan kött
uppi í trénu, hann var
búinn að éta ungana og
hrinda niður hreiðrinu.
Þetta var saddur heimilis-
köttur. Ég tel að það
skipti ekki máli hvort þeir
eru saddir eður ei, þetta
er eðlið.
Kristjana,
Hátröð 7, Kópavogi.
Þakkir til Harðar
Torfasonar
MIG langar til að taka
undir með Guðrúnu í Vel-
vakanda 8. júní sl. um að
þáttur Harðar Torfasonar
sé alveg frábær. Ég
hlakka alltaf til að heyra í
honum.
Kærar þakkir Hörður
Torfason.
Þyrí.
Tapað/fundiö
Gullnæla gleymdist í
Glugganum
GULLNÆLA með steini
gleymdist fyrir stuttu í
versluninni Glugganum á
Laugavegi 60. Upplýsing-
ar í síma 551-2854 á búð-
artíma.
Hálfsíð þunn kven-
kápa
HÁLFSÍÐ, ljós, þunn
kvenkápa með rennilás og
spælum framan á ermum
var tekin í misgripum á
Pollinum á Akureyri,
föstudaginn 2. júní sl. Við-
komandi er beðinn að
hringja í síma 694-6640
eða skila henni á Pollinn.
Seðlaveski tapaðist
SEÐLAVESKI merkt
Búnaðarbankanum tapað-
ist þriðjudaginn 6. júní sl.
Sennilega á horni Njáls;
götu og Snorrabrautar. í
veskinu voru öll skilríki
og fleira. Skilvís fmnandi
er vinsamlegast beðinn að
hafa samband við Ernu í
síma 552-0978 561-1421.
Fundarlaun.
Dýrahald
Kisa í óskilum
ÞESSI litla kisa fannst
við Nýkaup við Eiðistorg
sunnudaginn 4. júní. Hún
er ómerkt. Upplýsingar í
síma 552-9550, 862-9430
eða 899-6122.
Kanínur fást gefíns
TVÆR svartar kanínur
fást gefins. Upplýsingar í
síma 565-1571.
BRIDS
IJmsjon (>uðmuiiilur Páll
Arnarson
Það er aldrei gaman að tapa
„borðleggjandi" spilum, en
það var reisn yfir því hvemig
suður fór tvo niður á þessum
fimm tíglum:
Suður gefur; allir á hættu.
+ Norður + 65 D19975 ♦ Á107 + ÁK6
Vestur Austur
4.ÁG82 +KD104
VÁG84 ♦ K632
♦ 2 ♦ 543
+7532 +G4 Suður +973 V- ♦ KDG986 +D1098
Vestur Norður Austur Suður
- - - 2tíglar*
Pass 2 hjörtu Pass 31auf
Pass 4 tíglar Pass 5 tíglar
Pass Pass Pass
* Veikir tveir
Vestur kom út með spaðaás,
fékk kall og spilaði aftur
spaða yfír á drottningu aust-
urs í öðrrnn slag. Austur
skipti yfir í tromp, sem sagn-
hafi tók heima og trompaði
þriðja spaðann í borði. Þaðan
spilaði hann hjarta og austur
kom hiklaust með tvistinn og
suður trompaði. Næst kom
tígull upp á ás (vestur henti
spaðagosa) og síðan önnur
hjartatrompun. Legan í tígl-
inum gerir það að verkum að
ekki þýðir að reyna að frí-
spila hjartað, svo sagnhafi
tók síðasta tromp austurs og
veitti því athygli að vestur
henti hjartagosa.
Nú er komið að laufinu.
Eins og sést fellur gosinn
annar úr austrinu, svo það
gefur fjóra slagi ef spilað er
beint af augum. En sagnhafi
ákvað að spila tíunni og svína
fyrir gosann í vestur. Austur
fékk því óvænt slag á lauf-
gosa, og síðan annan á
hjartakóng í lokin. Tveir nið-
ur.
En hvað vakti eiginlega
fyrir sagnhafa með þessari
laufíferð? Jú, hann þóttist
hafa fengið góða mynd af
skiptingunni. Spaðinn var
greinilega 4-4, þvi ekki hefði
vestur farið að spila undan
kóngnum í öðrum slag. Aust-
ur lét fumlaust smátt hjarta
þegar litnum var fyrst spilað,
en af því má draga þá álykt-
un að hann eigi ekki ásinn.
Vestur virðist því hafa byrj-
að með ÁG fjórða í hjarta
líka. Einn tígul sýndi hann
og þar með fjórlit í laufi, eða
skiptinguna 4414. Laufgos-
inn er auðvitað líklegri til að
vera í hópi fjögurra spila en
tveggja, og því gerði suður
réttíþvíaðsvína.
Suður gat þess vegna ver-
ið stoltur af spilamennsku
sinni, þótt ekki gæfi hún
mikið í aðra hönd.
MORGUNBLAÐIÐ
birtir tilkynningar um
afmæli, brúðkaup,
ættarmót og fleira les-
endum sínum að
kostnaðarlausu. Til-
kynningar þurfa að
berast með tveggja
daga fyrirvara virka
daga og þriggja daga
fyrirvara fyrir sunnu-
dagsblað. Samþykki
afmælisbarns þarf að
fylgja afmælistil-
kynningum og/eða
nafn ábyrgðarmanns
og simanúmer. Fólk
getur hringt í síma
569-1100, sent í bréfs-
íma 569-1329, eða
sent á netfangið ritstj
@mbl.is.
Einnig er hægt að
skrifa:
Árnað heilla,
Morgunblaðinu,
Kringlunni 1,103
Iteykjavík
Víkverji skrifar...
EINS og fram hefur komið stend-
ur Víkverji í búferlaflutningum
þessa dagana og því fylgir að
munstra og afmunstra heimilisfólk
á ýmsum stöðum, svo sem Hag-
stofu, bönkum, pósti og síma. Út-
réttingar sem þessar taka jafnan
mikinn tíma og em síst of skemmti-
legar, en Víkverji hugði þó gott til
glóðarinnar að þessu sinni, minnug-
ur áforma fyrirtækja og stofnana
um aukna möguleika á notkun
Netsins í þessu sambandi. Fram
kom í Morgunblaðinu á dögunum að
rafræn stjórnsýsla er nokkuð á veg
komin hér á landi, en er enn háð
þeim annmörkum að s.k. rafræn
undirskrift hefur ekki verið fest hér
í lög. Slík lögfesting mun þó innan
seilingar og mun auka mjög á gagn-
virkni samskipta á Netinu ef að lík-
um lætur.
xxx
ÓTT rafræn undirskrift sé enn
ekki orðin að vemleika, hafa
fjölmargar stofnanir og fyrirtæki
tekið Netið í auknum mæli í sína
þjónustu, ekki síst með því að veita
þar hverskyns upplýsingar og að-
gang að eyðublöðum og tölvupósti.
Getur af þessu skapast mikið hag-
ræði, en miklu skiptir vitanlega að
skipulagning þessa þáttar sé í lagi
hjá viðkomandi fýrirtæki eða stofn-
un. Sé svo ekki, er betur heima setið
en af stað farið.
Víkverji þóttist góður að geta
prentað út í fullum litum eyðublað
Hagstofunnar um breytingu lög-
heimilisins í þjóðskrá og lét sig ekki
muna um að íylla blaðið út með
penna, skella því í umslag, sleikja eitt
stykki frímerki og setja á og fara með
í póstkassann. Betra þótti honum þó
að sjá að íslandspóstur bauð upp á
fyllri þjónustu á heimasíðu sinni; þar
er unnt að tilkynna aðsetursskipti og
spara sér ómakið að koma við á
næsta pósthúsi og skila þar inn gulu
spjaldi sem svo er kallað.
XXX
ATTA dagar eru liðnir síðan Vík-
verji afmunstraði sig og sína úr
Hlíðunum, póstnúmeri 105, með
þessum hætti og munstraði sig um
leið á hið fomfræga númer, 101. Hef-
ur síðan h'tið gerst; bréfin til fjöl-
skyldunnar berast alltént ekki á nýja
póstfangið og sum detta enn inn um
gömlu lúguna í Hlíðunum. Svo virtist
því sem Netsamskiptin hefðu ekki
skilað sér sem skyldi. I aðalnúmeri
Islandspósts fengust þær upplýsing-
ar að slíkum upplýsingum verði að
skila á næstu póststöð á þar til gerð-
um eyðublöðum. Þegar viðkomandi
var bent á að á Netinu væri þó boðið
upp á áðumefndan möguleika kom
næsta vandræðaleg þögn sem svo
var leyst með elsta úrræði þeirra sem
ekki skilja út á hvað góð þjónusta
gengur; nefnilega að senda erindið
áfram til annars aðila. Sá fann upp-
lýsingar um Víkverja og hans fólk af
Netinu eftir býsna langa leit, en kvað
þá upp þann úrskurð að upplýsingar
hefðu líldega aðeins borist á Miðbæj-
arstöðina, ekki í Skipholtið - pósthús
Hlíðahverfis. Því væri ráðlegast að
skrá sig þar upp á gamla móðinn.
Þessu vildi Víkverji síst af öllu una og
varð niðurstaðan að viðkomandi aðili
tók að sér að koma upplýsingunum til
pósthússins í Skipholti - fyrir þrá-
beiðni Víkverja og rökstuðning hans
um tilgang rafrænnar stjómsýslu.
xxx
ENN hefur engu að síður ekkert
bréf borist á nýja heimilið. Það
er þó einbýli, svo ekki er forvitnum
nágrönnum ellegar hrekkjóttum
bömum þeirra í sama stigagangi um
að kenna. Rafræn stjórnsýsla af
hendi Islandspósts er því sýnilega í
molum og eftir helgi þegar Víkverji
neyðist til að fara í Skipholtið og fylla
út gula spjaldið - upp á gamla móð-
inn - þýðir það um leið að tilraunir
póstfýrirtækisins til að hrista af sér
fjötra ríkiseinokunar og taka upp nú-
tímalegri þjónustuaðferðir fá fall-
einkunn - rauða spjaldið.