Morgunblaðið - 16.07.2000, Blaðsíða 34

34 SUNNUDAGUR 16. JÚLÍ 2000
MINNINGAR
MORGUNBLAÐIÐ
HEIMIR
STEINSSON
+ Heimir Steinsson
fæddist á Seyðis-
firði hinn 1. júlí 1937.
Hann lést á Land-
spitalanum í Foss-
vogi 15. maí síðast-
liðinn og fór útför
hans fram frá Dóm-
kirkjunni 24. maí.
Heimir Steinsson
var Islendingur sem
skar sig úr, hann var
mikill Norðurlandabúi
og framúrskarandi
stuðningsmaður lýðhá-
skóla. Leiðir Heimis og
danska lýðháskólans lágu saman er
hann var við kennaranám við
Haslev-lýðháskólann og hafa þau
tengsl markað djúp spor í íslenska
og danska menningu og þankagang.
Pað lá beint við að Heimir yrði
skólameistari lýðháskólans í Skál-
holti - skóla sem líta þarf á í norrænu
samhengi til að skilja mikilvægi
hans. Skálholt var norrænn lýðhá-
skóli og þar var lögð áhersla á hið
samnorræna - en aldrei þó á kostnað
þjóðararfsins, menningar og lista.
Ég hitti Heimi í fyrsta sinn er ég
var gestakennari í Skálholti um mán-
aðartíma árið 1979. Fundur sá hefur
verið þýðingarmikill íýrir líf mitt,
sérstaklega sem Norðurlandabúa.
Heimir og fjölskyldan í Skálholti
kenndu mér á þessum mánuði að
elska Island sem hluta af sjálfum
mér. Þetta hafði þau áhrif að mér,
Dananum, fannst ég hafa eignast
annað föðurland. Söknuður minn eft-
ir Islandi er til vitnis um þetta.
Ég sakna íslands. Hvernig fór
Heimir að því að koma þessu í kring?
Það var kannski sáraeinfalt, en jafn-
framt erfítt og á fárra manna færi:
Heimir sagði sögur.
A ferðum okkar um Island rifjaði
Heimir upp sögur þær er gerst höfðu
á hverjum þeim stað er við sóttum
heim. Sögumar voru um atburði er
átt höfðu sér stað 1000 árum áður.
Og Heimir sagði frá á þann hátt að
sögumar urðu ljóslifandi, stóðu
manni nærri og urðu mikilvægar -
líka í nútíðinni: Myndir
og hugmyndir urðu til í
höfði 20. aldar manns.
Þegar Heimir sagði frá
festist sagan í minni
manns, en skilningur-
inn kom kannski ekki
fyrr en löngu síðar.
Sögurnar, frásögnin
og samtölin undirstrik-
uðu hinn norræna
þankagang.
Það er leitt til þess
að hugsa, að hugmynd-
in um lýðháskóla skuli
aldrei hafa náð að
skjóta rótum í íslensku
samfélagi. Það myndi hafa mikla
þýðingu fyrir ísland og íslenskan
æskulýð, að ungt fólk ætti þess kost
að stunda nám í lýðháskóla og með-
taka þar norræn áhrif til mótvægis
við þau ógnarmiklu amerísku menn-
ingaráhrif sem til staðar em. íslend-
ingar ættu að stofna lýðháskóla sem
væri í þeim anda semHeimir hefði
viljað. Nýtt Skálholt!
Heimir var í mínum augum mikill
heiðursmaður, mikilsverður mál-
svari norrænna lýðháskóla, fmm-
kvöðull og fræðimaður, foðurlands-
sinni og vinur Danmerkur og
baráttumaður fyrir auknum hlut
non-ænnar menningar.
Minningarorð geta verið okkur
hjartfólgin en snauð á mælikvarða
hins kalda vemleika. Og oft standa
efnahagslegar staðreyndir í vegi fyr-
ir stórum hugsjónum.
Ég vona að þessi minningarorð um
Heimi Steinsson, hinn mikla Islend-
ing, Nprðurlandabúa og skólamann,
verði íslendingum hvatning til að
leggja rækt við hinn norræna arf og
koma á fót íslenskum lýðháskóla.
Sjóður honum til styrktarmætti
gjaman bera nafn Heimis.
Heiðmð sé minning Heimis
Steinssonar.
Ole Risak, fyrrverandi
lýðháskólakennari,
gestakennari við Skál-
holt og ráðgjafi danska
vinnuveitendasam-
bandsins.
Blómastofa
Friðftnns
Suðurlandsbraut 10,
108 Reykjavík, sími 553 1099.
Opið öll kvöld
til kl. 22 - einnig um helgar.
Skreytingar fyrir öll tilefni.
Gjafavörur.
Handrit afmælis- og minningargreina skulu
vera vel frá gengin, vélrituð eða tölvusett.
Sé handrit tölvusett er æskilegt, að diskl-
ingur fylgi útprentuninni. Senda má greinar
til blaðsins í bréfasíma 569 1115, eða á net-
fang þess (minning@mbl.is). Nauðsynlegt
er, að símanúmer höfundar/sendanda fylgi.
Nánari upplýsingar má lesa á heimasíðum.
Það eru vinsamleg tilmæli að lengd greina
fari ekki yfir eina örk A-4 miðað við meðal-
línubil og hæfilega línulengd - eða 2.200
slög. Höfundar eru beðnir að hafa skírnar-
nöfn sín en ekki stuttnefni undir greinunum.
UTFARARSTOFAISLANDS
Sjáum um alla þá þætti sem hafa ber í huga
er andlát verður
Útfararstjórar okkar búa yfir áratuga reynslu af störfum við
útfararþjónustu.
Sjáum um útfarir á allri landsbyggðinni.
Sverrir
'ý Jfi Eiiuirsson
útfararsljóri,
sími 896 8242
Sverrir
Olsen
útfararstjóri.
Baldur
Frederiksen
úlfararsljóri,
sími 895 9199
Útfararstofa íslands, Suðurhlíð 35, Fossvogi.
Sími 581 3300. Þjónusta allan sólarhringinn.
www.utfararstofa.ehf.is
MATTHIAS
INGIBERGSSON
+ Matthías Ingi-
bergsson fæddist
í Kirkjuvogi í Höfn-
um hinn 21. febrúar
1918. Hann lést á
Landspi'talanum 28.
júní síðastliðinn og
fór útför hans fram
frá Dómkirkjunni 7.
júlí.
Elskulegur faðir
okkar hefur nú öðlast
frið eftir hetjulega
baráttu við langvar-
andi og erfiðan sjúk-
dóm.
Það er aðdáunarvert með hve
miklu æðruleysi hann tók þeirri
vitneskju, að þessa baráttu ynni
hann ekki. Hann kvartaði aldrei
nema ef vera skyldi yfír því að óvin-
urinn hindraði hann í að njóta mat-
ar og drykkjar í þeim mæli sem
hann var vanur, þar sem vökvainn-
töku varð að takmarka verulega. Að
þessum leiðarlokum langar okkur
dætur hans að minnast hans í þakk-
læti fyrir alla þá ást og umhyggju
sem hann sýndi okkur og fjölskyld-
um okkar allt til hins síðasta.
Elsku pabbi. Það er erfitt í fáum
orðum að tjá þær tilfinningar sem
hjörtu okkar hræra nú, því þar tak-
ast á djúpur söknuður og þakklæti
yfir að þú þurfir ekki að berjast
lengur. Þótt þessar tilfinningar
muni með tímanum sefast mun ást
okkar, þakklæti og virðing til þín
vera óbreytt svo lengi sem við lif-
um. Þú hefur mótað líf okkar með
því uppeldi og lífsveganesti sem þú
gafst okkur frá upphafi. Það grund-
vallaðist í því að þótt við værum
stelpur værum við ekkert síðri en
strákar og gætum tekist á við fram-
tíð okkar á eigin spýtur, staðið ein-
ar og séð fyrir öðrum ef á þyrfti að
halda. Til þess þyrftum við góða
menntun, hugrekki og þor til að
takast á við erfiðleika, skilning og
umburðarlyndi gagnvart skoðunum
annarra. Menntunin stóð okkur öll-
um til boða og hefur reynst okkur
vel. Hugrekki, þor og skilningur
eru eiginleikar, sem ekki verða
sóttir í smiðjur annarra, en við höf-
um og munum áfram reyna eftir
fremsta megni að leita þeirra innra
með okkur. Því víst er, að einmitt
þessa eiginleika sýndir þú í ríkum
mæli og hafa þeir án efa verið þau
leiðandi öfl, ásamt þinni menntun,
sem ruddu veg þinn í gegnum lífið.
Þú og mamma voruð samtaka um
að búa okkur gott heimili, ánægju-
lega, ástríka og áhyggjulausa æsku.
Þið kennduð okkur að elska og
virða okkar yndislega land. Ótelj-
andi eru öll ferðalögin og útilegurn-
ar sem þið fóruð með okkur í um
landið þvert og endilangt og var
það ærið þrekvirki á þeim árum er
vegakerfið, farkostirnir og ferða-
búnaður buðu ekki upp á sömu
ferðaþægindi og þau, sem sjálfsögð
þykja í dag. Þó skorti aldrei neitt í
þessum ferðum og ekki var verið að
víla fyrir sér þótt þvo þyrfti bleiur
og annan barnaþvott á leiðinni. Við
nutum okkar út í ystu æsar og
fræddumst um fjöll, ár og vötn, því
varla var til það kennileiti, sem þið
vissuð ekki deili á. Þótt farkostirnir
yrðu stundum að láta undan átök-
um við vegakerfið eða vegleysur
hefti það aldrei för nema stutt, því
þú varst við öllu búinn með vara-
hlutakassann og verkfærin í far-
teskinu.
Eins og þú lagðir áherslu á að við
kynntumst eigin landi vel, gerðir þú
okkur einnig ljóst, að nauðsynlegur
liður í þroska einstaklings er að
kynnast öðrum þjóðum og menn-
ingu þeirra af eigin raun. Þetta
hafðir þú sjálfur gert á námsárum
þínum og leitaðir æ síðan nýrra
tengsla við aðrar þjóðir gegnum tíð
ferðalög og samskipti við önnur
lönd. Því var það, að þú taldir það
sjálfsagt að börnin þín leituðu sér
menntunar út fyrir landsteinana og
sendir þau því ung utan til hinna
ýmsu landa, fyrst sumarlangt til
tungumálanáms, síðan ýmist sem
skiptinema eða til
lengri skólagöngu.
Þegar svo var komið
að þijú elstu börnin
höfðu gifst/heitbundist
erlendis, settir þú það
skilyrði fyrir „útsend-
ingu“ yngstu dóttur
þinnar, að hún giftist
Islendingi áður. Maka-
tengsl við íslensku
þjóðina mátti ekki
rjúfa. Fjölskyldu- og
menningartengslin við
aðrar þjóðir bunduð
þið hjónin einnig í hina
áttina, þ.e. tókuð er-
lenda skiptinema inn á ykkar heim-
ili og voru þeir ófáir. Einn þeirra,
Jurg Clauser, frá Sviss, dvaldist hjá
ykkur að eigin ósk ári lengur en
venja er og lauk hér stúdentsprófi
með miklum sóma og hefur alla tíð
síðan verið eins og einn úr fjöl-
skyldunni. Þannig má segja að þú
hafir, beint og óbeint, stuðlað að
því, að stórfjölskylda okkar er al-
þjóðleg fjölskylda og tengslin útá-
við mikil.
Fjölskyldutengslin almennt voru
þér einnig mikils virði og samheldni
og hjálpsemi innan fjölskyldunnar
taldir þú sjálfsagða. Þú sagðir allt-
af: „Við verðum að standa saman og
hjálpast að, þá fer allt vel.“ Öll höf-
um við börnin þín og fjölskyldur
notið góðs af. Þér var annt um hag
okkar og fjölskyldna okkar, studdir
okkur og ráðlagðir dyggilega, þeg-
ar ráða þinna var leitað. Barnabörn
þín, allt stúlkur, fundu í þér góðan
vin og lífsins ráðunaut, sem alltaf
tók þeim opnum örmum, fullur
áhuga um þeirra líðan og viðfangs-
efni, óspar á uppörvun og hvatning-
arorð. Ollum gerðir þú þeim Ijóst,
að þú varst stoltur af þeim og hafð-
ir mikla trú á þeim. Það hefur verið
þeim afar mikilvægt. - Manngæsku
þína og umhyggju hefur þú sýnt í
verki á ótal vegu, bæði fjölskyld-
unni, sem næst þér stendur, sem og
öðrum sem fjær þér standa. Vitum
við að margir hafa til þín leitað og
aðstoð fengið. Þótt þú værir sjálfur
illa haldinn sjúkdómi, hafðir þú
meiri áhyggjur af því erfiði, sem
sjúkdómur þinn lagði á móður okk-
ar við ástríka umhyggju hennar við
þig, heldur en þína eigin heilsu.
Ekki vitum við hvort þú opinberað-
ir þær áhyggjur við hana sjálfa, en
þú lést þær oft í ljós við okkur syst-
urnar. Þannig hafðir þú alltaf þarfir
annarra í fyrirrúmi. Minningar
okkar um þig og samverustundir
allt frá barnæsku eru eins og haf-
sjór, ótæmandi. Við munum taka
þær fram í hugann eina eftir aðra
og ylja okkur við þær á leið þeirri,
sem við eigum eftir að feta á lífs-
brautinni. Þannig munt þú fylgja
okkur alla okkar tíð. Við elskum þig
og þökkum þér allt. Við biðjum góð-
an Guð að varðveita þig. Elsku
mamma, megi Drottinn styrkja þig
í þínum mikla missi og hjálpa þér til
að horfa björtum augum fram á
veginn, því Ljósið er allt um kring.
Vertu sæll að sinni, pabbi.
Þínar dætur,
Freyja, Edda og Sif.
Elsku yndislegi afi minn. Nú ertu
loksins búinn að fá hvíldina eftir
erfiðar stundir. Þótt ég sé þakklát
fyrir það og viti að þú ert á betri
stað er söknuðurinn og sorgin mik-
il. Minningarnar um þig eru nú það
dýrmætasta, sem ég á og á ég þær
ófáar, sem munu seint eða aldrei
gleymast. Ég man það t.d. alltaf
hversu stoltur þú varst af okkur
barnabörnum þínum, sagðir lát-
laust hversu fallegar og duglegar
við værum.
Ein áramót, þegar fjölskyldan
var sem oftar samankomin í Hraun-
tungunni, man ég eftir að þú komst
til mín og bauðst mér kampavín og
var ég þá ekki há í loftinu. Ég man
að þú sagðir, að í þínu húsi skyldi
enginn vera hafður útundan, hvort
sem ungur væri eða gamall. Arin
liðu og tími var kominn til að velja
framhaldsskóla og enginn vafi var í
mínum huga um að velja MR eins
og afi, mamma og stóra systir. Þeg-
ar ég skilaði inn umsókn minni um
skólavist, tók Guðni rektor við
henni, leit á mig og sagði: „Þú ert
dóttir Freyju, barnabarn Matthías-
ar!“ og þar með fékk ég inngöngu.
Þegar ég svo ákvað að fara í lækn-
isfræðina tókst þú í hönd mína og
sagðir, að ef einhver myndi verða
góður læknir þá væri það ég. Þú
hafðir svo mikla trú á mér og okkur
frænkunum. Fyrir það munum við
vera þér að eilífu þakklátar og mun
sú trú koma okkur langt.
Enn og aftur, elsku afi minn, vil
ég þakka þér fyrir öll hlýju orðin
þín, rökræðumar, sem þú sagðir
vera verkfæri til að skerpa hugann,
stuðning þinn allan og trúna á mér.
Megi drottinn vernda þig og
varðveita og halda styrktarhendi
yfir elsku ömmu Kötlu, sem var þín
stoð og stytta alla tíð.
Bjartir englar betri heima,
biðjið fyrir oss.
Þú, sem fyrir þjáða bræður
þyrnikrýndur barst þinn kross,
lát oss við hann fá og finna
friðarathvarf, líknarskjól.
Miskunn veit oss, mönnum sekum,
mikii Guð, við dómsins stól.
(Páll V.G. Kolka)
Bless í bili, elsku afi.
Þín
Yr.
ASDIS
ÓLAFSDÓTTIR
+ Ásdís Ólafsdóttir
fæddist á Flat-
eyri við Önundar-
fjörð 8. descmber
1932. Hún lést á
Landspitalanum í
Fossvogi 26. júní síð-
astliðinn og fór útför
hennar fram í kyrr-
Þey.
Elsku mamma mín,
nú ertu dáin og ég
sakna þín meira en orð
fá lýst. Sama dag og þú
kvaddir fæddi ég lítinn
dreng. Alla meðgöng-
una hélt ég því leyndu fyrir þér hvort
kynið kæmi og þú vildir það líka. Þú
talaðir um að fá að vera hjá okkur
Helga, Kristbjörgu og litla barninu í
sumar og hjálpa okkur með eitt og
annað. Ég sakna þín og þess sem
hefði getað orðið. Élsku mamma, nú
reyni ég að fóta mig í lífinu án þín. I
hjarta mér ertu alltaf nærri og ég
hugsa til þín í því sem ég tek mér fyr-
ir hendur því þú ert hluti af mér.
Ég þakka þér fyrir
allt, að vera alltaf til
staðar fýrir mig og
sýna mér að það sem
mér þótti stundum
þungbært var í raun
léttvægt og bentir mér
á spaugilegu hliðarnar
á oft mjög svo heim-
spekilegum vangavelt-
um mínum. Ég hugsa
um hláturinn þinn, það
hló enginn eins og þú,
fallega, hátt af öllu
hjarta og með tárum.
Þú varst heit kona með
eldhjarta og gerðir allt
af ástríðu. Þú ert í sálinni minni og
ég ætla að næra lífið á þann hátt sem
þú kenndir mér.
Vertu nú yfir og allt um kring
með eilífri blessun þinni.
Sitji Guðs englar saman í hring
sænginniyfirminni.
(Sig. Jónsson)
Þín dóttir,
Bryndís.