Morgunblaðið - 16.07.2000, Blaðsíða 39

MÖRGUNBLAÐIÐ
SUNNUDAGUR 16. JTÍlÍ 2000 39v
AFMÆLI
SIGURÐURÞ.
TÓMASSON
Hví skyldi beðið til
skilnaðarstundar með
að túlka virðingu og
þökk? Ég ætla mér
ekki að falla í þá gryfju,
sem er líka ónauðsyn-
leg, þegar tengdafaðir
minn fyllir níutíu ár og
segja nú þegar hversu
framlag hans til fjöl-
skyldu okkar hefur
verið mikið og vel met-
ið. Hann er fylginn sér
og ákveðinn, veit ævin-
lega hvað hann vill og
fer ekki í launkofa með
skoðanir sínar. Enda
eru þær yfirleitt reistar á traustum
grunni góðrar yfirvegunar. Hann er
ekki allra og kýs títt að fara eigin
leiðir og sneiða hjá samfélagi og
samskiptum við fólk sem örlög skipa
í nánd hans. Hann unir sér betur við
bók eða blað fróðlegrar fræðslu en
sitja á skrafi í hópi sem þó væri þess
fyllilega verður að kynnast nánar og
miðla ekki síður en þiggja frá þeim
sem að góðri reynslu búa. En ein-
staklingshyggja hans er slík, að hon-
um er það fjarlægt þeirri leið sem
hann hefur valið sér, að leita eftir
samfélagi sem hann hefur ekki tök á
að velja sjálfur. Fer þess vegna frek-
ar eigin leiðir en setjast í dagstofu
þar sem annað fólk leitar félags-
skapar. Tel ég vafalaust að rekja
megi skýringar á þessari afstöðu til
uppruna hans og mótunar skapgerð-
ar. Sigurður er fæddur norður á
Miðhóli í Sléttuhlíðinni í fógrum
Skagafirði. Þar ólst hann upp í góð-
um hópi systkina við síhlýja umönn-
un móður sinnar, Ólafar Þorkels-
dóttur, og forystu föður sem var þó
títt fjarri búrekstri og fjölskyldu
sökum starfa sinnar að félagsmálum
og forystu í verslun bænda. En Tó-
mas Jónsson varð kaupfélagsstjóri
og stýrði fyrirtæki bændanna af
mikilli röggsemi og var laginn við að
finna leiðir til að auka verðmæti af-
urða og gera þau innkaup sem
mestu skiluðu á heimilin í sveitinni.
Hann flutti því fjölskyldu sína frá
Miðhóli er ekki var lengur unnt að
hafa þau járn bæði í eldinum sem
fyrr reyndist mögulegt, það er
búsýsla og verslunarrekstur. Á
Hofsósi sleit Sigurður unglingsskón-
um og fór snemma að láta muna um
sig í kaupfélaginu þar sem fjölskyld-
an bjó en núna hefur verið breytt í
hið myndarlega Vesturfararheimili
og þar á vegg hangir mynd af kaup-
félagsstjóranum, föður Sigurðar.
Fingur
tannbursti
Heildsöludreifing, s. 897 6567
Hann var sjálfur reiðu-
búinn til þess að taka
til hendi og bar ekki
fáa poka á herðum sér
frá fjöruborði upp í
lager kaupfélagsins.
Er hann ekki efins um
það, að þetta álag á lík-
ama sem ekki var full-
harðnaður né fullvax-
inn hafi ekki verið gott
faraimesti til framtíð-
ar. Þó minnist Sigurð-
ur þessara ára á Hofs-
ósi með gleði og virðir
minningar um föður
sinn umfram aðra þá
sem hann hefur kynnst á lífsleiðinni.
Tómas kaupfélagsstjóri fórst á sigl-
ingu frá Siglufirði heim á Hofsós og
kynntumst við hjónin því, er við
vísiteruðum í þessum héruðum
löngu síðar, hve minnisstæð fólki er
fregnin um kaupfélagsstjórann ötula
sem ekki fékk náð landi og virðist
hafa varðveist í miðlun ættliða.
Sigurður settist í Samvinnuskól-
ann enda ekki óeðlilegt fyrir kaupfé-
lagsstjórasoninn. Minningar hans
þaðan eru ferskar og síveitular.
Hann man Jónas og virðir Eystein
og getur skýrt frá ýmsu því í löngu
máli sem þeir báru fram og kynntu.
Og þegar námi hans lauk í þeim
skóla fékk hann styrk til frekari
kynna af fræðum og sýslan sam-
vinnumanna og sigldi til Svíþjóðar.
Var það meira ævintýri en nú þykir
fyrir ungan mann að horfast í augu
við þann heim sem aðeins var kunn-
ur af bókum og frásögnum ferða-
langa. Hann nam ekki aðeins
sænsku, svo að hún varð honum sem
annað móðurmál, heldur öðlaðist
hann þann skilning á þessari frænd-
þjóð sem ekki fellur á. Er honum
það þess vegna ekki lítið gleðiefni að
dóttursonur hans og fjölskylda eru
horfin til Gautaborgar til starfa þar.
Er afa prests íslendinga í þessari
góðu borg það eitt til að draga úr
gleði, að hann mun varla treysta sér
til þess að vitja þeirra þar og rifja
upp góðar minningar frá dvöl hans
sjálfs þegar hann ungur maður
hleypti heimdraganum. Heimkom-
inn tók Sigurður til við þau störf sem
menntunin hafði eðlilega búið hann
undir. Hann réðst til starfa á
Siglufirði og varð þar kaupfélags-
stjóri og stýrði fyrirtæki í anda föð-
ur síns sem hann hafði margt lært
af. En hann sótti ekki aðeins starfs-
frama í síldarbæinn þekkta heldur
einnig konu sína, Maggý Ingibjörgu
OTTO pöntunarlistinn
, Laugalækur 4 • S: 588-1980,
Flóventsdóttur. Þar gengu þau í
heilagt hjónaband og áttu þar heima
uns þau stjómarskipti urðu í kaupfé-
laginu, að Sigurði með sínar ákveðnu
skoðanir varð ekki lengur vært eftir
að þeir tóku völdin sem honum þótti
sækja hugmyndir og stefnu allmiklu
austar en hann hafði sjálfur numið,
eða alla leið til Moskvu. Sigurður
flutti því fjölskyldu sína til Reykja-
víkur eftir að hafa verið þar sjálfur
einn og undirbúið móttökur. Starfaði
hann á skrifstofu SÍS og kynntist
mörgum góðum félögum en síðar
réðst hann í að stofna eigið fyrirtæki
enda stóð hugur hans frekar til eigin
reksturs en starfa hjá öðrum. Rak
hann fyrst prjónastofu en stofnaði
síðan Efnagerð Laugamess og sér-
hæfði sig í þjónustu við bakara og
náði mjög góðum árangri og kynnti
nýjungar. Húsnæðisskortur var
mikill í Reykjavík og ekki auðvelt
fyrir Sigurð að koma fólki sínu fyrir.
Voru það mikil viðbrigði að flytja úr
rúmgóðu húsnæði kaupfélagsstjór-
ans fyrir norðan í kjallara í Laugar-
nesi. En það bætti úr skák, að hús-
ráðendur voru slíkir öðlingar, að
traust vinátta myndaðist og féll
aldrei á. Og ekki leið á löngu uns úr
rættist fyrir mikinn dugnað Sigurð-
ar og hann flutti konu og böm í nýja
íbúð við Hraunteiginn. Fjölskyldan
hafði tvöfaldast á Siglufirði með fæð-
ingu barnanna, Ebbu Guðrúnar og
Brynhildar og heitir hún eftir móð-
ursystur sinni sem andaðist ekki
löngu fyrr en frænka hennar fæddist
en sonurinn var Tómas, verkfræð-
ingur sem fórst í hinu hörmulega
þyrluslysi á Kjalarnesi í ársbyrjun
1975. Gleymi ég seint ferð minni til
Sigurðar á skrifstofu hans í efna-
gerðinni þar sem hann sagðist síðar
þegar hafa gert sér grein fyrir að al-
vara fylgdi heimsókn er ég sat og
beið þess, að hann lyki því að sinna
erindum manns sem fyrir var. Sig-
urður settist þögull er ég skýrði hon-
um frá andláti einkasonarins. í þögn
tókumst við á við þessi þungu örlög,
síðan gekk Sigurður afsíðis en kom
skömmu síðar til mín aftur og við
ræddum um skástu leiðina að bera
Maggý þessi tíðindi. Hún hefur alla
tíð borið svo hag bama sinna og síð-
an barnabarna fyrir brjósti, að
minnsta hætta varð að stórmáli hjá
henni. En þegar ég kom til hennar í
fagra heimihð þeirra við Laugarás-
veginn bað ég hana um að setjast og
þurfti raunar ekki fleira, hún vissi
sem bóndi hennar, að ekki var heim-
sókn tengdasonarins tengd hvers-
dagslegu efni. Og svo er hún stór og
hefur ætíð sýnt það, að sé eitthvað
mikið lagt á herðar hennar ber hún
sína byrði og bognar ekki. Grét hún
eðlilega einkasoninn og þau hjón
bæði hörmuðu góðan dreng sem
ekki hafði þó fengið að ganga þær
farsælu leiðir sem gáfur hans og
geta hefðu átt að trygga án þess
ágjöf fylgdi. Sigurður og Maggý
hafa verið samhent um alla hluti.
Ekki aðeins forsjá heimilis og um-
hyggju barna heldur stóð hún hon-
um einnig við hlið í fyrirtækjum
hans og gekk þar að starfi af miklum
ötulleik. Hygg ég að frá þeim tíma
stafi það fyrirkomulag hvað fjármál
áhrærir, að hvort um sig gætir eigin
fjár og greiðir þá reikninga sem
taldir verða til hans eða hennar.
Höfum við ekki sjaldan hent gaman
að því, að vel fylgjast þau með því, að
eftir þessari reglu sé farið og dugar
ekki annað en gæta aðskilnaðar þeg-
ar bankar eru heimsóttir. Enn halda
þau ákveðið í þessa hefð, þótt all
miklu minna sé umleikis hjá þeim en
fyrr. Þau voru miklir höfðingjar
heim að sækja, héldu vinum og ætt-
mennum boð og sóttum við hjá þeim
fyrstu þorraveislumar með fornum
siðum og mat. Ferðalög höfðuðu
einnig mjög til þeirra og getur Sig-
urður enn sett á frásagnir af ævin-
týrum þeirra og þá ekki sjaldan með
systur hans Þórnýju og manni henn-
ar Jóni heitnum Kjartanssyni. Sóttu
þau mörg lönd heim og nutu ferða,
þótt heimkoman væri ætíð best. Eft-
ir slys fyrir tveimur árum hefur Sig-
urður orðið að rifa mjög segl þau
sem fyrr voru þanin og tryggðu góða
yfirferð. Hann berst þó við laskaða
mjöðm og er í engu tilbúinn að gef-
ast upp. Enda ber hann fá einkenni
Elli kerlingar, beinn í baki og svipur
sem á margfalt yngri manni. En sárt
þótti honum að verða vegna stirðs
fótar að missa af hátíð þjóðarinnar á
Þingvöllum er kristni var lofuð og
fyrir hana þakkað. En þó bætir það
úr, að fyrr en slysið hefti för sótti
hann dótturdóttur sína heim í Hol-
landi meðan hún bjó þar með fjöl-
skyldu sinni og var ekki til að draga
úr ánægju að lykkja var lögð á leið-
ina og komið við í London en sú borg
er meðal þeirra byggða sem Sigurð-
ur metur hvað mest. Og nú dvelja
þau Maggý og Sigurður á hjúkrun-
arheimilinu Ási í Hveragerði. Maggý
hefur ekki alltaf fótavist en nýtur^
þeirrar umönnunar starfsfólks í
mikilli hlýju og skilningi, að á betra
verður ekki kosið. Sigurður styttir
sér stundir við heimsóknir í íbúð
þeirra við Bólstaðarhlíð þar sem þau
höfðu komið sér svo vel fyrir. Hann
tók til við að mála þegar um hægðist
og sýna verk hans gott auga fyrir lit-
um og uppbyggingu, fyrr lærði hann
bókband og hefur einnig mótað í leir
og unnið fagra gripi. Þykja honum
sKkar heimsóknir yndisauki hinn
mesti og ekki er það síður ef hann
kemur því við að sækja fundi í
Kiwanisklúbbnum Kötlu þar sem
hann hefur verið ötull félagi og þegið
að launum allar þær vegtyllur sem
veittar eru í þeim góða félagsskap. Á
afmælinu fer Sigurður í Bólstaðar-
hlíðina eftir að hafa drukkið kaffið
með konu sinni fyrir austan en nýtur
síðan kvöldsins með dóttur, tengda-
syni og dætrum þeirra, Guðrúnu
Ebbu og Sigríði en Skúli Sigurður er
bundinn við störf sín í Gautaborg.
Og ekki mun það draga úr ánægju
ættföður að safna á þessum heið-
ursdegi í kringum sig langafaböm-
unum sjö og leggja hönd á höfuð
þeirra yngri og taka utan um axlir
þeirra sem fleiri ár eiga að baki. Öll
þökkum við Sigurði Þ. Tómassyni
fyrir framlag hans til heilla fjöl-'"
skyldu sinni og jók það mjög fögnuð
hans þegar fjölgaði frændaliði og
sýnir mynd tekin í Biskupsgarði
eftir fermingu elstu bamabarnanna
þau hjónin Sigurð og Maggý í miðju
hópsins alls og leynir sér ekki stolt
þeirra. Löng er leiðin hans Sigurðar,
mörgu hefur hann kynnst og þá
hefur hann einnig frá mörgu að
segja. Er eins og atburðir löngu
liðins tíma í Skagafirði nálgist hann
þeim mun meir sem fjarlægð þeirra
vex frá samtíma. Fer svo oft, þegarV
aldur færist yfir, en vel heldur hann
sinni andlegu reisn og fylgist með
því sem hann kærir sig um en hitt
lætur hann hjá líða án afskipta.
Góður drengur fagnar níu áratugum
og með honum gleðjast þeir allir
sem hafa kynnst mannkostum
kaupfélagsstjórasonarins frá Hofs-
ósi.
Ólafur Skúlason.
.............................^
Dísa í World Class segir:
„Loksins sýnilegur
árangur!"
„Loksins kom krem þar sem virknin
finnst þegar það er borið á húðina og
jafnframt sjáanlegur munur! Ég mæli
eindregið með Silhouette fyrir konur á
öllum aldri og eftir barnsburð er það al-
veg nauðsynlegt.
Nýja Body Scrubið er kærkomin
viðbót og tvöfaldar virkni Silhouette-
kremsins á húðina.“
Súrefnisvörur
Karin Herzog
Switzerland