Morgunblaðið - 05.10.2000, Blaðsíða 30

30 FIMMTUDAGUR 5. OKTÓBER 2000 MORGUNBLAÐIÐ
LISTIR
Tengslanet
sviðslista-
manna
✓
Sjálfstæðu leikhóparnir á Islandi standa
fyrir evrópsku listaþingi næstu fjóra dag-
7
ana í Reykjavík. Asa Richards og Þórarinn
Eyfjörð segja Súsönnu Svavarsdóttur frá
tilgangi þingsins, tengslum íslenskra lista-
manna við IETM - óformlega evrópska
listaþingið - og þeim listviðburðum sem
boðið verður upp á.
EVRÓPSKA listaþingið verður
sett í Reykjavík í dag og er haldið
hérlendis í fyrsta sinn. Það eru
Sjálfstæðu leikhúsin sem standa að
þinginu, ásamt Hinu húsinu, IETM
í Belgíu, íslenska dansflokknum,
Kulturkonzepte frá Austurríki,
Listaháskóla Islands, Norræna
húsinu, Nordisk Ide Forum frá
Danmörku og ReykjavíkurAka-
demíunni.
Sjálfstæðu leikhúsin eru samtök
sjálfstæðra leikhúsa og dans-/list-
hópa á fslandi sem gengu til liðs
við IETM í lok síðasta árs og eru
fyrstu íslensku félagarnir. IETM
stendur fyrir „The Informal Eur-
opean Theatre Meeting" og er
tengslanet menningarfrömuða og
skipuleggjenda menningarviðburða
í Evrópu á sviði leiklistar, tónlistar
og dans. I netinu eru yfir 450
stjórnendur listahátíða, leikhúsa og
menningarstofnana, auk fjölda
framleiðenda, leikskálda, tón-
skálda, danshöfunda, leikara og
hugsuða. Starf IETM snýst um
samskipti og samstarf. Síðastliðin
tuttugu ár hafa félagar þess tengst
og átt samstarf, þvert á öll landa-
mæri, og hefur þannig orðið til
stór hópur fagfólks í Evrópu sem
stöðugt leitar nýrra hugmynda,
þróar nýjar samstarfsaðferðir og
-verkefni.
Evrópska listaþingið IETM er í
senn fjögurra daga listahátíð, þar
sem gestgjafalandið er með kröft-
uga listadagskrá, og ráðstefna þar
sem flutt eru erindi og fólk alls
staðar að í Evrópu, allt frá Græn-
landi til Ukraínu, vinnur saman í
hópum og miðlar hugmyndum og
upplýsingum. Þau Ása Richards og
Þórarinn Eyfjörð, sem eru í verk-
efnisstjórn ásamt Magnúsi Geir
Þórðarsyni, Ólöfu Ingólfsdóttur,
Jórunni Sigurðardóttur og Halli
Helgasyni, eru forsvarsmenn verk-
efnisins, og þegar þau eru spurð
hvers vegna Sjálfstæðu leikhúsin
standi fyrir IETM-þinginu segir
Þórarinn: „Ása hefur verið tengd
þessum samtökum í nokkur ár og
því fólki sem er í forystu þar. Hún
kom á fund hjá Bandalagi sjálf-
stæðra leikhúsa síðastliðið haust
og kynnti þetta tengslanet fyrir
okkur og sagði að það væri mögu-
leiki á að halda þingið hér að þessu
sinni.
Við fórum mjög vandlega í gegn-
um það hvað þetta væri og hvernig
þátttaka gæti nýst okkar félögum,
sem og öðrum sviðslistamönnum
hér á landi. Eftir þá skoðun vorum
við sannfærð um að við ættum að
hrinda þessu í framkvæmd."
Þórarinn segir Sjálfstæðu leik-
húsin vera fyrstu íslensku samtök-
in sem ganga í IETM. „Við geng-
um í samtökin £ nóvember
síðastliðnum og það er ótrúlegt að
við skulum vera fyrstu íslensku
samtökin sem það gera þegar á
það er litið að IETM hefur starfað
í áratugi."
fslenskur markaður -
alþjóðlegt samstarf
„Það lýsir kannski frekar þeirri
stöðu sem við erum í hér heima,“
segir Ása. „Markaðurinn í listum á
Islandi er afar smár. Þó svo að ein-
staka hópum og einstaklingum hafi
tekist að stækka atvinnumarkað
sinn gildir það ekki fyrir fjöldann.
íslensk leikhús eru til dæmis ein-
göngu rekin fyrir íslenskan mark-
að sem er mjög óhagkvæm eining,
svo maður bregði fyrir sig markað-
stungutaki. Ég hef oft velt því fyr-
ir mér hvað fólk telur það þýða „að
stunda alþjóðlegt samstarf". For-
senda þess að geta verið í alþjóð-
legu samstarfí er að hafa skilning
og þekkingu - í þessu tilfelli - á al-
þjóðlegum listmarkaði.
Mörg íslensk fyrirtæki hafa lagt
sig fram um að þekkja erlenda
markaði, eðli þeirra og umfang og
sækja mikið þangað, með góðum
árangri. Þetta ætti íslenski lista-
geirinn, eins og hver annar at-
vinnugeiri í landinu, að gera.
Margir úr þeim hópi sem hingað
kemur setja upp sýningar eða há-
tíðir - en þeir hugsa „glóbalt", það
er að segja, þeir hugsa um fimm
eða sex borgir þegar þeir setja upp
sýningarnar - og í rauninni hafa
þeir Evrópu, og jafnvel íleiri
svæði, í hendi sér þegar þeir skipu-
leggja þær. En til þess þarf þekk-
ingu.“
Einstakt tækifæri
Ása og Þórarinn segja listaþing-
ið vera einstakt tækifæri fyrir ís-
lenska listageirann, vegna þess að
þá fjóra daga sem það stendur sé
hópum og einstaklingum boðið að
Þórarinn Eyfjörð og Ása Richards.
Morgunblaðið/Jón Svavarsson
eiga samneyti við marga af helstu
menningarfrömuðum Evrópu,
kynnast þeim og mynda tengsl, og
bæta við: „Þetta á einkum við ef
við horfum á þingið út frá einstakl-
ingnum sem spyr: Hvemig kynnist
ég öðrum listamönnum? Hvernig
næ ég í hugmyndir og hvernig
miða ég það sem ég er að gera -
hugmyndir mínar og aðferðir - við
það sem er að gerast í öðrum lönd-
um? Það gerir maður helst með því
að hitta fólk, tala saman, kryfja
það sem maður er að gera í ljósi
þess sem kollegarnir eru að gera
annars staðar. Á þann hátt getur
maður lært og þroskast," segir
Þórarinn. „En það er misskilning-
ur ef fólk heldur að það sé einhver
úti í heimi sem ætlar sér að veiða
einhvern hér á landi til að verða
eitthvert nafn úti í heimi.
Við fáum þetta þing hingað heim
til þess að íslenskir listamenn og
aðrir fái tækifæri til þess að kynn-
ast kollegum sínum persónulega."
„Þingið snýst ekki um það að selja
sýninguna sína,“ segir Ása, „Það
getur auðvitað gerst og ef það ger-
ist er það mjög gleðilegt. Núna er-
um við fyrst og fremst að halda
þingið til þess að skapa skilyrði
fyrir gesti okkar og íslenska lista-
menn til þess að kynnast. Það er
undir hverjum og einum þátttak-
anda komið hvernig hann gerir það
og hvað hann fær út úr því.“
Samstaða sviðslistastofnana
Hversu margir þátttakendur
verða á þinginu?
„Hingað koma um hundrað og
fimmtíu þátttakendur alls staðar
að í Evrópu og hér heima eru
skráðir þátttakendur þegar orðnir
yfir hundrað. Og það ánægjulega
er að það hefur myndast mjög mik-
il samstaða meðal sviðslistastofn-
ana og sviðslistamanna hér heima.
Leikfélag Reykjavíkur og Þjóðleik-
húsið þáðu boð um að taka þátt í
listaþinginu og það gladdi okkur
mikið. Við vildum alls ekki halda
þetta þing hér heima nema allir
sem vinna að sviðslistum hefðu
tækifæri til þess að taka þátt í
þinginu - vegna þess að málefnið
er mikilvægt." Ása og Þórarinn
segir listaþingið mjög fjölbreytt.
Fyrir utan málþing, kynningar-
fundi og samræðuhópa sé viðamikil
listadagskrá sem einnig er opin al-
menningi. „Þegar IETM ákveður
að sækja eitthvert land heim er
það gagngert í þeim tilgangi að
kynnast listalífi þeirrar þjóðar sem
landið byggir og mynda tengsl.
Það er þvi undir okkur hér heima
komið hvernig við nýtum þetta
tækifæri. í þeirri stefnu sem Sjálf-
stæðu leikhúsin hafa markað er
eitt aðalverkefni samtakanna á
næstu árum að koma á öflugum
samskiptum við kollega í öðrum
löndum. Samtökin vilja leggja sitt
af mörkum til þess að stækka at-
vinnumarkað íslenskra sviðslista-
manna og sviðslistir eru stór og
vaxandi atvinnugrein á Islandi."
Á listaþinginu verða níu fram-
úrskarandi danssýningar, níu
metnaðarfullar leiksýningar og sex
aðrir sviðsviðburðir.
Þingið hefst formlega með setn-
ingarathöfn í Loftkastalanum kl.
17 í dag en á morgun, föstudag,
hefst dagskráin klukkan 10.30 í
Loftkastalanum með málþingi sem
ber yfirskriftina „Samstarf lista og
vísinda - Hvers vegna?“ þar sem
fimm listamenn, fræðimenn og vís-
indamenn lýsa í stuttu máli sýn
sinni á stöðu og framtíð lista og
vísinda og samstarfs þessara
tveggja heima. Sama dag geta
þátttakendur valið á milli fimm
málstofa á milli klukkan 15 og 18.
Yfirskriftir þeirra eru: „Hvað varð
um köttinn hans Schrödingers og
hvar eru nýju alkemistarnir",
„Evrópsk menningarstarfsnet“,
„Hoppað á milli heimsálfa", „Flæð-
ið milli listgreina" og „Verkefnaval
£ menningarlega fjölbreyttu samfé-
lagi“.
Fjölbreytt listadagskrá
Á laugardaginn á milli klukkan
13.30 og 16 geta þátttakendur valið
um málstofur sem bera yfirskrift-
irnar: „Leitin að kettinum heldur
áfram...“, „Alþjóðlegt menningar-
samstarf1 og „Listirnar andspænis
pólitískum öfgum“.
TÓNLISTARFÓLK og leikarar
taka hér þátt í lokaæfingu órator-
íunnar „Die Jakobsleiter", sem út-
leggja má sem „Jakobsstiginn",
sem nú er sýnd í ríkisóperunni £
Vín.
Leikritin sem sýnd verða á há-
tíðinni eru: „Stormur og Ormur“,
úr einleikjaröð Kaffileikhússins,
sýnt i Möguleikhúsinu, „Völuspá",
sem einnig verður sýnd i Mögu-
leikhúsinu, „Þúsundeyjasósa", há-
degisleikhús Iðnó, „Lér konungur"
hjá Leikfélagi Reykjavikur i Borg-
arleikhúsinu, „Ég sé“, sem
Draumasmiðjan sýnir í Möguleik-
húsinu, „edda.ris", sem Banda-
menn sýna á Smíðaverkstæði Þjóð-
leikhússins, „Leifur heppni" sem
10 fingur sýna í Möguleikhúsinu,
„Sjálfstætt fólk, seinni hluti“ í
Þjóðleikhúsinu og „Háaloft" Völu
Þórsdóttur og The Icelandic Take
Away Theatre, sem sýnt er í Kaffi-
leikhúsinu.
Dansleikhús með ekka sýnir
„Tilvist" í Iðnó og danssýningarnar
átta sem verða á þinginu eru „12
vindstig", eftir Láru Stefánsdóttur
og Guðna Franzson, „My Movem-
ents Are Alone like Streetdogs“,
sóló eftir Jan Fabre fyrir Ernu
Ómarsdóttur sem verður í Tjarnar-
bíói, „She Shrieks and Mamma",
gestasýning frá Danmörku í Tjarn-
arbíói, „Silent Whisper“, í Tjarnar-
bíói, „Orsögur frá Reykjavík“, í
Tjarnarbíói, ,,Excess baggage" í
Tjarnarbíói, Islenski dansflokkur-
inn sýnir verk eftir Katrínu Hall
og Ólöfu Ingólfsdóttur í Borgar-
leikhúsinu og i Listasafni Islands -
Hafnarhúsi verður danssýningin
„Nakin“ eftir Sveinbjörgu Þór-
hallsdóttur og Jóhann Björgvins-
son sem einnig dansar.
Jakobsstiganum er stjórnað af
Michael Boder.
Þessi óvenjulega og frumlega
sviðsmynd sem hér má sjá var aftur
á móti hönnuð af Marco Arturo
Marelli.
Stigi Jakobs
Reuters