Morgunblaðið - 20.10.2000, Blaðsíða 36

36 FÖSTUDAGUR 20. OKTÓBER 2000
MORGUNBLAÐIÐ
LISTIR
Kristinn Sigmundsson öðru sinni
á Metropolitan
„Þeir vita núna
hver ég er“
KRISTINN Sig-
mundsson bassasöngv-
ari söng í Metro-
politan-óperunni í New
York í fyrrakvöld en
skemmst er að minnast
frumraunar hans í því
fræga óperuhúsi í apríl
síðastliðnum. Að þessu
sinni söng hann hlut-
verk II Commentatore
í Don Giovanni eftir
Mozart. Hann kveðst
hafa verið beðinn um
það í sumar að hlaupa
inn í tvær sýningar, þá
á miðvikudagskvöldið
og aðra á morgun,
laugardag.
„Þetta er bein afleiðing af því sem
ég var að gera hér í vor,“ segir
Kristinn og bætir við að það hafi
verið hljómsveitarstjórinn James
Levine sem bað sérstaklega um að
fá hann í hlutverkið. „Þetta er mjög
mikill heiður og gaman að því að ég
virðist vera búinn að ná inn í húsið.
Þeir vita núna hver ég er,“ segir
hann.
Allt eins og best
verður á kosið
Hér er um að ræða
tíu ára gamla upp-
færslu Zeffirellis á Don
Giovanni. „Þetta er ein
af þessum uppfærslum
sem ganga hér ár frá
ári, mjög falleg og vel
gerð eins og allt sem
Zeffírelli hefur gert,“
segir Kristinn. I öðrum
helstu hlutverkum í
sýningunni eru þau
Bryn Terfel, Ferruccio
Furlanetto, Renée
Fleming, Paul Groves
og Solveig Kringel-
bom. „Það gerist ekki betra. Svo er
hljómsveitin hérna alveg meiriháttar
og sömuleiðis húsið, svo allt er þetta
eins og best verður á kosið,“ segir
Kristinn.
Hann upplýsir jafnframt að hann
muni syngja aftur undir stjórn Lev-
ines í Múnchen í sumar, í fimm tón-
leikauppfærslum á Othello eftir
Verdi.
Kristinn
Sigtnundsson
Gluggi til austurs
í Hafnarborg
MARGRÉT Guð-
mundsdóttir opnar
sýningu laugardaginn
21. október kl. 16 í
Kaffistofu Hafnar-
borgar. Sýningin
nefnist Gluggi til aust-
urs - blönduð tækni/
infusion technique.
Sýningin er í
tengslum við þátttöku
Margrétar í þremur
alþjóðlegum mynd-
listarsýningum í Kína
á næstunni. Fyrsta
sýningin, Shanghai
Art Fari, verður opn-
uð 3. nóvember, því
næst í Guangzhou 7.
desember og að lokum í Macao
Museum of Art 14. desember.
Síðastnefnda sýningin stendur
í þrjá mánuði.
Sýningin í Kaffístofu Hafnar-
borgar verður opin frá kl. 11-
18 alla daga nema þriðjudaga
fram til 6. nóvember.
Morgunblaðið/Halltlór B. Runólfsson
Sjálfsmynd eftir Georg Guðna getur ekki kallast annað en
afar óvenjulegl framlag af hans hálfu.
Frostpollur Heklu Daggar Jónsdóttur er meðal
fjöhnargra athyglisverðra ljósmynda á sýning-
unni í Gerðubergi.
Afmælissýning
MYNDLIST
M e n n i n g a r m i ð s t ii ð i n
G e r ð ii b e r g i
BLÖNDUÐ TÆKNI
28 LISTAMENN; FYRR-
VERANDINEMENDURFB
Til 22. október. Opið mánudaga
til fimmtudaga frá kl. 9-21;
föstudaga frá kl. 9-19 og
frá kl. 12-16 um helgar.
ÞAÐ verður að teljast til tíðinda
þegar safnað er saman á sýningu
tuttugu og átta listamönnum sem
eiga það allir sammerkt að hafa num-
ið við Fjölbrautaskólann í Breiðholti.
Tilefnið er aldarfjórðungsafmæli
Fjölbrautaskólans sem haldið var
upp á dagana 4. til 7. október. Svo
undarlega hljótt hefur verið um þessa
sýningu að það var engu líkara en til-
viljun ein réði að vitneskja um hana
barst vestur fyrir Elliðaár.
Þótt stutt sé þar til hún hættir er
vert að vekja sérstaka athygli á henni
því það er ekki oft sem þessir gömlu
skólafélagar sýna saman.
Nú má segja að betur hefði farið
um öll þessi verk í stærra rými. Þótt
Menningarmiðstöðin Gerðubergi sé
góðra gjalda verð sem miðstöð marg-
háttaðrar menningarstarfsemi og sé
einhver þróttmesti samkomustaður
almennings á öllu höfuðborgarsvæð-
inu þá fer ekki vel um myndlist í húsa-
kynnum hennar. Gestir þurfa að elta
verkin inn hliðarganga uppi og niðri
og sjálfsagt eiga mai’gir erfitt með að
henda reiður á hvar sýningin endar
eða hitt, hvort þeim hafi tekist að
skoða allt sem var á boðstólum. Þá er
birtan á mörgum verkanna hörmuleg.
En það er skiljanlegt að Breiðhylt-
ingar hafi Uljað hafa svona sýningu
hjá sér og hvergi annars staðar, og
við því er svo sem ekkert að segja.
Það má færa rök fyrir því að þetta sé
frekar áminningarsýning í tilefni af
eftirminnilegum áfanga Fjölbrauta-
skólans en bein kynning á hlutaðeig-
andi listamönnum. Alltént verða gest-
ir að taka forsendur sýningarinnar
með í reikninginn; annað væri óheið-
arlegt.
Og skoði menn sýninguna í fram-
haldi af vangaveltum um Fjölbrauta-
skólann í Breiðholti hlýtur sú spum-
ing að vakna: Ja, hver skollinn, það er
aldeilis álitlegur hópur sem hefur
fengið sína undirstöðumenntun í
myndlist við þessa kvartaldargömlu
menntastofnun! Um leið sækja fleiri
spumingar á gesti svo sem sú hvort
búast megi við jafn kjarngóðu liði úr
samsvarandi deildum annarra fjöl-
brautaskóla? Vissulega lá leið flestra
síðan í Myndlista- og handíðaskóla Is-
lands - nú Listaháskóla Islands - og
því hljóta enn aðrar spumingar að
vakna, nefnilega hvort sambland
beggja skóla hafi tryggt listamönnun-
um 28 það viðurværi sem varð þeim
svo ágætt veganesti, eða er það jafn-
vel framhaldsnámið erlendis, beggja
vegna Atlantsála, sem tryggði þann
árangur sem blasir við gestum
Gerðubergs? Einu má þó ekki gleyma
og það er að engin menntastofnun
getur gert listamann úr einstaklingi
sem ekki hefur neistann í sér.
Tuttugu- og áttamenningamir em
ákveðnum kostum gæddir sem eng-
inn skóli getur búið þeim upp úr
þuiTU. En hinu verður þó ekki móti
mælt að góð myndlistardeild á fram-
haldsskólastigi er nauðsynleg til að
hlú að hæfileikum, og það er ekki
sama hvemig það er gert.
Sýningin í Gerðubergi er því góður
vitnisburður um farsælt starf kenn-
ara við myndlistarbrautina í Fjöl-
bi-autaskólanum í Breiðholti.
Fjölbreytni sýningarinnar ber með
sér að engin einstefna hefur ráðið þar
ferðinni. A stigagangi og öðram
göngum og sölum Gerðubergs má sjá
málverk, ljósmyndir, vefnað, lág-
myndir, höggmyndir, myndbönd og
útskurð, og má segja að megnið beri
höfundum sínum fagurt vitni. Þá er
fjölmargt nýstárlegt í tækni og fram-
setningu sem hlýtur að vekja forvitni
þeirra sem koma og sjá.
Gestir verða aðeins að hafa hraðan
á því sýningunni lýkur um næstu
helgi og sýna sýningarplássinu þolin-
mæði þótt sum verkin séu í hálf-
rökkri, stundum til helminga, svo þau
virðast sum hver köflótt í birtuskilun-
um. Sé horft framhjá svona smámun-
um er sannkölluð skemmtun að sjá
margt af því sem listamennimir úr
Fjölbrautaskólanum í Breiðholti hafa
fram að færa. Til hamingju FB og
megirðu útskrifa annan eins fjölda á
komandi aldarfjórðungi!
Halldór Björn Runólfsson
Með myndarlegum hvelli
TONLIST
S a I n r í ii ii
ART 2000
Raf- og tölvuverk eftir Gyðu
Valtýsdóttur, Magnús Blöndal
Jóhannsson, Ríkharð H. Friðriks-
son, Ililmar Þórðarson, Þorstein
Hauksson, Þorkel Sigurbjörnsson,
Lárus H. Grímsson, Jóhann G.
Jóhannsson og Áke Parmerud.
Gyða Valtýsdóttir, harmónikka;
Peter Máté, píanó; Camilla Söder-
berg, blokkflautur. Miðvikudaginn
18. október kl. 20.
FÁTT kvað nýtt undir sólu. 1749
samdi maður að nafni Hándel tónlist
fyrir flugeldasýningu. 1808 forritaði
J. M. Jacquard gataspjöld fyrir vef-
stóla. Og fyrir hálfri annarri öldvelti
Richard Wagner fyrir sér í riti tónlist
framtíðar. En þó að flugeldatónlist,
forritun og framtíðarhugleiðingar á
upphafstónleikum Alþjóðlegrar raf-
og tölvutónlistarhátíðar (ART) í
Salnum sl. miðvikudagskvöld hafi
þannig séð allar verið „gamlar lumm-
ur“, verður hinu varla neitað, að leift-
urör þróun einkatölvutækninnar síð-
ustu áratugi hefur opnað nýrri
tónsköpun möguleika sem enginn gat
séð fyiir þegar fyrst var kveikt á
18.000 lampa rafeindareiknivélinni
ENIAC í Pennsylvaníu 1946. Verður
án efa komið nánar inn á þær víddir í
fyrirlestram tengdum þessari fyrstu
íslenzku raftónlistarhátíð á næstunni.
Komung stúlka birtist fyrst atriða
á sviði meðan dapurlegur fellinískur
vals leið úr hátöluram, setti upp
dragspil og fór að draga löturhægar
tregablendnar undirleiksakkorður.
Heitið, „Ég er hætt að finna fyrir
hendinni á mér en það er allt í lagi,
liggðu bara lengur", sagði óneitan-
lega sitthvað fleira en verkið sjálft, en
þessi frumraunj?] Gyðu Valtýsdóttur
bauð samt af sér góðan þokka.
Að loknum ávörpum Hilmars
Þórðarsonar, framkvæmdastjóra
ART 2000, og Þórunnar Sigurðar-
dóttur, stjómanda Reykjavíkur
menningarborgar Evrópu 2000, sett-
ist Peter Máté við slaghörpuna og
flutti ásamt tónbandi Sonorities III
eftir frumherja íslenzkrar raftónlist-
ar, Magnús Blöndal Jóhannsson.
Tónleikaskráin var því miður þögul
sem gröfin um bæði verk og höfunda
og greindi ekki einu sinni frá tilurðar-
ári, en við síðbúna endurheym birtist
manni samt óumflýjanlegur ein-
kennisblær ofanverðs 7. áratugar,
sérstaklega í „psýkedeh'sku" skyn-
víkkunarhlutum verksins af tón-
bandi, sem minntu í bland á geimfar-
armynd Kubricks 2001, þó að hinn
meginþátturinn bæri mest keim af
hringiðu mambóbara Manhattans
15-20 árum fyrr. Hið síðara kom að-
allega fram í lipurri túlkun Mátés (þó
að sveiflan hefði kannski mátt vera
meiri) utan sem innan loks, ýmist
með fingram eða matarskeiðum á la
cimbalom. Það var eftirtektarvert
hvað stykkið hélt vel ferskleika sín-
um eftir þau rúmu 30 ár sem liðið
hafa frá sköpun þess skv. ársetningu í
Heildarlista ITM, þó að eflaust haíl
sumum frumhlustendum á sínum
tíma þótt það uppákomulegt og tjalda
aðeins til einnar nætur.
Þessu næst afhenti dr. Bjarki
Sveinbjömsson viðstöddum mennta-
málaráðherra fyrsta eintakið af
væntanlegum geisladiski með verk-
um Magnúsar, og Hilmar Þórðarson
lét ráðherra í té nýútkomna bók
Hreins heitins Steingrímssonar um
Kvæðaskap, en þar á milli flutti
Kjartan Olafson, formaður Tón-
skáldafélagsins, ávarp. Síðan setti
ráðherra hátíðina.
Öll íslenzku verk dagskrár höfðu
heyrzt hér áður þótt misgömul væru
og bötnuðu flest við endurheym. Það
gilti t.d. um hið skondna 8 rása verk
Ríkharðs H. Friðrikssonar, Brot,
sem sýndi skemmtilega nýtingu á
rúmferli þar sem hlustandinn eltist í
huganum við nærri hljóðfráar mosk-
ítóflugur er hentust í ofboði milli sal-
arhoma. Að öðru leyti birtist verkið
sem e.k. etýða um ofurútfærða
ágmentasjón og dímínúsjón; dæmi-
gert rafmeti sem engum mannlegum
flytjanda væri fært að gera skil.
Framsækin náttúruvísindaróman-
tíkin í 3. þætti af Sononymous II eftir
Hilmar Þórðarson fyrir hljóðnumda
kontrabassablokkflautu og tónband
bar með sér svolítið einmanalegan
blæ af m.a. farskipaflutu úr óravídd
úthafsins og var eitt af þremur verk-
um kvöldsins þar sem Camilla Söder-
berg lagði til fornaldarhljóðfæri við
rafsegultækni framtíðar. Hin tvö vora
Fléttur eftir Þorstein Hauksson - að
mínu viti svolítið langdregið í heild
þrátt fyrir ýmsar góðar hugmyndir -
og Þar sem syndin er falleg eftir Lár-
us H. Grímsson, þar sem auk kontra-
bassaflautu upphafshlutans komu síð-
ar við sögu glimrandi vel leiknar alt-
og sópranflautur. Verkið var í áheyri-
legum og allt að tónölum stfl sem
blandaði m.a. saman austurlenzku
lagferli við enduróm af framsæknum
rokksveitum 8. áratugar með oftast
nær greinilegum púlsrytma.
Á milli seinni tveggja blokkflautu-
verka flutti tónband Fípur, hreint
rafeindaverk eftir Þorkel Sigur-
bjömsson, sem því miður vora ekki
tök á að flytja í upprunalegri
„víðóma" fjögurra rása mynd, heldur
aðeins í tvírása stereó. Gat þar að
heyra bráðskemmtilega, að maður
segi ekki beinlínis fyndna, útfærslu á
sínustónagrunni sem eins hefði getað
heitið „Vel tempraði hljóðgervillinn“;
barn síns tíma (væntanlega ca. 1970),
en engu að síður tiplandi vel upplagt
stykki.
Áheyrendur drifu sig nú út undir
bert næturloftið til að hlýða á síðustu
tvö atriði dagskrár. Þar vora á boð-
stólum 3 pýramídar eftir Jóhann G.
Jóhansson, sem áður hefur getið sér
orð jafnt í hrynbundinni tónlist sem
myndlist. og Target eftir hinn
sænska Áke Parmerud (f. 1953), sem
á sér ekki ósvipaðan bakgrann í
rokki og Jjósmyndun. Hin stutta en
efnilega frumraun Jóhanns á sviði
raftónlistar myndaði dulúðugan for-
leik að ágengu margmiðlunarverki
Parmerads fyrir tónband og flug-
elda, sem skók augu og eyru tón-
leikagesta með kraftmikilli sýningu
fyrir bæði skilningarvit svo undir tók
um allt Digranes. Er því varla hægt
að segja annað en að upphafstónleik-
um RAF 2000 lyki með myndarleg-
um hvelli.
Ríkarður Ö. Pálsson