Morgunblaðið - 12.12.2000, Qupperneq 15

MORGUNBLAÐIÐ
FRETTIR
ÞRIÐJUDAGUR 12. DESEMBER 2000 15
Umboðsmaður Alþingis telur að ákvörðun um
setningu lyfjamálastjora hafí verið dlögleg
Ekki heimilt að meta
umsóknir sem berast
eftir umsóknarfrest
UMBOÐSMAÐUR Alþingis telur
að heilbrigðis- og tryggingamála-
ráðuneytinu hafi ekki verið heimilt
að taka umsókn er barst að liðnum
auglýstum umsóknarfresti um starf
lyfjamálastjóra ráðuneytisins til
efnislegrar meðferðar. Viðkomandi
umsækjandi var settur í embættið.
Umboðsmaður fullyrðir ekki að
ofangreindur annmarki leiði til
ógildingar ákvörðunarinnar.
Embætti skrifstofustjóra á lyfja-
málaskrifstofu heilbrigðis- og
tryggingamálaráðuneytisins, svo-
kallaðs lyfjamálastjóra, var auglýst
laust til umsóknar í júlí á síðasta
ári. Um er að ræða afleysingastöðu
vegna tímabundins leyfis skipaðs
skrifstofustjóra. Tvær umsóknir
bárust fyrir 6. ágúst þegar umsókn-
arfrestur rann út. Þriðja umsóknin
var dagsett 5. ágúst en mótttekin af
ráðuneytinu 12. ágúst. Sá umsækj-
andi var settur í embættið til eins
árs.
Annar af þeim tveim umsækjend-
um sem lögðu inn umsókn fyrir til-
settan tíma kvartaði til umboðs-
manns Alþingis 2. september 1999
og lauk hann málinu með úrskurði
21. nóvember síðastliðinn.
Fram kom í skýringum ráðuneyt-
isins til umboðsmanns, sem reynd-
ar bárust ekki fyrr en rúmum átta
mánuðum eftir að eftir þeim var
leitað, að allir umsækjendur hafi
uppfyllt þau menntunarskilyrði
sem gerð voru. Hins vegar hafi sá
umsækjandi sem settur var í starfið
verið talinn standa hinum umsækj-
endunum mun framar ef litið hafi
verið til reynslu og þekkingar á
sviði lyfjamála. Ráðuneytið hafi
ekki talið koma til greina annað en
að ráða hæfasta umsækjandann.
I málinu kom fram ágreiningur
milli lögmanns þess sem kvartaði
og ráðuneytisins um túlkun laga um
réttindi og skyldur starfsmanna
ríkisins. Lögmaðurinn vakti athygli
á því að í starfsmannalögum frá
1954 hafi verið sérstaklega tekið
fram að heimilt væri að taka til
greina umsóknir sem bærust að
liðnum umsóknarfresti. í núgild-
andi lögum væri slíkt ákvæði hins
vegar ekki að finna og taldi lögmað-
urinn að það hefði verið fellt úr lög-
um við gildistöku núgildandi laga.
Ráðuneytið benti aftur á móti á að
ekkert hefði verið minnst á þessa
breytingu í greinargerð með frum-
varpi til nýrra starfsmannalaga og
það benti ekki til þess að ætlunin
hefði verið að gera efnisbreytingu.
Umboðsmaður sagði í áliti sínu að
umrætt ákvæði laganna hefði að
nokkru leyti vikið frá almennum
sjónarmiðum um jafnræði borgar-
anna til að sækja um störf og
ályktaði sem svo að við lagabreyt-
inguna hefði heimild til að taka við
umsóknum eftir auglýsta fresti ver-
ið felld úr lögum.
Umboðsmaður segir í áliti sínu að
ráðuneytinu hafi verið heimilt að
auglýsa framlengdan umsóknar-
frest og taka þá allar umsóknirnar
til greina. Slíkt geti meðal annars
komið til álita þegar álitleg umsókn
berst eftir að umsóknarfrestur er
runninn út. Það var ekki gert og
var það niðurstaða umboðsmanns
að ákvörðun ráðuneytisins um að
taka umsóknina til efnismeðferðar
án slíkrar auglýsingar hefði ekki
haft fullnægjandi stoð í lögum.
Tók umboðsmaður fram að með
hliðsjón af eðli veitingar á opinberu
starfi og hagsmunum þess er veit-
ingu hlýtur teldi hann að ekki yrði
fullyrt að ofangreindur annmarki á
setningu í embætti skrifstofustjóra
leiddi til ógildingar á ákvörðuninni.
Hann beindi þeim tilmælum til heil-
brigðis- og tryggingamálaráðuneyt-
isins að í framtíðinni tæki það mið
af þeim sjónarmiðum sem rakin eru
í álitinu.
Morgunblaðið/Jón Svavarsson
Skamman túna tók að slökkva eldinn f Funahöfða.
Grunur um íkveikju
í bílaverkstæði
ELDUR kom upp aðfaranótt sunnu-
dags í bílaverkstæði við Funahöfða í
Reykjavík. Samkvæmt upplýsingum
frá Slökkviliði höfuðborgarsvæð-
isins tók skamman tíma að slökkva
eldinn en talsverðar skemmdir urðu
vegna sóts og reyks. Eldurinn kom
upp á tveimur stöðum í húsinu sam-
tímis og leikur grunur á að um
íltveikju hafi verið að ræða.
Þá var kveikt í rusli við leikskóla í
vesturbæ Reykjavíkur aðfaranótt
sunnudags en litlar skemmdir hlut-
ust af.
Erill og pústrar
í miðborginni
ÁTTA voru teknir fyrir ölvunar-
akstur í Reykjavík aðfaranótt sl.
sunnudags. Lögreglan sagði að
nokkur erill hefði verið í mið-
bænum og ölvun talsverð. Áætl-
að er að milli 700 og 1.000
manns hafi verið í miðbænum
þegar mest var. Eitthvað var
um pústra milli manna en án
teljandi árekstra. í Hafnarfirði
voru sex ökumenn stöðvaðir fyr-
ir ölvunarakstur. Þá hafði lög-
reglan tekið fjóra ölvaða öku-
menn nóttina á undan og því
búin að ná til 10 ökumanna yfir
helgina.
stólar hefðu ítrekað bent á að við
gjaldtöku opinberra aðila yrði að
gæta þess að hún væri ekki hærri en
sem næmi kostnaðinum við að veita
þjónustuna, annars væri um ígildi
skattheimtu að ræða og til þess
þyrfti lagaheimild. Arðgreiðsla
Orkuveitu Reykjavíkur í borgarsjóð
og fyriiTennara hennar um áratuga-
skeið væri brot á þessari reglu, að
hans mati, en það væri yfirlýst mark-
mið að sá rekstur sem það fyrirtæki
hefði með höndum skilaði hagnaði og
hann rynni í borgarsjóð.
Ættu að geta krafist
endurgreiðslu
„í raun ættu borgararnir að geta
krafist endurgreiðslu á ofgreiddu fé.
Ég teldi ekki útilokað að þeir gætu
unnið rétt þar. Mín skoðun er sú að
þarna sé um ólögmæta gjaldtöku að
ræða,“ sagði Birgir.
Hann sagði að í þessum efnum
breytti engu þó Orkuveita Reykja-
víkur væri að selja íbúum annarra
sveitarfélaga en Reykjavík þessa
þjónustu. Hún mætti heldur ekki
hagnast á þeim viðskiptum. Fyrir-
tæki borgarinnar hefðu alveg sömu
stöðu gagnvart íbúum annarra sveit-
arfélaga og gagnvart íbúum Reykja-
víkur nema hvað þetta væri ennþá
meira íþyngjandi íyrir íbúa annarra
sveitarfélaga, sem ekki nytu góðs að
sama marki af arðgreiðslunni í borg-
arsjóð. Sum nágrannasveitarfélög
Reykjavíkur hefðu framselt heimild
sína til að sinna þessum verkefnum
samkvæmt sérstakri heimild í lögum
og það ætti ekki að gera stöðu þeirra
neitt verri en annarra.
Það væri þannig til dæm-
is ekki hægt að selja íbú-
um Reykjavíkur orkuna á
kostnaðarverði og íbúum
annarra sveitarfélaga
orkuna dýrari, þar sem Reykjavik-
urborg hefði ekki heimild til að
standa í rekstri í hagnaðarskyni.
Birgir bætti því við að Orkuveitan
hefði ekki bara greitt arð í borgar-
sjóð heldur hefði hún notað fjárhags-
legt bolmagn sitt til þess að stofna
fjarskiptafyrirtæki. Hann spyrði
sjálfan sig að því með hvaða heimild
Reykjavíkurborg réðist í slík verk-
efni.
„í fyrsta lagi staðfestm þetta, eins
og arðgreiðslurnar, að menn eru að
borga hærra gjald fyrir vatn og raf-
magn heldur en það kostar að veita
þá þjónustu úr því efni eru til þess að
láta fé renna til óskyldra verkefna. í
öðru lagi verður maður að spyrja sig
hvaðan kemur heimild Orkuveitunn-
ar til að reka fjarskiptafyrirtæki.
Mér þykir mjög merkilegt að menn
skuli ekki hafa vakið athygli á þessu
fyrr og enn merkilegra þykh- mér að
þetta opinbera fyrirtæki var einka-
vætt í kyrrþey að hluta til,“ sagði
Birgir.
Hann benti á að hlutafé hefði verið
selt í fjarskiptafyrirtækinu Línu.neti
til ýmissa íyrirtækja. Hann hefði
skoðað þetta dæmi sérstaklega og
hann hefði ekki fundið neina laga-
heimild fyrh’ þessu verkefni. Sér-
staklega sé tekið fram að markmið
fyrirtækisins sé að starfa á sam-
keppnismarkaði sem virðist eiga
skila eigendum sínum hagnaði og
það brjóti gegn öllum þeim megin-
reglum sem gildi í þessum efnum.
„Eg fæ ekki annað séð en að þetta
brjóti gegn lögmætisreglunni og
einnig þeirri reglu sveitarstjórnar-
réttarins að heimildir þurfi til at-
vinnurekstrar í ágóðaskyni,“ sagði
Birgir.
Hann segir að það sé mikilvægt að
tryggja gagnsæi hins opinbera og að
þar sé starfað eftir ákveðnum
reglum. „Upplýsingar um verkefni
þurfa að vera aðgengilegar og hvaða
heimildir hið opinbera hefur til að út-
færa þau. Þeir búa í draumaheimi
sem halda að vernd borgarans gegn
geðþóttaákvörðun sveit-
arfélags, hvort sem það
er á sviði atvinnulífs eða
einhvers staðar annars
staðar, sé best varin með
því að sveitarstjórnar-
mennirnir beri pólitíska ábyrgð.
Einhver annar verði bara kosinn
næst. En menn hafa enga tryggingu
fyrir því að sama ákvörðun verði
ekki bara tekin aftur.
Þess vegna þurfa menn að hafa
skýrar línur um það hvað sveitar-
félögin mega gera og getað leitað
réttar síns ef sveitarfélagið skríður
yfir þær línur,“ sagði Birgir Tjörvi
að lokum.
Mikilvægt
að tryggja
gagnsæi
BÆTT HETLSA
- BETRA LÍF -
Blóðflolcka matreiðslubóldn
er lcomin í verslanir.
Hún er fulikominn
förunautur metsölubókarinnar
„Rétt mataræði fyrir
þinn blóðflokkw.
í bókinni er meðal annars að finna:
* T’rjátíu daga matseðla íyrir hvern
blóðflokk.
* Hátt í 200 frábærar uppskriftir.
* Fæðulista og leiðbeiningar um innkaup.
:i: Fæðuáætlun sem auðvelt er að fylgja r
ásamt nýjum upplýsingum frá dr. D’Adamo
sem rannsóknir hans hafa leitt í ljós og eru
þær frábær viðauki við hinn greinargóða
upplýsingagrunn sem finna má í
RETT MATARÆÐI FYRIR l’INN
BLÓÐFLOKK.
I»að hefur sannast að blóðflokkamataræðið virkar
sannarlega. Nú geta allir fengið mat við sitt hæfí.
Nánari upplýsingar á www.hellnar.is
og smelltu á leiðarljós
Sími 435 6810, 698 3850,
fax 435 6801.