Skírnir - 01.12.1909, Blaðsíða 61

Að verða úti.
349
nema með sérstökum, góðum útbúnaði, svo öllu sé óhætt,
ef veður versnar.
Það er á veturna og helzt í skammdeginu, þegar stór-
hríðar ganga kafdimmar, svo ekki sézt til vegar, ef til vill
varla faðmslengd fram undan sér, að ferðamanninum er
hætt við að villast og verða úti. 0g sama sagan endur-
tekst vanalega aftur og aftur. Maðurinn villist, hann leit-
ast við að flnna rétta leið, en finnur ekki aðra slóð en
sína eigin og hringsólast oft lengi í kringum hana, þang-
að til hann örmagnast af þreytu í ófærðinni, sezt niður
til að hvíla sig, sofnar og deyr, af því að kuldinn heltek-
ur hann.
Á fjallvegum og heiðum langt frá manna bygðum mun
algengast að menn verði úti, en því miður kemur það
líka ekki ósjaldan fyrir niðri í bygðum, jafnvel þó skamt
sé milli bæja.
Hvomikillþarfnúkuldinnað vera til
þess að verða mönnum að fjörlesti?
Það er ekki hægt að tiltaka neitt vist kuldastig, sem
sé liflnu hættulegast, því mjög er misjafnt, hve vel menn
þola kulda og i öðru lagi fer það eftir því, hve vel menn
eru útbúnir. Vel klæddur maður getur þolað sér að ósekju
þann kulda, sem menn þekkja mestan í nokkru landi nfl.
70° kulda eins og kemur fyrir á vissum stöðum norðaust-
an til í Siberíu x). Nansen og félagar hans og aðrir heim-
skautafarar hafa átt við kulda að búa, sem var kringum
50° C. og kendu þeir sér einkis meins. Hins vegar heflr
það komið fyrir, að menn hafi orðið úti, þó kuldinn næði
ekki frostmarki, heldur væri 1 eða 2 stigum fyrir ofan
núll. En í svo litlum kulda verða menn þó ekki úti,
nema þeir séu annaðhvort mjög klæðlitlir eða séu á ein-
hvern hátt veiklaðir, séu t. d. dauðadruknir. Áfengi hefir
sem sé þau óheppilegu áhrif, að það deyflr hitaframleiðsl-
*) Það er nálægt þorpinu Werchoiansk, sem menn hafa mælt svo
mikinn kulda, þann mesta sem þekkist á yfirborði jarðar. Þess má þó
sreta, að með frystivélum hefir tekist að framleiða enn meiri knlda
nfl. -j- 264° C.