Skírnir - 01.01.1913, Síða 42

Um „akta“-skrift.
Erindi flutt i Reykjavik 10/u 1912.
Það kemur fyrir, að eitthvert lítið atvik, sem maður
sér eða les eða heyrir, verður eins konar ljósvarpa, er
kastar geislavendi sínum langt út í rökkrið og bregður
einkennilegri birtu yfir ótal atriði, sem aldrei hafa áður
verið í sjónarstefnu saman. Stephan G. Stephansson hefir
iýst þessu í einu kvæði sínu:
— Það koma standum þær stundir,
stopular, þvi er svo farið,
þegar eitt augnablik opnast
útsýni, launkofi, smuga.
Örlögin blasa við augljós
eldingum leiftrandi huga.
Svona fór fyrir mér, þegar eg var að lesa »Endur-
minningar um Jón Sigurðsson*, sem »Skírnir« gaf út á
aldarafmæli hans. Einn af þeim sem skrifaði þessar
endurminningar sagði frá ofurlitlu atviki, sem mér varð
undir eins hugfast, þvi það brá óvæntu ljósi yfir margt,
sem eg hafði ekki hugsað um frá sömu hlið áður. Síðan
hefir það hvað eftir annað fiogið í huga minn og skýrt
fyrir mér fleira og fleira. Þess vegna þykist eg ekki
þurfa að biðja afsökunar á því, að eg tek það nú til
meðferðar.
Það var þingsumarið 1867. Sögumaðurinn var þá 17
ára og var utanþingsskrifari á alþingi. Starf utanþings-
skrifara var að hreinrita ræður þingmannanna á hvítan
pappír í arkarbroti, eftir að þær höfðu verið leiðréttar,
bvo og þingskjölin. Fengu þeir 24 sk. (50 a.) fyrir örkina,