Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1894, Page 1

Rannsóknir í ofanverðu Arness-
þingi sumarið 1893.
Af
Brynjúlfl Jónssyni.
I. Máshóll.
Fyrir neðan bæinn Stóru-Mástungu í Gnúpverjahreppi stend.
ur einstakur hóll á flatlendi niður við Kálfá, þar sem heitir Más-
tungnanes. Hann heitir Máshóll, og er talinn að vera haugur
Más landnámsmanns. Um þann Mávita menn annars ekki annað,
en að bærinn hefir nafn af honum, sem bendir til þess, að hann
hafi fyrstur byggt bæinn. Hefir verið gizkað á, að Már land-
námsmaður Naddoddsson hafi flutt byggð sína þangað, er hann
hafði selt Þorbirni jarlakappa land sitt í Hrunamannahreppi, —
því þar eru engir Mástaðir, hvorki sem bæjarnafn nje örnefni.
Máshóll er að vísu nokkuð stór til þess, að hann sje af mönnum
gjör, en þó eigi svo, að það sje fortakandi að óreyndu. Til að
ganga úr skugga um það, þurfti að grafa í hann, og ljet jeg
gjöra það. Raunar var þar ekki fornmenja að vænta, þvi auð-
sjáanlega bafði áður verið grafið í hann, og það liklega tvisvar.
Fyrst hefir verið rutt ofan miklum hluta af suðurhlið hans. Sið-
an hefir verið grafin hola þar inn í miðjuna. Nú var þetta gróið
og gleymt. Jeg ljet grafa í topp hólsins, og kom niður á mó-
berg með mikilli möl í. Sama bergtegund er i ásum, sem þar
eru á móts við hinum megin Kálfár; hún hefir skilið hólinn frá
þeim, og gjört langt bil á milli. En þó nú hóllinn sjálfur sje
ekki mannaverk, má vel vera, að Már hafi verið jarðsett-
ur í honum. Þeir, sem grófu þar upp áður, hafa getað eyðiiagt
menjar þess.
1