Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1908, Page 16

18
þá tvent tií: annaðhvort er »Forsá« hór misritað fyrir Andalátsá,
ellegar Forsá hefir verið annað nafn á henni fyrst framan af, og að
því hallast eg miklu fremur. Það má ætla, að Þorbjörn hafi ekki
þekt nafnið: Andakílsá, og lá þá beint við að hann kallaði ána Forsá.
Og af því það nafn var svo eðlilegt, gat það haldist nokkuð lengi
og borist Landnámuritara til eyrna jafnframt hinu, en hann ekki
grunað að það væri sama áin. Það, að nafnið Andákilsá varð ofan á
að lyktum, er mjög skiljanlegt: það hefir frá fyrstu verið tíðkað
fyrir ofan ána, og þar var fjölmennið meira. Hitt, að hér sé um
misritun að ræða, eða missögn heimildarmanns, er auðvitað mögu-
legt, og mun hver aðhyllast þá ætlan, er honum virðist líklegri.
7. Kista.
Frá fossinum heldur Andakílsá stefnunni i vestur góðan spöl.
Þá beygir hún, hjá bænum Ausu, til suðurs og síðan til suðausturs
og myndar boga, sem innilykur Skeljabrekkuengjar. Þá beygist hún
til sjávar og myndar annan boga, sem áfastur er Hvanneyrarlandi.
Þó er þar kíll í milli, og má kalla, að nesið, sem þessi bogi myndar,
sé umflotið alt um kring. I nesi því stóð fyrrum bær, er Kista hét,
og sjást rústir hans glögt. Eru þær eigi allfornlegar. Hefir sá bær
haft sjálfvarið tún og engjar í hinu umflotna nesi. En hagaruir
voru í Kistuhólum, sem skaga út í sjóinn litlu norðar. Kista var
eign Iivanneyrarkirkju. (Sbr. Fornbréfasafn IV. B. bis. 286, V. B.
bls. 408, og VI. B. bls. 174). í jarðabók Á. M„ sem rituð er 1706
—1708, er þess getið, að Kista hafi verið XII hndr. að dýrleika, en
þá komin í eyði og lögð við Hvanneyrarland.
Hinn aldraði fræðimaður Jón Borgfirðingur benti mér á þetta
eyðibýli.
8. A Heggsstöðum.
Bærinn Heggsstaðir stendur suðvestan undir hæð, og hallar tún-
inu nokkuð. Fyrir ofan bæinn norðan til, skamt uppi á túninu, er
hringur, mjög fornlegur með afar-digrum veggjum. Er þó víða mikið
fallið úr þeim inn í hringinn, og orðið að stórum þúfum, er liggja
langsetis með honum. Hefir hann í fyrstunni verið stórvaxið mann-
virki. Hann er um 8 faðm. í þvermál. Hann er kallaður dóm-
hringur. Þó er lílca sagt, að Heggur landnámsmaður sé jarðaður í
honum og þeir húskarlar hans, sem féllu með honum. Allur er