Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1924, Page 8

8
höf., »gæti nafn þetta hafa myndast úr »á Sonastöðum« af manns-
nafninu Soni, Suni eða Sóni«. Mannsnafnið var nú eflaust Sóni (en
ekki Soni eða Suni). Skýringin á þessum tveimur nöfnum er alveg
fráleit, vel má segja óhugsanleg, af þeirri einföldu óstæðu, að for-
setníngin (á) var ætíð áherslulaus fyrir framan nafnið. Aðaláhersl-
an lá á fyrra hluta þess; »á Leggsstöðum* gat aldrei orðið að
»Áleggsst«. Af líkri ástæðu er og það, að skýríng höf. á Ævars-
skarði (s. 66) er óhugsandi. Hann hyggur, að snemma hafi Ævars-
skarð orðið Vatsskarð »því að til þest þurfti aðeins örlitla breyt-
ingu« — já, ef maður lltur á orðin skrifuð, er breytíngin lítil og
má segja bara eins stafs munur. En þar eftir má ekki fara. Það
er hið lifandi talmál, sem ræður; og þegar tekið er tillit til þess,
verður breytíngin stórmikil, svo mikil, að hún er, mjer er óhætt að
segja, hverjum málfræðíngi óhugsanleg. Til þess að hún gæti orðið
þurfti fyrsta atkvæðið eða hljóðið að vera eða verða alveg áherslu-
laust og allur áhersluþúnginn að hvíla á eða fiytjast yfir á aðra
samstöfuna: (v)ars. Fyrri liðurinn í orðinu er nú mannsnafnið
Ævarr, samsett af æv- og -arr (sama endíngin sem í Gunnarr o. s.
frv.); aðaláherslan í þessu orði hvíldi, eins og auðvitað í öllum sam-
kyns orðum, á fyrri samstöfunni (æv); en hvernig hún hafl átt að
mi8sa þessa áherslu, er óskiljanlegt. Skýríng höf. fellur af sjálfu sjer
og hefði aldrei átt að vera sett fram.
Brosleg munu og hverjum málfræðíngi þykja orð höf. (á s. 76)
um Kappastaði; hann getur um annað nafn á bænum Kambsstaði,
(sem vanti gamlar heimildir, og það er rjett). Svo komi fyrir Kamba-
staðir (um 1800), en það sje »framburðarbreyting úr Kampastaðir =
Kappastaðir, en Kampastaðir er í rauninni frumlegri mynd, en
Kappastaðir*. Mig rámar í, hvað höf. muni hjer eiga við; hann
meinar víst, að pp sje samlögun (í þessu orði) úr mp — og það er
rjett, en hjer kemur aftur fram sami þekkíngarskortur samt, því
hve gömul er þessi samlögun ? Hún er nú efalaust eldri en Islands
byggíng. Á íslandi hefur aldrei þekst önnur mynd en sú samlagaða
kapp. Fyrir því getur aldrei hafa verið til neitt (eldra) kamp í þessu
nafni. Ef Kampastaðir væri rjett, hlyti það að koma af kampi =
skeggjaður maður, en þar er eldri myndin kanpi (með n), og því
varð þar engin samlögun.
Fleiru þessu líkt mætti telja (t. d. aths. höf. um Víkurkot og
Víkarkot, sem hvorttveggja er sama, á s. 71, eða Þumlaskáli og
Þumalsskáli s. 74—75), en jeg vil enda þetta mál með því að mót-
mæla því, sem höf. hefur eftir dr. Jóni Þorkelssyni (á s. 32), að rit-
háttur danBks manns Roleffskalle, bendi á nafn sem Hrolleifs-. Dr.