Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1924, Page 27

27
uga manns«. Það er gersamlega óhæíilegt, ekki sízt af »lærðum« bæja-
nafnaskýranda að þverbrjóta jafn ósveigjanlega reglu, sem um fyrri
hlutann i -staðir, því að þá eru engin takmörk fyrir því, hvað langt
mætti ganga í slíkri fjarstæðu. Það væri þá fleira en útsýnin ein
frá bæjunum, sem setja mætti framan við endinguna -staðir; það
gæti verið hver þremillinn, sem vera vildi.
Þá kem eg loks að 3. kaflanum, er eg nefni svo í ritdómi höf.,
en það er um þau nöfn, er höf. staðhæfir hérumbil, að eg hafi rang-
lega skýrt, og er hann lang fyrirferðarminnstur og fáskrúðugastur,
svo þar er um færri »gullkorn« að ræða, en í hinum. 0g í raun
réttri snertir þessi hluti ekki nema 3 atriði: Torfastaði í Fljótshlið,
Vélaugsstaði og Ævarsskarð, en af því að höf. minnist dálitið á tvö
önnur lítilvægari atriði, þá tek eg þau hér með.
Annað atriðið er um hina lauslegu tilgátu mina um Hdleggsstaði
í Skagafirði og Asunnarstaði í Breiðdal, tilgátur, sem mér kom ekki
til hugar að taka upp sem sennilega skýringu á nöfnunum og lagði
enga áherzlu á, eins og ritgerð mín sýnir ljóslega, svo að það var
hreinn óþarfi fyrir höf. að breiða sig mikið út yfir það, þótt eg varp-
aði því fram svona hinsvegar, að ekki væri óhugsanlegt, að mynd-
irnar Alex- Alogs- o. fl. væru komnar af: »á Leggsstöðum*, er
svo hefðu orðið Háleggsstaðir, og að myndin Ásunar- eða Ásonar-
(í Ásunnarstöðum) stæði í sambandi við eða væri fyrir: »á Sona-
eða Sunastöðum*. Höf. heldur því nú fram, að fráleitt sé, að for-
setningin (á) hefði runnið saman við nafnið á þennan hátt, og það
má vel vera, að hann hafi þar rétt fyrir sér. En hann setur fram
svo margar fullyrðingar um ýmsa hluti, að maður hefur fulla ástæðu
til að vefengja réttmæti þeirra, og víst er um það, að þá er hann
setur þessa lauslegu tilgátu mína á sama bekk, eins og skýringu
mína á Ævarsskarði, til að hnekkja henni, þá skjátlast honum al-
gerlega, eins og eg mun Bíðar sýna fram á, og eins getur staðhæf-
ing hans um þessi tvö bæjarnöfn (Háleggsstaði og Ásunnarstaði)
verið jafn staðlaus, og er það sennilega, þótt mér sé raunar ekkert
sárt um þessa tilgátu mína, og hef enga áherzlu á hana lagt, eins
og eg hef getið um.
Hitt atriðið, sem höf. er alldrjúgmæltur yfir er, að endíngin
-leysa í islenzkum bæjanöfnum merki skort (Vatnsleysa — vatns-
1) Annars er það auðsætt, að höf. er yfirleitt alls ekki ljós þessi meginregla
um forskeytið við -staðir. Það sést meðal annars á þvi, að hann gerir enga athuga-
semd í ritgerð sinni (i Safni IV) við afbakanirnar Kúfustaði eða Kúastaði í Svartár-
dal, sem eg hef áður minnzt á, og hyggur því eflaust, að jörð þessi sé réttilega kennd
við kúfótta meri (!) eða kýr (!) og er hvorttveggja jafn viturlegt,