Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1941, Page 47

45
eftirminnilegt, hve vel heyrðist þaðan ti) leikandanna og hvernig menn
stóðu í stórhópum og hlustuðu bæði vestan ár og austan. En ekki
verður sagt, að betur heyrist af lögbergi en öðrum hfutum gjárbarms-
ins, og því verður ekki af þessu, hversu hljóðbært er á gjárbarminum,
unnt að benda á, hvar lögberg hafi verið |3ar. Að sjálfsögðu hafa forn-
menn gert sjer glögga grein fyrir því, að ákjósanlegast var, að hljóð-
bært væri á lögbergi, og iná hver maður skilja það, sem athugar, til
hvers lögberg hafi verið haft, að þar þurfti að vera hljóðbært og að
það hlýtur að hafa verið valið og fastákveðið með tilliti til þess. —
Frásögnin í Njálssögu um það, að þeir Flosi Pórðarson og Eyjólfur
Bölverksson liafi ekki heyrt stefnur Marðar Valgarðssonar í brennu-
málunum, — er hann stefndi Flosa »um þat, er hann gaf fé til liðs
sér á þinginu,« og Eyjólfi »um þat, er hann hafði 'þegit féit,« og enn
fremur þeim báðum, öðrum stefnum, »um |Dá sök, er þeir báru vætti
þau á þingi, er eigi áttu máli at skipta með mönnum at lögum,« —
þessi frásögn sýnir það hvorki nje sannar, að ekki hafi verið hljóð-
bært að lögbergi. Hún verður að skoðast í sambandi við annað, sem
sagt er frá. Vígsmál Helga Njálssonar á hendur Flosa Bórðarsyni var
komið fyrir Austfirðinga-dóm, sem setið hefir fyrir austan á; þar voru
þeir því önnum kafnir við málið, FIosi og Eyjólfur, og sjálfsagt hefir
allur meginþorri þingmanna verið þar staddur einnig, því að áhugi
flestra, sem á þinginu hafa verið; mun hafa beinzt að þessum stórmálum.
Flestir hafa vænzt þess, að heyra dómana kveðna upp. En þá lýsti Eyj-
ólfur yfir því, að málið væri »sótt í annars fjórðungs dóm en vera átti,
og var við búið, að hann myndi stefna þeim Merði fyrir þingsafglöpun,
búa til fimmtardómsmál. — Er þegar í stað sendur maður til að segja
þetta Pórhalli Ásgrímssyni, og biður Pórhallur manninn fara aftur
sem skjótast til Marðar og segja honum, að liann skuli verða fyrri til
að búa til fimmtardómsmál á hendur Flosa og Eyjólfi. »Nú fór sendi-
maðrinn í braut ok sagði þeim Merði ok Ásgrími; síðan gengu þeir
til lögbergs,« og flutti Mörður fram stefnur sínar þegar í stað, á alls-
endis löglegan hátt. Urðu þeir Flosi og Eyjólfur ekki varir við þetta
fyrr en því var lokið, enda voru þeir Mörður ekki skyldir til að gera
þeim aðvart um fyrirætlanir sínar. Fyrr en þá Flosa hefir varað, hafði
Mörður flutt fram hinar nýju stefnur sínar. »Litlu síðar v{ir þeim sagt,
Flosa ok Eyjólfi, at þeim var stefnt at lögbergi í firnmtardóm, tveim
stefnum hvárum þeirra. Eyjólfur mælti þá: »Illu heilli höfu vér hér
dvalizk, er þeir hafa fyrri orðið at bragði at stefna en vér.« Þeir voru
með allan hugann við málin fyrir Austfirðingadómi og hafa ekki tekið
eftir, hvað fram fór að lögbergi á meðan, — þótt þeir hefðu vel mátt
heyra það, hefðu þeir veitt því athygli. Það er engan veginn víst, að