Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1941, Page 49

47
eins og það var þá, áður en Jón Ólafsson og fjelagar hans veltu niður
af því steinunum, og verður ekki talið líklegt, að þeir nje aðrir hafi
getað álitið það búðarleifar, eins og það hefir þá litið út. En viðvíkj-
andi því sjerstaklega, sem sjera Guðmundur segir, að upp frá lögrjettu sje
ekki um neitt annað mannvirki að ræða en mannvirkið á lögbergi, þá
er ástæða til að benda á búðarleifarnar gamallegu, sem eru undir búð
Guðmundar sýslumanns Ketilssonar, sjá Árb. 1921—22, bls. 19 og 93.
— Á sama stað, bls. (91—) 93, hef jeg talið líklegast, að Grýla hafj
verið tjaldbúð eða timburbúð; hafi hún verið annaðhvort, er vitanlega
engra leifa af henni að vænta. — En sjera Guðmundi virðist sjálfum
vera það Ijóst, að mannvirkið á lögbergi geti ekki verið rúst af Grýlu,
þótt hann álíti, að það hafi verið talið vera leifar af henni á 17.—18.
öld; hann virðist fallast á, að Grýla hafi verið tjaldbúð (eða timburbúð),
en álítur, að hún hafi einmitt verið gerð á mannvirkinu á gjárbarminum,
og vegna hennar hafi það verið búið til, — og »þá líka eðlilegt, að
þarna fyndist aska.« Og svo bætir hann við: »Af þessu tel jeg sannað,
að þetta umrædda mannvirki sje leifar Grýlu, en lögberg hafi aldrei
verið þar.« Svo að það var þá ekki til lítils gagns, að skrifað var í hin
umræddu 2 pappírshandrit frá 1696 og ca. 1730 »upp frá lögrjettu«
fyrir hin fornu og rjettu orð, »upp frá lögbergi, því að með þessu
þykir sjera Guðmundi þessi sönnun hans fengin.
Setjum nú svo, að lögberg hafi ekki verið þarna í tíð Snorra, —
því að varla getur sjera Guðmundur ætlazt til, að það sanni, að það
hafi »aldrei« verið þarna undangengnar nær 3 aldir, að Snorri reisir
þarna tjald (eða timburbúð) til afnota fyrir sig á því þingi, er hann
gerði það, 1216 — og hann hafi þeirra hluta vegna getað sett upp
tjald eða (timburbúð) þarna, var það þá nauðsynlegt, að byggja þarna
uppi þessa miklu áhleðslu, — um 20 metra í þvermál og svo þykka
og háa, sem hún nú hefur verið? Var ekki unnt og eðlilegast, að reisa
tjaldið (eða timburbúðina) langsum, með örlítið misháum »veggjum«
á gjábarminum? — En hafi nú það ráð ekki verið tekið, heldur gerð
þessi mikla áhleðsla undir tjaldið (eða timburbúðina), til afnota eitt
þing, hvernig stóð þá á þessum »ferskeyttu hraunsteinum, sem stóðu
svo sem í hálfhring á gjábarminum, — ferkantaðir hraunsteinar eins
og tilhöggnir og mátulegir að sitja á sem aðrir stólar«? Hafði Snorri
einnig látið gera þá sem sæti í tjaldið (eða timburbúðina)? Jeg læt
lesendur svara þessum spurningum. Mjer, fyrir mitt leyti, virðist alls-
endis ólíldegt og óeðlilegt, að Snorri Sturluson hafi farið að láta gera
búð þarna uppi á barmi Almannagjár, er hann »reið upp með DC manna«
á alþingi 1216, — hvað þá, að hann liafi farið að láta gera þar liina
miklu áhleðslu. En að því, er snertir öskuna, sem Sigurður Vigfússon