Fylkir - 01.01.1919, Blaðsíða 76

76
FYLKIR.
Ekki svo að skilja aðVilhjálmur keisari og stjórnendur Pýzka'
lands hafi gert alt rétt og óaðfinnanlega frá upphafi þessa óírið'
ar og þar til nú, að stríðinu er að líkindum lokið. Hans fyrsta
bersýnilega yfirsjón var það, að reyna að senda herlið sitt geg11
um smáríkið Belgíu, í stað þess að annaðhvort bíða árása Frakkði
eins og Moltke og Bismark gerðu lð70, eða senda herinn ge8*1
um fylkið Elsass-Lóthringen og ráðast á Frakkland þaðan; Þvl
þótt Belgía væri undir niðri Frökkum hlynt, ef ekki eiðsvari1111
félagi þeirra, þá hafði hún ekkert gert opinberlega á hluta
verja, sem gæfi þeim rétt til að fara með her sinn yfir landið, 3"
hennar leyfis. Með því að senda her sinn inn í Belgíu og brjót'
ast í gegn um hana, þrátt fyrir mótspyrnu hennar, gerði
hjálmur keisari, og Pýzkaland, frumhlaup á hlutlausa þjóð, °£
það frumhlaup gaf Bretum lag^)egan rétt til að skerast í leiki’111]
og varna þjóðverjum farar. Hefði þetta stig ekki verið stigið, Þa
er mjög vafasamt, að Bretar hefðu skift sér mikið af viðureig11
Frakka og Þjóðverja, eða Austurríki, og Rússa, og að úrslit"1
hefðu orðið þau, sem nú er orðið, mest fyrir fylgi Amerík"'
manna, er studdu Breta og Frakka í þessu stríði fyrst og frems
vegna árásar Þjóðverja á Belgíu, eða, eins og Wilson segir, 11
að halda uppi rétti smáþjóðanna gegn ágengni og ofríki stóL
þjóða. Reita var fyrsta og versta mis-stig keisarans og hans ráð"'
nauta. Önnur yfirsjón hans í þessu atriði er óneitanlega sú, 3
leyfa kafbátum sínum að skjóta niður kaupför hlutlausra, jafnve
vinveittra þjóða, meir en þörf sýndist vera, einkum meðan Tir'
piiz sjóforingi réði. En þar mætti telja honum það til afsöku11'
ar, að hann lét herforingja sína ráða og var ekki sjálfur sek"1
um verkið, þó ansvarlegur fyrir þeirra gerðir. Hin þriðja yfirsjó11
keisarans og hans ráðunauta var sú, að veita æsinga- og by'1
ingarmönnum ríkisins nokkrar ívilnanir eða loforð um breytir’í
ar á stjórnarskipun ríkisins fyrri en að stríðinu loknu, því Þar
með opnaði hann andstæðingum sínum veg til valda, með Þel111
árangri, sem nú er orðinn. En mesta misstig Rjóðverja er Þaö’