Fylkir - 01.01.1919, Blaðsíða 100

Smælki.
Er íslenzkunni hætta búin?
Já. Og það, sem verra er, hugsunarhætti þjóðarinnar er stórhætta buih’
hættan er ekki fremur frá útlendingum en frá íslendingum sjálfum. Rall®.j
rdild
lið.
ritháttur, hugsunarleysi í vali orða og efnis, vanþekking á málinu og *01
eru helztu orsakir hættunnar.
Sé það ilt að útbreiða ósannindi, þá er hitt ekki betra að afskræma <ha
Eða hvar er smekkurinn í að tengja saman 3 eða 4 orð sem eitt orð v '
og rita t. d. »ríkisréttarfæðingar«, bls. 27 Eimreiðin, »rnyntsláttuheiml1
»hæstaréttardómaralaunin« (d atkvæðaorð, bls. 26), »landhelgivörninat ^
»fæðingjaréttinn«. Hvaða útlendum manni myndi ekki óa við að reyníl« s.
læra slík orð. Þau finnast auðvitað ekki í neinni orðabók. Hvaða málfr®
leg heimild er til að rita eignarfall af »fæðing« »fæðingjar«? Hversv«8 j
bæta joðinu inní? Hví ekki leyfa z að standa þar sem ð, d eða I erl1>
stofni orðsins. o. s. frv. ? Nei, það er ekki frá útlendingum, sem íslenzku
er mest hætta búin, það er frá þeim íslendingum sjálfum, sem veg°a . j
fræði, fordildar eða hugsunarleysis afbaka það og skemma. Annars er e g
að furða, þó að ritháttur starfsmanna, þó lærðir séu, hvað þá ólærðra>
ekki óaðfinnanlegur, né verulegum bókmentum samboðin, þegar fsler1 ^
kennararnir sjálfir ganga á undan í því að rita fremur eftir framburði^ ^
uppruna; t. d. útrýma y-inu og z-unni, bæta inní joði að óþörfu, fella l,r '
m o. s. frv., og auk þess siengja tveimur, þremur, fjórum orðum sarn
einsog viltir rauðskinnar í N.-Ameríku væru; svo að heil lína gæti orðið e
orð- Ekki heldur er að furða þótt uppvaxandi menn vilji heldur læra
mál í útlöndum en hér á íslandi, og eins önnur fræði, seni hér mæt*1
kenna, þegar kenslubækurnar í útlendum málum, gefnar út hér á 'and,’ar|a
meina málmyndalýsingar og orðabækur, eru svo krökkar af villum, að v‘ ^
er blaðsíða, í sumum þeirra, villulaus. Eða hvernig á að læra mál rd^