Óðinn - 01.01.1923, Side 19

ÓÐINN
19
verklegum framkvæmdum heima fyrir sýndi hann
jafnan áhuga og elju. Hann reisti bæinn úr rústum
og bygði hvert hús á jörð sinni, og þar á meðal
beitarhús yfir 100 fjár vestan Fnjóskár, á landskika,
sem heyrir undir Þverá. Var þar beitiland betra og
snjóljettara á vetrum en heima, en oft var örðugt að
komast á þau beitarhús, er daglega þurfti að fara
yfir jafnvont vatnsfall og Fnjóská er. Ekki veit jeg
til að þar hafi verið beitarhús áður, og eftir daga
Gísla voru þau lögð niður, en ekki hefði hann getað
haft jafnmargt sauðfje á Þverá, ef þau hefðu eigi
verið, því geldfje gat lifað þar mjög á útigangi, en
jörðin fremur engjalítil. Nálega á hverju sumri sótti
hann heyskap um langan veg
út á Flateyjardalsheiði, og var
erfitt að flytja heyið þaðan
sumar og vetur. Síðustu árin,
sem hann bjó á Þverá, var
hann farinn að sljetta túnið,
sem víða var þýft, en var að
eins stutt á veg kominn með
það þarfa verk, er heilsan bil-
aði og kraftarnir þrutu. Núver-
andi eigandi og ábúandi jarð-
arinnar hefur lokið við að
sljetta túnið, og hefur girt það,
ásamt talsverðu af enginu.
Mundi nú gleðja Gísla, mætti
hann líta yfir alsljettað túnið á
sinni kæru Þverá. Vorið 1875
slepti Gísli öllum ám sínum
með dilk. Hef jeg heyrt, að
hann hafi fyrstur manna þar
um slóðir hætt við fráfærur, og tók þær eigi upp
aftur, nema lítið eitt tvö síðustu búskaparárin, vegna
sjerstakra ástæðna. Hann lagði mikla stund á fjár-
ræktina, og meðan sauðir voru seldir á fæti til
Skotlands, ljet hann oft sauði sína þangað vetur-
gamla, og voru þeir venjulega eins vænir og tvæ-
vetlingár hjá bændunum, er færðu frá. Um hans
daga tók að brydda á ýmsum nýjungum í lifnaðar-
og búnaðarháttum alþýðu, og var Gísli þá jafnan með
þeim fyrstu að hagnýta þær, er hann sá, að þær voru
til bóta. — Það voru að eins 30 ár, sem þau Gísli
og Þorbjörg bjuggu á Þverá, og þó ekki nema rúm
20 ár með óskertum kröftum, því um 1880 lá hún
nokkur ár rúmföst og var lengi að ná heilsu aftur,
og 48 ára gamall kendi Gísli vanheilsu þeirrar, sem
dró úr honum kjark og krafta og svifti hann lífinu
eftir 9 ára stríð. Má því heita mikið starf, sem eftir
þau Iiggur, og er þó mesta þrekvirkisins ógetið, sem
var það, hversu þau kostuðu börn sín til náms. —
Börn þeirra eru: 1. Frú Auður, nú í Reykjavík, ekkja
Arna próf. Jónssonar á Skútustöðum, síðast prests á
Hólmum í Reyðarfirði. 2. Asmundur prófastur á Hálsi.
3. Ingólfur læknir í Vopnafirðl. 4. Garðar stórkaup-
maður í Reykjavík. 5. Haukur prestur við Holmens-
kirke í Kaupm.höfn. Tveir synir dóu ungir. — 011
börnin, sem upp komust, kostuðu þau til skólanáms,
og tvo vetur voru allir synirnir í einu við nám. Um
þær mundir dvaldi hann og einn vetur í Danmörku
að leita sjer heilsubótar, sem þó varð árangurslaust.
Síðustu búskaparárin á Þverá var það aðaláhugamál
þeirra hjóna, að hjálpa börnum sínum áfram, til þess
vörðu þau kröftum sínum og aleigunni að síðustu.
Auk barna sinna ólu þau upp frænda sinn, Einar
Friðgeirsson, sem nú er prestur á Borg á Mýrum,
og tvær bróðurdætur Þorbjargar. Vorið 1897 fluttust
þau frá Þverá og fóru til Asmundar sonar síns, sem
þá var fyrir skömmu orðinn prestur á Bergstöðum í
Húnavatnssýslu, og þar andaðist Gísli 28. janúar 1898.
Þorbjörg Olgeirsdóttir var fædd í Garði í Fnjóska-
dal 12. júlí 1842. Faðir hennar, Olgeir Árnason Sig-
urðssonar frá Ljósavatni Guðmundssonar, var gleði-
maður mikill og höfðingi heim að sækja. Kona hans,
Ingibjörg Einarsdóttir frá Krossi, var dugnaðarkona,
en krepti af gigt á sextugsaldri, svo hún gat að eins
eftir það unnið í sæti sínu, en varð þó háöldruð. —
Tók Þorbjörg því við búsforráðum í Garði með föður
sínum, er hún var 16 ára gömul, og stóð fyrir búi