Tímarit Hins íslenzka bókmentafélags - 01.01.1880, Blaðsíða 19

19
Er það vist, að enginn hafi þekt söguna um Vínland
og Leif, þótt enginn þekti Ameríku, sem þá hafði
ekkert nafn? Eins stendur á með þetta. Hverr veit,
hvað allir vita eða vita ekki ? Kólúmbus heíir kannske
hitt menn fyrir, sem ekkert vissu, en það voru fleiri
menn til á íslandi en þeir, sem Kólúmbus hitti. f>að
voru líka fleiri menn til á íslandi á 17. öld en Arn-
grímur lærði, og opt veit „ólærður41 það „lærður“ ekki
veit. Aldauði fornritaþekkingar vorrar er og tekinn
fram á bls. 141 sem „an almost complete ignorance of
the older Literaturea ; þar er og nefnd „the ncw Litera-
turesem ekki mun vera merkileg, þar sem enginn
lærður maður á að hafa verið uppi siðan Finn Jónsson
leið, og ekkert skáld eptir siðabótina nema Hallgrim-
ur Pétursson. En það er auðséð, hvað lítið höfundur-
inn þekkir til sögu og heimspeki sögunnar, þar sem
hann ekki veit, að sú „Literatur“, sem einusinni er út
dáin, getur aldrei orðið undirstaða nýrrar „Literatur“,
eða getið hana af sér, eins og sú þjóð, sem einusinni
er undir lok liðin, getur aldrei risið upp aptur sem
sama þjóð, svo sannarlega sem enginn dauður maður
rís upp aptur í þessum heimi. Vér vitum vel, að mál-
fræðingarnir skjóta skolleyrunum við þessu, og standa
fast á því, að mál vort hafi dáið út, og þess vegna
nefna þeir „nýju íslenzku* 11; en vér álítum, að málið sé
hið sama, en að einungis slái á það öðrum blæ. Mað-
ur er sjálfur hinn sami, hvort maður er í svörtum
að Kólúmbus hafi farið til íslands, þótt hann nefni það (Kosmos
II, 276, 461—462. Examen critique er hér ekki til, en þar hefir
Humboldt einnig talað um þetta). C. Ritter trúir þvi (Geschichte der
Erdkunde und der Entdeckungen [Daniel], 1861, bls. 211). I ver-
aldarsögu Cantu’s er þvi trúað, að það hafi verið 1477, eins ogFinn-
ur segir, og er bætt við: „Men Islænderne have ikke kunnet mere
end i al Almindelighed styrke liam i hans Beslutning11 (Cantii,
Verdenshist. ved Holm og Weilbach, IV. Bindi 376 bls.).
2*