Tímarit Hins íslenzka bókmentafélags - 01.01.1900, Blaðsíða 44
44
dregið til síðara hluta konungatímabilsins. Loks er það
harla eftirtektavert, að þar sem þeir af spámönnunum,
er lifðu næst á undan herleiðingunni, t. d. Sefanja og
Jeremía, virðast hafa verið nákunnugir 5. Mós., þá sjást
þess alls engin merki hjá elztu spámönnunum t. d. Am-
os, Hósea eða í þeim hluta spádómsbókar Jesaja, sem
allir viðurkenna, að sé með réttu eignuð Jesaja, að
nokkur þeirra hafi þekt 5. Mós. t’et.ta styrkir ekki hvað
sízt þá skoðun vora, að „lögbókin" sé samin einhvern
tima á tímabilinu milli Jesaja og Jeremía, — og lætur
það þá nærri, að hún sé framkomin á dögum Manasse.
En þá er einnig fengin ráðning þeirrar gátu, hvers vegna
á öllu tímabilinu frá dauða Móse niður að herleiðingu,
ekki að eins þjóðin yfirleitt, heldur og allir beztu og
mestu menn þjóðaiinnar, taka svo sáralítið tiilit til fjölda
atriða í „lögmáli Móse“, og meira að segja gera sér
enga samvizku af að breyta í ýmsum atriðum gagnstætt
ákvæðum „lögmálsins".—
Hvernig eru þá hinar svo nefndu Móse-bækur oi'ðn-
ar til?
Alt það sem hér á undan hefir sagt verið og xítlistað,
leggur svaiið upp í hendurnar á oss.
Niðurstaða þessai'a athugana að því, er snertir upp-
runa Móse-bókanna — fimmbókaiitsins —, verður í fám
oi'ðum þessi:
Hinar fimm Móse-bækur eru ekki sjálfstætt sagna-
rit heldur samsteypa fjögra aðalheimildarrita frá ýms-
unx tinxum og eftir ýmsa höfunda, sem hver um sig
fylgir ákveðinni stefnu. Að því, er snertir þrjxx af heim-
ildarritum þessum, þá eru þau, oft og einatt af mikilli
íþrótt, flét.tuð hvort inn í annað, svo að aðalhöfundurinn
þýtui' sífelt úr einu heimildariitinu yfxr í annað; og svo
nákvæm er samfléttun þessara heimildarrita á stundum,