Tímarit Hins íslenzka bókmentafélags - 01.01.1900, Side 72

72
maður kirkjunnar á íslandi. En öðruvísi var þessu farið
með Noregskonung. Hann átti engin völd á íslandi. Hins
vegar vissi Gissur, að hann mátti treysta vel konungin-
um í þessu máli, og að hann mundi vera þar vilhallur
dómandi. En það er eptirtektavert, að svo vitur maður
sem Gissur skvldi þegar vera orðinn svo blindur og
skammsýnn, að hann þannig hikaði sjer eigi við að lítils-
virða landslögin og hleypa frelsi iandsins í þann voða,
sem hlaut að leiða af því, ef Hákon konungur gjörðist
dómari í íslenzkum málum. Þetta var því ver gjört af
Gissuri, sem enga nauðsyn bar til þessa fyrir hann. Sig-
varður biskup dró taum hans allt það er hann mátti án
þess að lækka sjálfan sig með ódrengskap og rangsleitni.
Biskup bað menn Gissurar að verjast drengilega, er hann
sá, að sættir gengu eigi saman, og hann leyfði öllum
lærðum mönnum að berjast með Gissuri, þrátt fyrir það
þótt hans væri sökin, að sættir komust eigi á. Þá er
bardaginn var byrjaður kom biskupinn alskrýddur tignar-
klæðum sínum og hóf upp bannsetningu við Úrækju og
menn hans alla. Stöðvaðist þá bardaginn og var sættst
á það, sem Úrækja bauð, að biskup einn skyldi gjöra um
öll óskoruð mál. Leysti biskup Úrækju og menn hans
úr banni, en Gissur vann eið að halda sætt þessa. Þó
sveik Gissur sætt þessa algjörlega vorið eptir á fundinum
við Hvítárbrú (1242) þrátt fyrir mótmæli Sigvarðar bisk-
ups, og neyddi Úrækju með styrk Kolbeins unga til þess
að fara utan. Koibeinn ungi gjörði síðan um öll
málin; þótt dómur hans væri mjög ranglátur og hann
hallaði öllu á þá Úrækju, dæmdi hann þó Úrækju arf
eptir Snorra föður hans; skyldi Úrækja, Sturla Þórðar-
son og Dufgussynir fara utan og vera utan þrjá vetur.
Ljet Kolbeinn Úrækju fara utan i Eyjafirði, en vinir Sturlu
að vestan leystu hann út hjá Kolbeini og unnu þeir hon-
um trúnaðareiða. Sjálfur fór Gissur utan það sumar,