Eimreiðin - 01.09.1903, Blaðsíða 26
englum og (samkvæmt ýmsum helgisögum) af guði sjálfum; og alt
um það hefir aldrei á því staðið, að hann efndi eigi nákvæmlega
öll sín heit og loforö; og öll þau vandræða-óskil, sem yfir hann
hafa gengið gegnum allar aldanna raðir, hafa enn þá eigi linað
eða lamað staðfestu hans og stórhuga. Eintómt orð hans er met-
ið á við helgustu handsöl og særi, á við eiðfestar undirskriftir með
innsiglum og vottum. Fá munu þau dærnin, að menn vissi til,
að þeir, sem við hann bundu viðskifti, hafi heimtað nafn hans
undir gjörðarbréf, ellegar veðfé og aðra trygging þess, að hann
efndi orð sín; ráðvendni hans að því leyti hefir enginn enn þá
efast um. Gætum og þess, að það er eigi djöfsi, sem grobbar
af ráðsvinnu sinni, heldur er þetta sú ályktun, sem vitnisburðir
óvina hans bera fram óbeðnir fyrir oss.
Hluttekning vor gagnvart þessum píslarvott ráðvendninnar í
viðskiftum, gagnvart þessu ginningarfífli guðs og manna, eykst og
margfaldast, þegar vér athugum eigið eðlisfar vort og afstöðu við
þessa illa ræmdu hátign. Ef vér legðum hönd á hjartastað, yrð-
um vér að játa, að hver einasti af oss hefir, þrátt fyrir guðs eftir-
mynd vora, eina eða aðra lyndiseinkunn, sem eitthvað er í ætt
við djöfulinn. Eg tek ekki tillit til nokkurra stórsynda eða boð-
orðabrota, heldur til smámuna, sem oss varla kemur til hugar að
iðrast eftir. Varð oss aldrei, þá er oss var glatt í geði, að brosa
að náunga vorum? Gjörðum vér aldrei gabb að manni, svo hon-
um væri stríð í? Höfum vér aldrei ergt eða blekt náunga vorn?
Eða var oss aldrei skemt, þegar einhver meinleysinginn lenti 1
ráðaþroti einfeldninnar ? Og hví þá eigi? Ef vér úthýstum úr
mannlegu félagi öllum glettum, skopi og smábrellum, mundi það
missa eitt af sínu bezta kryddi, og gjörðum vér einhvern mann
svo úr garði, að í fari hans fyndist ekkert nema eintómar dygðir,
mundi sá sami þegn þykja manna leiðastur. Pessir smákeipar og
smábrestir manna eru það, sem gjöra mikilmennin sjálf mannleg
og viðkunnanleg. Maður með eintóma siðarellu yrði hvorki að-
laðandi né þess eðlis, að hann vekti hluttekning vora. Djöfullinn
er fóstri allra misskilinna snillinga. Pað er hann, sem kennir oss
að hætta á nýjar brautir; hann veldur frumleik í hugsunum og
athöfnum. Hann eggjar oss til að leggja út á ókunn höf og leita
uppi hina ókunnu, auðsælu Indlands strönd. Hann lætur oss
dreyma fyrir hærri hamingju og meiri hagsæld. Hann er andi
eirðarleysis, sem etur innri mann vorn, en sem þó leiðir einatt að