Eimreiðin - 01.09.1904, Blaðsíða 12

172
tollanna, að hún sé praktisk og komi réttlátlega niður, verða menn
líka að hafa nákvæmar gætur á því, hver áhrif tollurinn hefur á
atvinnurekstur manna o: menn verða að gera sér ljóst, hvort menn
með tollinum byggja verndarmúr fyrir framleiðslu innanlands, og
athuga, hvort slík tollverndun er gagnleg fyrir landið. Pessi mikil-
væga spurning er nú að vissu leyti komin á dagskrá á Islandi.
Spurningin kom fyrir á síðasta þingi við umræðurnar um frum-
vörpin um toll á smjörlíki (Margarine), osti og kartöflum. Það er
mjög almenn skoðun á íslandi, að ef til þess komi að fjölga toll-
unum, þá ætti að leggja toll á vefnaðarvöru, sem þá kæmi á toll-
vernd fyrir baðmullar- og ullariðnað á íslandi. Og loks hafa menn
nú á síðustu árum — að vísu nánast í ógáti — komið á tollvernd
fyrir fáeinar vörur, sem annars kveður fremur lítið að, einkum
vindla og brjóstsykur.
I'ess gerist nú ekki þörf í þessari rannsókn, að ræða ræki-
lega spurninguna um tollfrelsisverzlun gagnstætt tollverndun, sem
annarstaðar veldur svo miklum ágreiningi. Á Islandi er málið
ekki svo margbrotið eða flókið, og högum þannig háttað, að þar
mundi tollverndun því nær í hvívetna fortakslaust verða til tjóns.
Með tollvernd veita menn framleiðslunni innanlands ónáttúr-
lega vernd. Með tollinum hækka menn verðlag á aðfluttu vörun-
um og gera mönnum með því mögulegt að framleiða þessar vörur
eða einhvers konar ígildi þeirra innanlands, jafnvel þótt framleiðslu-
skilyrðin séu þar ekki eins góð eins og erlendis. Að slík aðferð
sé óhagsýn og skaðleg, eru allir samdóma um, þegar svo stendur
á, að framleiðsluskilyrðin eru langtum verri innanlands er erlendis.
Engum dettur í hug að fara að efla silkirækt eða tóbaksrækt í
Danmörku með tollvernd, eða vélasmíði og brennivínsgerð á ís-
landi, jafnvel þótt í sjálfu sér sé unt að koma slíkum iðnaði á
fót með aðflutningsbanni eða háum tolli. — Vafinn kernur þá fyrst
til greina, þegar það liggur ekki í augum uppi, að framleiðsluskil-
yrðin séu minni innanlands en erlendis. En um slíkan vafa mun
ekki nema örsjaldan verða að ræða á íslandi. Um langflestar þær
atvinnugreinir, sem koma mætti á fót með tollvernd, er það öld-
ungis einsætt, að framleiðsluskilyrðin eru þar langtum lakari en
erlendis; fyrst og fremst af því, að Island vantar þann mikla
innlenda markað, sem er skilyrði fyrir framleiðslu í stórum
stíl; en nú á tímum er einmitt framleiðsla í stórum stíl í
flestum iðnaðargreinum orðin aðalskilyrðið fyrir því, að unt sé að
framleiða ódýra vöru. Að útflutningi getur verndartollurinn nátt-