Eimreiðin - 01.09.1904, Blaðsíða 18

17»
innlendri sykurgerð, sem uokkurveginn samsvarar tollinum á að-
fluttum sykri; þar er og skattur á innlendri ölgerð og vínfanga-
gerð. En við aðrar vörur er bæði erfitt og kostnaðarsamt að
koma við innlendri skattálögu, t. d. einkum við vefnaðarvöru, og
er það því ærin ástæða gegn því, að leggja toll á þá vöru á
íslandi.
Tilgangurinn með þessum athugasemdum er einkum sá, að
að benda á nauðsynina á, að skattamál Islands séu tekin til ræki-
legrar athugunar og umræðu í einu lagi, áður en menn fara að
ráðast í breytingar eða umbætur á þeim. Hvort fremur skuli
kjósa fasteignaskatt en hækkun á hinum núverandi aðflutningstoll-
um, er spurning, sem tæplega verður úr skorið með nokkurri vissu
án frekari þekkingar á öllum aukaatriðum, en sá getur haft, sem
býr í öðru landi. En þó að hægt sé að benda á nýja skattstofna
handa landssjóði, mega menn ekki fyrir því láta leiðast til að hafa
minna gát á útgjöldunum. Nýir skattar eru auðvitað ekki ein-
ungis óþægilegir, heldur líka, þegar þeir verða þungbærir, beinlínis
skaðlegir fyrir þroskun og framfarir, með því þeir leggja hömlur á
framleiðsluna og söfnun fjárafla. Pað ætti því aldrei að leggja á
nýja skatta, nema þegar verulega nytsöm og bráðnauðsynleg út-
gjöld verða til þess, að raska jafnvæginu, svo að annars yrði ekki
hjá því komist, að taka lán og hleypa sér í skuldir. Sem stendur
er það eitt af því, sem bezt er við búskaparlífið á íslandi, hve
ódýrt er að lifa þar; en menn þurfa ekki að fara lengra en til
Noregs, til þess að sjá, hve mjög menn geta með því, að gera
dýrara að lifa, sem stafar af tollverndinni, og með þungbærum
sköttum, sem stafa af altof miklum útgjöldum og lántökum bæði
hjá ríkinu og sveitastjórnum, stöðvað þroska og framþróun og eflt
fólksflutninga úr landinu. Og útflutningsstraumurinn frá Islandi er
einmitt því miður orðinn svartasti bletturinn, sem rás viðburðanna
hefur myndað, ekki aðeins af því, að hann lamar vinnukraft lands-
ins, heldur einnig af því, að ekki getur hjá því farið, að hann
lami traustið á landinu og framförum þess í augum annarra þjóða
og þar af leiðandi veiki lánstraust þess.
Kaupmannahöfn, í maí 1904.