Eimreiðin - 01.09.1904, Side 39

199
þau verði að sneiða hjá þessum heimsku, gerspiltu og langt leiddu
mönnum á lastanna slóð. Ef unglingana fýsir að heyra eitthvað, þá
skulu þeir engu skeyta um föður og kennara, en fylgja þeim inn í
skósmlðastofur og kvennadyngjur. þar skulu þeir fá að heyra allan
sannleika. Og auðvitað gerast margir til að hlýða á orðræður þessar«.
Það er gaman að sjá, hvetju Órígenes, maður með heimspeki-
mentun og eftirmaður Klemensar frá Alexandríu, er á sínum tíma átti
fullt í fangi með hina »barnalega« trúuðu og óbeit þeirra á trúspeki
hans, hefur að svara til þessa. í rauninni einskorðar svar hans sig við
svo hljóðandi: f’að eru menn innan vébanda kristilegrar trúar, er með
gerhygli rannsaka rök og efni hennar. En allir geta ekki náð svo
langt. En hvort er svo ákjósanlegra, að einhverju af siðgæði sé komið
inn hjá einfeldnislega (alógós) trúuðum mönnum með kenningum krist-
innar trúar um laun og hegning fyrir góðar og vondar gerðir, eða
stengja þá úti, meðan þeir trúa ekki nema án skoðunar?
Celsus gerir þó enn þá meira úr því, að kristindómurinn vísi góð-
um mönnum frá sér, en snúi sér aðeins að afbrotamönnum og ber-
syndugum. »Önnur dulsiðatrúbrögð laða menn að sér á þessa leið:
Þeir sem eru flekklausir og greindarlegir í tali, eða: þeir sem eru með
öllu ósaurgaðir, þeir sem eru sér einskis ills vitandi í sálu sinni og lifað
hafa góðu og réttlátu líferni. f’annig hljóðar boð þeirra, er heita
syndahreinsun. Heyrum nú hins vegar, hverjum kristnir menn bjóða til
sín: Guðsríki veitir viðtöku hveijum þeim, sem er syndugur, ógreindur,
heimskur og yfirleitt hið mesta vesalmenni. Og þegar þér talið um
synduga menn, eigið þér svo ekki við rangláta, þjófa og ræningja,
eiturbyrlara, musterispillvirkja og legvarga? Ætli menn hefðu kvatt
aðra til, þótt safnað hefði verið saman ræningjasveit?« »Guð tekur eftir
því við óréttlátum mönnum, ef þeir auðmýkja sig fyrir misgerða sinna
skuld, en hann vill ekki taka við réttlátum mönnum, er hafa mænt
öruggir á hann og verið siðlátir frá upphafi vega sinna«. Af brjóst-
gæðum miskunar guð yðar vondum mönnum, er þeir víla og veina, en
góðum mönnum hrindir hann frá sér, ef þeir gera ekkert þvílíkt, —
og þetta á að heita réttlæti!
Já, svarið þér, af því að vitmennirnir eru svo blindaðir af vizku
sinni, að þeir vilja ekki líta við lærdómi vorum. Þannig farast skottu-
læknunum líka orð: Þeir vara fólk við að trúa læknunum fyrir sér,
svo að fáfræði þeirra komisl ekki upp um þá. Þeir geri ekki annað
en að drepa þá. Það sé ekki nema á skottulæknafæri að hafa þá
undir hendi. Það er eins og ölvaðir menn kölluðu ódrukna drukna.
Aðalkjarni kristilegrar trúar, að guð eða guðssonur sé kominn niður
á jörðina til að réttlæta, er bæði ósennileg og ósæmileg ímyndun. Hví
átti guð að gera það? Til að kynnast ástandinu á jarðríki ? Veit hann
þá ekki alt? Getur hann ef til vill ekki betrað þá með öðru móti en
að senda son sinn til jarðar niður? Eða hljóp ilt í guð af því eins
og hégómagjarnan uppskafning, að mennirnir þektu hann ekki, og
langaði hann til þess að verða kunnan og vita, hverjir tryðu á hann og
hverjir ekki? Nei, segið þér, það var sakir lausnar vorrar, til að gera
greinarmun á góðum og vondum með umbun og refsing. Eftir því
átti guð fyrst nú að hugkvæmast, að það ætti að skapa réttlæti í