Eimreiðin - 01.09.1910, Page 42

198
meö svo mörgum höfnum og langri strandlínu, aö koma á strangri
tollgæzlu, og eina úrræöið til að fá lögunum framfylgt væri að
mynda eins konar sjálfviljugt spæjaraféiag, sem snuddaði um
prívatlíf manna. l’að er ekki ólíklegt, að sumir æstir bindindis-
menn væru fúsir til slíkrar starfsemi, en enginn annar heiðvirður
borgari mundi gera það; ef slíkt yrði tízka, er enginn efi á, að
það mundi hafa hin verstu áhrif á siðferði og líf þjóðarinnar. Pað
mun mega finna dæmi þessa undir amerísku bannlögunum. Petta
er mjög athugavert og alvarlegt mál fyrir íslendinga, og þeir ættu
að hugsa sig um tvisvar, áður þeir láta aðflutningsbannið koma í
framkvæmd.
Eg skal að lokum minnast á eitt, sem látið hefur verið klingja
í eyrum alþýðunnar, jafnvel af mönnum, sem ættu að vita betur.
Pað er, að íslendingar yrðu frægir, ef þeir kæmu á aðflutnings-
banni. fetta er falskur fagurgali. I fyrsta lagi verða menn sjald-
an frægir af því, sem þeir gera eingöngu sér til frægðar, nema
þeir þá afli sér með því heróstratiskrar frægðar. I öðru lagi hagar
svo til á Islandi, að útlendar þjóðir geta ekkert af Islendingum
lært í þessu efni, enda hafa þeir ekki fundið upp aðflutnings-
bannið, og hvar sem því er beitt, hlýtur það að skoðast neyðar-
úrræði. Áfengismálið erlendis er ekki eingöngu heilsufræðis- og
siðferðislegt mál, heldur eitt með stærstu fjárhagsmálum; ég hef
að framan getið um verð árlegrar víntekju heimsins, og er það
ekkert smáræði, en þó er þar ótalið alt það feiknafé, sem varið
er til tilbúnings alls annars áfengis. Á Islandi kemur ekkert slíkt
til greina, og sú eina stétt, er bíður af banninu fjártjón, eru
kaupmennirnir, sem missa sölulaunin. En skoplegast er þó þetta
frægðarrugl bindindispostulanna, þegar litið er til hins núverandi
hlægilega-sorglega stjórnarástands á Islandi. Eða á aðflutnings-
bannið að vera einskonar ljónshúð til að hylja asnabúkinn, eins
og í dæmisögu Esóps? Ef svo er, þá er hætt við, að eyrun
standi út undan og sýni hið sanna eðli verunnar, og að úr frægð-
inni verði — ófrægð.
Ithaca, N. Y., jan. 1910.
HALLDÓR HERMANNSSON.