Bókasafnið - 01.02.1988, Blaðsíða 28

BÓKASAFNIÐ
Heimir Pálsson, Bókaútgáfunni Iðunni:
Fjölmiðlar og
kennslubækur
Erindi ílutt á bókaþingi
Þegar spurt er - eins og skipuleggjendur
þessa þings gerðu - hvort íslenskir fjöl-
miðlar vanræki kennslubækur í um-
sögnum og fréttum væri einfaldast að
svara þeitri spumingu játandi og láta
máliðþarmeðútrætt. Rökstuðningurinn
væri, a.m.k. frá bæjardyrum þess sem
hér talar, heldur einfaldur.
Mjög umtalsverður hluti þjóðar-
innar situr á skólabekk níu mánuði árs-
ins og les á meðan tiltölulega lítið annað
en svokallaðar kennslubækur. Þær bæk-
ur njóta þess - umfram flestar aðrar bæk-
ur - að vera skyldulesning og að þeim er
fylgt úr hlaði af sérstökum ríkisstarfs-
manni (að vísu aðeins á kennaralaun-
um). Þótt ég þekki persónulega rithöf-
unda sem ekki kæra sig um slíkan fé-
lagsskap handa bókunum sínum hlýtur
staða kennslubókanna að verða mjög
sterk með þessu móti í samkeppninni v ið
aðrar bækur. En það telst til tíðinda ef
1987 (nokkuð breytt)
íslenskur fjölmiðill sinnir kennslubók-
um af nokkru viti - og þá á ég við að hann
sinni þeim sem kennslubókum, ekki ein-
hverju öðru.
Ég skal taka mjög persónulegt
dæmi. Ég hef skrifað tvær kennslu-
bækur um íslenska bókmenntasögu.
Sjálfur legg ég mikla áherslu á að þær
séu kennslubækur en ekki almenn bók-
menntasaga. Hana yrði að skrifa allt
öðruvísi. Um hina fyrri bók mína var að
vísu skrifað í Morgunblaðið og Tímann,
ef ég man rétt. í bæði skiptin voru skriftn
líkari því að höfundar þeirra héldu að
þeir væru að fjalla um almenna bók-
menntasögu. Annar þeirra hafði mér vit-
anlega aldrei komið nálægt kennslu.
Auk þess drápu einir tveir rithöfundar
niður penna. Þeir höfðu flett upp í nafna-
skránni og fundið alvarlega göt - sjálfa
sig.
Um síðari kennslubókina, sem
reyndar fjallar um þjóðararfinn sjálfan,
gullaldarbókmenntimar, hef ég ekki séð
fjallað í dagblöðum. Einn ritdómur í
tímariti kennara, skrifaður af hlýhug af
því að viðkomandi kennari var svo feg-
inn að geta þó veif að röngu tré ff emur en
öngu og ein athugasemd gerð af þjóð-
háttafræðingi sem taldi á sinni grein
brotið - þetta er allt og sumt. Þó fjallar
þessi bók, eins og áður sagði, um
bókmenntimar sem mest er geipað af á
tyllidögum og em þá jafnvel taldar for-
senda menningarinnar eins og hún legg-
ur sig. Það hlýtur því að skipta mjög
nnklu máli hvemig um þær er rætt í
skólum og kennslubók um sögu þeirra
getur vissulega skipt sköpum.
Afleiðingin af þessu nefhda tóm-
læti getur þá orðið sú að kennslubækur,
sem móta munu bókmenntaviðhorf
heilla kynslóða, séu látnar óáreittar með
öllu, um þær hefjist aldrei vitsmuna-
legar umræður í fjölmiðlum, allt sé látið
reka á reiðanum.
Ég bið um vitsmunalegar og fræði-
legar umræður um kennslubækur, um-
ræðursemm.a. tryggibömumokkarþau
sjálfsögð mannréttindi að fá ævinlega
hið besta í hendumar sem völ væri á,
njóta góðra og fallegra kennslubóka en
ekki úreltra og ljótra. í skólunum er
lagður grundvöllur framtíðarinnar.
Tækin sem til þess eru notuð valda
miklu um hvemig til tekst.
ÞJÓNUSTA ÞÉR í HAG
- ÞB hefur umboð fyrir fjöibreyttan sérhannaðan bókasafnsbúnað í
hæsta gæðaflokki.
- ÞB annast ráógjöf viö skipulagningu innréttinga og val á
bókasafnsbúnaöi.
- ÞB hefur milligöngu um þjónustu frá arkitektastofu Biblioteks-
centralen í Danmörku, en þeirgeratillöguraðinnréttingum
bókasafna, mönnum að kostnaðarlausu.
Athugiö aö viö erum nú flutt í nýtt húsnæöi.
ÞJÓNUSTUMIÐSTÖÐ
BÓKASAFNA Austurströnd 12-170 Seltjarnarnes - Sími: 91-61 21 30