Bókasafnið - 01.02.1988, Blaðsíða 45

BÓKASAFNIÐ
Upplýsingaþj ónusta
almenningsbókasafna
við atvinnulífið
Stefanía
Júlíusdóttir
lektor
1. Inngangur
í aldanna rás hefur sá tími, sem fer í þróun tækninýjunga,
stöðugt farið minnkandi. Tækninýjungar valda því að
nútímafólk verður sífellt að læra að nota nýja og nýja
tækni og tileinka sér breytta verkhætti. Þetta kallar á
bætta aðstöðu til símenntunar og upplýsingaöflunar
tengdri henni jafnt fyrir einstaklinga, stofnanir og
fyrirtæki.
Aukinn hraði tækniþróunar veldur því einnig að
líftími einstakra vörutegunda styttist stöðugt. Jafnframt
verður kosmaðurinn við þróun nýrra vörutegunda sífellt
meiri. Aukin samkeppni verður síðan til þess að fyrir-
tæki verða að auka vöruúrval sitt, auka gæði vöru og
lækka verð hennar. Það sama gildir um hvers kyns
þjónustustarfsemi.
Gjaman er litið á markaðssetningu sem lokastig
vöruþróunar. Góð markaðssetning er í því fólgin að vera
með rétta vöru á réttu verði á réttum stað á réttum tíma.
Til þess að það megi takast þurfa þeir, sem vinna við
þróun vöru og þjónustustarfsemi, að hafa aðgang að
réttum upplýsingum á réttum tíma.
2. Þáttur almenningsbóka-
safna í upplýslngaþjónustu
vlð atvlnnuvegina
Fyrirtæki þurfa að hafa greiðan og öruggan aðgang að
vel skipulagðri upplýsingaþjónustu til þess að standa sig
í þeirri síharðnandi samkeppni sem nú ríkir.
S tór fy rirtæki reka gjaman sínar eigin bókasafns- og
upplýsingadeildir eða tryggja með öðrum hætti rétt
streymi upplýsinga til fyrirtækis, innan þess og frá því.
Þau eiga því yfirleitt ekki við teljandi vandamál að stríða
á sviði upplýsingaöflunar.
Lítil fyrirtæki hafa hins vegar hvorki bolmagn til
þess að reka eigin upplýsingaþjónustu né hefur starfs-
fólk þeirra yfirleitt tíma til að vinna kerfisbundið að
upplýsingaöflun til fyrirtækjanna. Eftir því sem sam-
keppnin harðnar verða þau því verr og verr sett.
í þessu sambandi er rétt að taka fram að misjafnt er
hvað talið er til lítilla fyrirtækja. í sumum Evrópulönd-
um, t.d. Danmörku og Belgíu, telst fyrirtæki mcð 50 eða
færri starfsmenn lítið, annars staðar, t.d. á Ítalíu, í
Frakklandi og Bredandi, em fyrirtæki, sem hafa 200 eða
færri starfsmenn, talin lítil fyrirtæki. Stundum er miðað
við heildarveltu fyrirtækisins eða jafnvel fjölda farar-
tækja ef um flutningafyrirtæki er að ræða.
Meginhluti íslenskra fyrirtækja er lítil fyrirtæki, við
um 80% iðnfyrirtækja starfa t.d. 5 eða færri starfsmenn.
Erlendis hefur verið leitað eftir leiðum til þess að
veita upplýsingum til atvinnuveganna. I því sambandi
hefur upplýsingaöflun lítilla og meðalstórra fyrirtækja
verið könnuð og tilraunir gerðar til þess að nýta al-
menningsbókasöfn við að veita upplýsingum til þeirra.
Fýsilegt hefur þótt að nýta almenningsbókasöfn til
þess að veita upplýsingum til atvinnulífsins vegna þess
að í mörgum sveitarfélögum em almenningsbókasöfnin
einu stofnanimar sem hafa það markmið að veita upp-
lýsingaþjónustu og hafa til þess einhvem handbókakost
og þjálfað starfsfólk. Þetta á sérstaklega við um strjálbýl
landsvæði.
Kannanir þessar hafa m.a. leitt í ljós eftirfarandi:
• Nú leita flestir í lidum fyrirtækjum upplýsinga
munnlega hjá þeim sem þeir þekkja, svo sem aðilum
sem fást við það sama eða hjá fyrirtækjum sem þeir eiga
viðskipd við.
• Landfræðileg nálægð upplýsingaþjónustunnar
skipdr miklu máli. Tiltölulega aðgengilegt þarf að vera
fyrir þá sem á upplýsingum þurfa að halda að koma á
staðinn og ræða við þann sem þessa þjónustu veidr
auglid dl auglids.
• Kunnugleiki við þann sem þjónustuna veitir skiptir
einnig miklu máli. Fólk vill geta leitað dl aðila sem það
þekkir, einhvers sem þekkir aðstæður í fyrirtæki þess.
Menn setja það fyrir sig að þurfa að tala í síma við
einhvem í fjarlægum landshluta, sem þeir hafa jafnvel
aldrei séð, og þurfa e.t.v. alltaf að byrja á því að lýsa
aðstæðum í fyrirtæki sínu í hvert skipti sem þeir biðja um
upplýsingar.
• Þá skiptir miklu máli að upplýsingamar fáist fljótt.
45