Bókasafnið - 01.06.1996, Blaðsíða 69

I félagsvísindadeild frá 1976
Á þessum umbrotatímum var unnið að því að stofna
nýja deild við Háskóla íslands, félagsvísindadeild. Deildin
var saman sett af Námsbraut í þjóðfélagsfræðum auk þess
sem nokkrar greinar úr heimspekideild voru fluttar til ný-
stofnaðrar deildar, þar á meðal bókasafnsfræðin. Þegar hin
nýja deild var stofnuð fluttist greinin alfarið frá Háskóla-
bókasafni til deildarinnar og laut samskonar stjórnun og
aðrar greinar innan þeirrar deildar. Má með nokkru sanni
segja að þar með hafi greinin náð því marki að teljast við-
urkennd háskólagrein á sömu forsendum og aðrar greinar.
Síðan hefur greinin eflst og dafnað og hefur náð því að
hafa fjórar fastar stöður og 30 námskeið í boði. Árið 1995
voru við kennslu í greininni, einn prófessor, dr. Sigrún
Klara Hannesdótdr, einn dósent dr. Anne Clyde og tveir
lektorar, Stefanía Júlíusdóttir og Ásgerður Kjartansdóttir.
Ásgerður var sett til eins árs en þegar Iektorsstaðan var síð-
an auglýst Iaus til umsóknar brá svo við að enginn sótti um
hana. Nú eru blikur á lofti sem gefa til kynna að framund-
an séu niðurskurðartímar og telja má líklegt að fjórða stað-
an sé okkur töpuð.
Auk föstu kennaranna þriggja voru á skólaárinu 1995-
1996 sex bókasafnsfræðingar við kennslu einstakra nám-
skeiða. Kröfur um hæfni stundakennara hafa aukist jafnt
og þétt. Hver stundakennari er borinn upp dl samþykktar
af deild og til að fá samþykki deildar þurfa þeir nú að hafa
M.A.-próf hið minnsta. Hér ber einnig að nefna að grein-
in hefur þrisvar fengið Fulbright-kennara og þar að auki
nokkra aðra erlenda sérfræðinga á ýmsum sviðum sem hafa
verið viðbót við þá kennslu sem við höfum getað boðið
með innlendum starfskrafti. Hafa þessir sérfræðingar kom-
ið bæði frá Evrópu og Bandaríkjunum.
Endurskoðun námsins 1993-1994
Árið 1993 var talið tímabært að endurskoða námið í
heild. Ætlunin var að komast íyrir skörun og minnka
skyldu án þess að fella niður neina nauðsynlega þætti. End-
urskoðunarnefnd var skipuð og í henni sátu Kristín Ind-
riðadóttir frá Félagi bókasafnsfræðinga, Sigurður Jón
Ólafsson frá Félagi bókasafnsfræðinema og Sigrún Klara
Hannesdótdr frá bókasafns- og upplýsingafræði. Nefndin
gerði tillögur að talsvert mikilli uppstokkun á námskeiðum
þar sem námsefni yrði fært á milli námskeiða, sum nám-
skeið stækkuð og önnur minnkuð og sum jafnvel alveg af-
lögð. Flestar tillögur nefndarinnar voru samþykktar af
kennurum og innleiddar í Kennsluskrá Háskólans fyrir árið
1994-1995. Endurskoðuninni var þó tæpast lokið og
nefndin leit svo á að þetta væri aðeins fyrsta skrefið í ferl-
inu. Eftir var að setja markmið fyrir námið, bæði aðalgrein
og aukagrein, og skilgreina námskeið fyrir aukagreinar og
aðalgrein til 90 eininga. Samt sem áður hefur vinna ekki
hafist á ný við mótun greinarinnar.
Þátttaka í evrópsku verkefni um gœðamat á
háskólakennslu
Haustið 1994 var bókasafns-og upplýsingafræðinni
boðið að taka þátt í Evrópsku verkefni um mat á gæðum
háskólakennslu. Var verið að prófa ákveðið form eða aðferð
við að framkvæma gæðamat á háskólakennslu sem nota
mætti í öllum löndum Evrópusambandsins og EFTA.
Voru aðferðirnar notaðar samtímis í 46 stofnunum alls í 17
löndum. Fyrir íslands hönd var Tækniskólinn þátttakandi
í verkefninu auk bókasafns- og upplýsingafræðinnar. Verk-
efnið hófst á sjálfsmati greinarinnar, síðan kom nefnd sér-
fræðinga og yfirheyrði kennara, nemendur og stjórnendur
auk þess sem allar aðstæður voru kannaðar. Þá var unnin
landsskýrsla frá hverju landi þar sem fulltrúar menntamála-
ráðuneytisins voru í forsvari. Lokaskýrsla verkefnisins þar
sem niðurstöður úr verkefninu í heild var síðan kynnt á
ráðstefnu í Las Palmas á Kanaríeyjum um miðjan desember
1995. Niðurstöður úr íslensku úttektinni voru kynntar á
blaðamannafundi menntamálaráðherra haustið 1995 og
má í stuttu máli segja að þær hafi verið mjög jákvæðar fyr-
ir greinina. Nefndin taldi hana búa yfir góðu kennaraliði,
nemendur væru ánægðir, atvinnuhorfur útskrifaðra bóka-
safnsfræðinga væru góðar og aðbúnaður að mestu leyti
mjög góður. Einnig þóttu tengsl greinarinnar við útlönd
einn mesti styrkur hennar og vega upp á móti hugsanlegri
landfræðilegri einangrun og þeirri staðreynd að kennarar
eru fáir.
Það sem talið var að betur mætti fara tengdist m.a. að-
stoð við kennara. Skortur er almennt á skrifstofu- og að-
stoðarfólki við Háskólann og þessi skortur kemur fram í
því að tími kennara nýtist ekki nógu vel til rannsókna og
akademískra verka. Stjórnun greinarinnar þótti einnig veik
þar sem enginn eiginlegur yfirmaður er í greinum félagsvís-
indadeildar heldur er þeim stjórnað með námsnefnd sem
hefur eingöngu ráðgefandi hlutverk. Einnig var talið að
greinin þyrfti að setja sér betri og skýrari markmið. Erfitt
getur orðið að bæta úr sumu af því sem bent var á en þó má
nefna að skipting greina deildarinnar upp í skorir sem gef-
ur hverri skor meira vald í eigin málum getur væntanlega
bætt úr þessum veikleika stjórnkerfisins.
Nýjungar og aukin tengsl við erlenda skóla
Innan bókasafnsfræðinnar hefur um árabil verið hægt að
taka tvenns konar sérhæfingu. Annars vegar aukagrein fyr-
ir skólasafnverði og hins vegar aukagrein eða sérhæfingu í
skjalastjórn. Þetta hefur verið mögulegt með því að raða
saman námskeiðum sem nú þegar eru til staðar og búa
þannig til pakka sem henta fólki með sérstök áhugasvið.
Bókasafns- og upplýsingafræðin hefur nú hagnýtt sér
það að dr. Anne Clyde kennir á ensku. Þannig hefur verið
hægt að bjóða upp á heils árs nám á ensku sem Háskóli Is-
lands hefur notað sem skiptimynt í samskiptum sínum við
erlenda skóla og í samstarfsnetum. Talsvert mikill áhugi er
á því meðal norrænna bókavarðanema að koma til íslands.
Á haustmissiri voru hér fjórir sænskir nemendur í fullu
námi á vegum NORDPLUS stúdentaskiptanna. Auk þess
voru hér á síðastliðnu ári fimm lettneskir bókavarðanemar
sem stunduðu nám hjá okkur vegna þess að kennsla var á
ensku. Einn nemandi frá Noregi hefur tekið námskeið hjá
okkur til uppfyllingar með öðru námi og spænskur nem-
andi í Hagnýtri fjölmiðlun hefur tekið námskeið um Inter-
netið og annað lesnámskeið. Með þessu eigum við greiðari
aðgang að erlendum skólum fyrir okkar nemendur.
Búast má við að aukning verði á þessum nemendaskipt-
um einkum í ljósi þess að nú standa yfir umræður um að
við tengjumst í ERASMUS-net evrópskra bókavarðaskóla
sem þjóna minni málsamfélögum. í framtíðinni má ætla að
enn fleiri erlendir stúdentar komi hingað til náms í eitt eða
tvö misseri og þá geta okkar nemendur átt greiðari aðgang
að námi erlendis. Sérstaklega verður það okkur mikill
styrkur að komast inn í samstarfsnet með skólum sem
bjóða upp á M.A.-nám. Þá geta íslenskir nemendur á fram-
haldsstigi sótt námskeið til erlendra skóla sem hluta af
náminu við Háskóla Islands.
Bókasafnið 20. árg. 19% 69