Dagblaðið Vísir - DV - 10.11.1986, Síða 20

20
MÁNUDAGUR 10. NÓVEMBER 1986.
Dægradvöl
„Sjáum ekki djúsí
steikur í hillingum“
- segja systumar Hólmfríður og Ama Garðarsdætur
Systurnar Hólmfríður og Ama að kaupa í matinn og að sjálfsögðu þarf að vanda valið í grænmetiskaupunum eins
og öðrum innkaupum. DV-mynd GVA
„Eftir stanslaus jámbrautarslys,
þar á ég að sjálfsögðu við hakk á
pönnu og allt sem því fylgir, var ég
búin að fá nóg og ákvað að prófa
eitthvað nýtt. Þá gerði ég tilraun
með grænmetisfæðið og fannst ár-
angurinn mjög jákvæður, maður
verður ekki þungur og þreyttur eftir
matinn heldur frekar frískur og létt-
ur,“ sagði Ama Garðarsdóttir þegar
við spurðum hana hvemig það hefði
komið til að hún hætti að neyta kjöts
og sneri sér að grænmetisfæði.
Hún og systir hennar, Hólmfríður,
eru báðar grænmetisætur en þær
vilja taka það fram að þær neyta
mjólkurafurða, drekka kaffr og
borða súkkulaði en það gera margar
grænmetisætur alls ekki. En hvers
vegna breytti Hólmfríður mataræði
sínu? „Ég var í námi í Bandaríkjun-
um á árinu 1978 og bjó þá hjá
fjöldskyldu sem borðaði kjöt á hverj-
um einasta degi. Eftir um það bil
hálfan mánuð var mér farið að líða
eins og fíl og ákvað bara einn daginn
að breyta til. Síðan hef ég haldið
mig við grænmetið," sagði Hólm-
fríður.
Saknið þið aldrei kjötsins?
„Nei, síður en svo, ég get ekki sagt
að ég sjái djúsí steikur í hillingum
og nú orðið finnst mér meira að segja
hálfógeðslegt að sjá fólk borða blóð-
ugt eða hálfsteikt kjöt,“ sagði
Hólmfríður og tók Ama undir með
henni um steikumar í hillingunum.
Lítil vandræði á ferðalögum
Þær systur hafa báðar ferðast tölu-
vert og spurðum við þær hvort þær
hefðu aldrei lent í vandræðum vegna
neysluvenja sinna þegar þær væm
að ferðast. Ama varð fyrri til að
svara:
„Nei, það get ég ekki sagt, til dæm-
is er nú orðið hægt að fá grænmetis-
fæði hjá langflestum flugfélögum,
maður þarf bara að panta græn-
metismáltíð með fyrirvara þegar
maður er að ferðast með flugi. Hins
vegar lenti ég helst í vandræðum í
Bandaríkjunum þegar ég var að
ferðast með rútu en þær stoppa ofast
við einhveija hamborgarastaði og
þar var úr litlu sem engu að velja.
Hins vegar var ekkert vandamál í
Mexíkó þegar ég fór þangað, þar var
nóg úrval. Ég mundi að segja að
best væri fyrir grænmetisætur að
fara á kínverska matsölustaði því
þar er mikið gert að því að létt-
steikja grænmeti og þar er oft hægt
að fá skemmtilega rétti.“
En hvað segir Hólmfríður um
þetta?
„Ja, ég hef aldrei nestað mig sérstak-
lega þegar ég er að ferðast eða er á
ráðstefhum og fundum erlendis, en
ég hef oft hugsað út í það þegar ég
hef lent á stöðum sem eru afskekkt-
ir þannig að ég kemst ekki til að ná
mér í einhveija tilbreytingu í fæðið.
Annars er það að aukast að boðið
sé upp á sérstaka matseðla fyrir okk-
ur grænmetisætumar. Mér finnst
það líka vera að aukast að fólk sé
grænmetisætur og það er ekki litið
lengur á mann sem einhvers konar
viðrini hér heima. Ég held að þetta
tengist breyttum matarvenjum al-
mennt, að minnsta kosti hér á landi.“
Matur sendur austur á land
Hólmfríður hefur starfað á vegum
samtaka sem heita Alþjóðleg ung-
mennaskipti og sagði hún að þau
hefðu nokkrum sinnum lent í hálf-
gerðum vandræðum vegna þess að
skiptinemar, sem komu hingað, voru
grænmetisætur. Eitt sinn þurfti t.d.
að senda matvæli mánaðarlega aust-
ur á land til stúlku sem neytti
eingöngu grænmetis. Ama sagðist
líka vera nýbúin að senda vinkonu
sinni fyrir austan fullan kassa af
mat en hún er grænmetisæta og býr
á Eskifirði þar sem ekki er úr mörgu
að velja fyrir grænmetisætur.
Ekki meira mál en hjá kjötæt-
um
En er ekki mikið tilstand í kring-
um eldamennskuna á heimilinu? „Eg
vil hafa eitthvað fyrir þessu og þetta
er ekki meira mál en hjá kjötætun-
um. Maður er alltaf að læra eitthvað
nýtt og það er ótrúlega margt sem
hægt er að búa til úr baunum. Við
höfúm ekki aðstöðu til að rækta
okkar eigið grænmeti en það væri
náttúrlega best. Stundum erum við
auðvitað latar og förum út að borða
og þá mest á matstofu NLFÍ,“ sagði
Ama.
En er þetta dýrara fæði en fyrir
kjötætur?
„Því get ég eiginlega ekki svarað,
en ef eitthvað er þá held ég að þetta
sé ódýrara. Við erum í pöntunarfé-
lagi og verslum mikið þar. Við förum
sjaldan í stórmarkaði en ég fór um
daginn og sá þá hvað smákjötbiti
kostaði og fannst það ótrúlega mik-
ið. Ég veit ekkert hvers konar kjöt
það var þar sem ég hef ekki hug-
mynd um hvað er hvað í sambandi
við kjöt,“ sagði Hólmfríður.
-SJ
Marinó L. Stefánsson:
Hefur ekki borðað kjötbita í 40 ár
Marinó L. Stefánsson hefur verið
grænmetisæta í 40 ár, breytti matar-
æði sfnu samkvæmt ráðleggingum
læknis. „Breytt mataræði hjálpaði mér
mikið en ég hafði þjáðst af maga- og
ristilbólgum og var búinn að vera frá
vinnu í 7 ár vegna veikinda. Reyndar
var ég alltaf hneigður fyrir grænmeti
en Jónas Kristjánsson, læknir í
Hveragerði, kenndi mér á þetta nýja
fæði og síðan hef ég ekki borðað kjöt-
bita,“ sagði Marinó þegar við spurðum
hvort hann hefði fundið miklar breyt-
ingar þegar hann breytti mataræði
sínu.
Marinó er nú 85 ára gamall og við
hestaheilsu. „Ég er ekki í neinum vafa
um það að grænmetið á sinn þátt i
hressleikanum," sagði Marinó. Á
sumrin fer hann og tínir grös til að
búa til te en hann drekkur ekki kafifi
heldur fær sér frekar te sem hann býr
til úr blóðbergi, vallhumli og ijúpna-
laufi en hann hefur líka notað heil-
brigð birkiblöð í te. Marinó fær sér
líka stundum heitt grænmetissoð um
miðjan daginn í staðinn fyrir kaffið.
Guðbjörg Bergsveinsdóttir, eigin-
kona Marinós, sér mest um matseldina
á bænum og sagði hún að það væri
oft dálítið mall í kringum eldamennsk-
una fyrir Marinó. Hún sagðist hafa
breytt mataræði sínu að vissu leyti og
borða meira af grænmeti en áður.
Aðalmaturinn sojabaunir og
hýðishrísgrjón
„Það má segja að aðalmaturinn hjá
mér séu sojabaunir og aðrar baunir
og svo borða ég líka mikið af hýðis-
hrísgrjónum. Sojabaunimar em
nokkurs konar kjötígildi og Guðbjörg
býr oft til bollur eða búðinga úr þeim.
Yfir veturinn er vissulega minna úrval
af fersku grænmeti og þá borða ég
mikið af gulrófum, gulrótum og hvit-
káli í meðlæti. Þetta er ýmist soðið
eða hrátt. Það kemur líka fyrir yfir
veturinn að ég læt kom spíra. Ég
komst smám saman upp á lagið með
að rækta sjálfur mitt grænmeti og það
dugir mér venjulega fram á miðjan
vetur,“ sagði Marinó, aðspurður um
hvað væri uppistaðan í fæðunni hjá
honum.
Hefur þig aldrei langað í kjöt í þessi
40 ár?
„Fyrst í stað langaði mig stundum í
kjöt og þá helst hangikjöt á jólunum.
En ég tel að kjöt sé dálítið varasamt
vegna þess að það vilja verða eftir
úrgangsefhi í líkamanum sem gætu
gert einhvem skaða að mínu mati,“
sagði Marinó.
-SJ
Marinó blandar saman gulrótum, eplum, rófum og káli, ef til er, við súrmjólk i mixara. Þetta bragðbætir hann með
púðursykri og þá er eftirrétturinn tilbúinn.
DV-mynd Brynjar Gauti