Dagblaðið Vísir - DV - 25.02.1987, Blaðsíða 6

6
MIÐVIKUDAGUR 25. FEBRÚAR 1987.
Viðskipti
Steypuskemmdir:
Enginn ábyrgur, eigandi
stendur uppi með skaðann
í grein, er Haraldur Ásgeirsson, fyrr-
verandi forstjóri Rannsóknastofhunar
byggingariðnaðarins, skrifaði í DV
þann 16.2. 1987, ásakar hann undirrit-
aðan um vanþekkingu á sviði steypu-
skemmda og steypuviðgerða og að
verið sé að hræða fólk frá því að
byggja úr steinsteypu. Af þessu tilefni
sé ég mig tilneyddan að fjalla um
nokkur atriði í grein Haraldar og upp-
lýsa hann um nokkur atriði sem
virðast hafa farið fram hjá honum nú
síðari árin.
Steinsteypa getur verið mjög end-
ingargott byggingarefhi ef rétt er með
hana fanð, en eins og hún er með-
höndluð á mörgum stöðum hér á landi
uppfyllir hún engan veginn þær kröfur
sem gerðar eru til hennar, samanber
allar þær skemmdir sem komnar eru
fram hér á landi á nýlegum mann-
virkjum.
Haraldur heldur því fram í grein
sinni að steypuskemmdir hafi ekki
aukist nú síðari árin. Þessa fullyrð-
ingu hans er hægt að hrekja á ýmsan
hátt en ég vil þó aðeins néfha eftirfar-
andi:
I bréfi frá byggingafulltrúa frá í okt-
óber 1985 um steypueftirlit á bygging-
arstað kemur fram að 8% sýna hafa
sigmál hærra en 13 cm. Áætla má að
á suðvesturhomi landsins hafi árið
1983 verið steyptir 180-200 þúsund
rúmmetrar, og má því áætla að 14-16
þúsund rúmmetrar. er stevptir voru
þetta ár, hafi ekki haft nægjanlegt
veðmnarþol, og því er bara að vona
fyrir hönd þess fólks sem þessa aló-
nýtu rúmmetra keypti að þeir hafi allir
lent í inniveggjum, en efa ég það.
Á myndum hér á síðunni má sjá
nýleg stórskemmd mannvirki, en við-
gerðir á þeim hafa kostað eigendur
Peningamarkaður
INNLÁNSVEXTIR (%) hæst
Innlán óverðtryggð
Sparisjóðsbækur óbund. 8,5-11 Lb
Sparireikningar
3ja mán. uppsögn 10—15 Sb
6 mán. uppsögn 11-19 Vb
12 mán. uppsögn 12-20 Sp.vél.
18 mán. uppsögn 18 Bb
Ávisanareikningar 3-10 Ab
Hlaupareikningar 3-7 Sp
Innlán verðtryggð
Sparireikningar
3ja mán. uppsögn 1.5-2 Ab.Bb.
Lb.Úb.
Vb
6 mán. uppsögn 2.5-4 Ab.Úb
Innlán með sérkjörum 10-21.5
Innlán gengistryggð
Bandarikjadalur 5-6 Ab
Sterlingspund 9.5-10.5 Ab
Vestur-þýsk mörk 3-4 Ab
Danskar krónur 9-9.75 Ib
ÚTLÁNSVEXTIR (%) lægst
Útlán óverðtryggð
Almennir víxlar((orv.) 17,75-20 lb
Viðskiptavixlar(forv.)(1) kge/21.
75-22
Almenn skuldabré((2) 18-21.25 Úb
Viðskiptaskuldabréf(1) kge Allir
Hlaupareikningar(yfirdr.) 18.5-21 Lb
Útlán verðtryggð
Skuldabréf
Að2.5árum 5.75-6,75 Lb
Til lengri tima 6.25-6.75 Lb
Útlán til framleiðslu
Ísl. krónur 15-20 Sp
SDR 7.75-8.25 Lb.Úb
Bandarikjadalir 7.5-8 Sb.Sp
Sterlingspund 12.25-13 Bb.Vb
Vestur-þýsk mörk 5.75-6.5 Úb
Húsnæðislán 3.5
Lifeyrissjóðslán 5-6,5
Dráttarvextir 27
VÍSITÖLUR
Lánskjaravisitala feb. 1594 stig
Byggingavisitala 293 stig
Húsaleiguvísitala Hækkaði 7,5% 1 .jan.
HLUTABRÉF
Söluverð að lokinni jöfnun m.v. 100 nafnv.:
Almennar tryggingar 113 kr.
Eimskip 300 kr.
Flugleiðir 310 kr.
Hampiðjan 140 kr.
Iðnaðarbankinn 135 kr.
Verslunarbankinn 125 kr.
(1) Við kaup á viðskiptavíxlum og við
bankinn, Lb = Landsbankinn, Sb =
Samvinnubankinn, Úb = Útvegsbank-
inn, Vb = Verslunarbankinn,
Sp = Sparisjóðirnir.
Nánari upplýsingar um peninga-
markaðinn birtast í DV á fimmtu-
dögum.
iiiíiilÍlliJJiáliMlljátíifMíM
þeirra milljónir króna, og svipaða sjón
má sjá víða um borgina.
Haraldur heldur þvi fram að með
íblöndun kísilryks batni ryðvemdun
steypunnar. Hið rétta er að steypa úr
kísilryksblönduðu sementi verður
þéttari en pH-gildi hennar lækkar, en
það eykur aftur hættuna á ryðmyndun
í steypustyrktarstálinu. Því er ekki
hægt að tala um bætta ryðverndun í
steypu úr kísilryksblönduðu sgmenti.
Haraldur heldur þvi einnig fram að
með sementi íblönduðu kisilrvki fáist
aukinn styrkur í steypuna og megi þvi
aður hefúr verið með sílani opnast
leið fyrir vatn inn í steypuna og það
kemst ekki þaðan aftur nema í gufu-
formi, slík spmnga sést ekki á veggn-
um.
2. Niðurstöður rannsókna frá Vest-
ur-Þýskalandi sýna að notkun sílans
á steinsteypu eykur hraða kolsýru-
verkunar (sílanefhið virkar ekki sem
hvati á kolsýruverkunina, heldur auð-
veldar koltvisýringi að komast lengra
inn í steypuna).
3. Gagnslaust er að úða silani yfir
málingarlög.
Miklar skemmdir komu fram á Höfðabakkabrúnni tveim árum eftir að hún var
byggð. Viðgerðin kostaði eigandann stórfé. Enginn er ábyrgur.
auka loftinnihald hennar. Þessi full-
yrðing hans finnst mér nokkuð tvíræð.
Rétt er það að styrkur steypunnar
eykst, en að það bæti veðrunarþol
hennar að bæta við loftinnihald henn-
ar tel ég fráleitt. Við verðum ávallt
að reyna að fá sem þéttasta steypu en
þó með nægjanlegu loftinnihaldi til
að taka við þeirri rúmmálsbreytingu
er verður þegar vatn það sem í steyp-
unni er frýs.
Aukið loftmagn gerir steypuna
gljúpa og auðveldar t.d. koltvísýringi
leið inn í hana og eykur þar með
hættuna á kolsýruverkun, einnig
lækkar brotþol hennar við aukið loft-
innihald.
Haraldur hrósar happi yfir tilkomu
sílanefnanna sem hafa verið notuð
ótæpilega nú síðari árin hér á landi
sem lausn á öllum okkar vandamálum.
Sílanefnin eru ágæt til ýmissa nota
og hefur R.b. náð árangri í tilraunum
við að þurrka upp raka úr veggjum
sem skemmdir eru af völdum alkalí-
efnahvarfa en efnið hefur einnig sína
galla sem sjaldan er fjallað um og
finnst mér því rétt að nefna þá hér.
1. Ef sprunga kemur í vegg sem úð-
4. Sílanefni ganga ekki á lárétta fleti.
5. Sílan gagnar ekki til notkunar
gegn alkalískemmdum í köldum
veggjum.
Haraldur nefnir einnig að rannsókn-
ir undanfarinna ára hafi aukið þekk-
ingu okkar á vömum gegn veðmn,
og er það rétt, en það þýðir lítið að
búa yfir þekkingu ef hún er ekki notuð
á réttan hátt.
Nauðsynlegt er að koma þessari
þekkingu í form reglugerða og laga
um framleiðslu og meðhöndlun steypu
á byggingarstað.
Þá er ekki síður nauðsynlegt að
koma á auknu eftirliti með steypu-
vinnu á byggingarstað og gera þá aðila
sem að þessari vinnu standa ábyrga.
Nú fyrir skömmu hóf steypustöðin
Ós hf. að gefa 10 ára ábyrgð á stein-
steypu, og er það vel, og vona ég að
allar steypustöðvar landsins fylgi á
eftir. Það gæti orðið til þess að þeir
sem byggja í framtíðinni úr stein-
steypu geti sofið rótt og þurfi ekki að
hafa áhyggjur af stórfelldum steypu-
skemmdum.
Bjami Jónsson
byggingatæknifræðingur
Miklar skemmdir hafa komiö fram á Menningarmiðstöðinni Gerðubergi nokkr-
um árum eftir að hún var tekin i notkun. Eigandinn stendur uppi með skaðann.
Enginn ábyrgur.
Fjórir alþingismenn:
Vilja nýjar reglur
um steypugalla
Fjórir þingmenn Framsóknarflokks-
ins, með Davíð Aðalsteinsson sem
fyrsta flutningsmann, hala lagt fram
svohljóðandi þingsályktunartillögu
um ábyrgð vegna galla í húsbygg-
ingum og öðrum mannvirkjum:
„Alþingi ályktar að fela ríkis-
stjóminni að skipa neftid til þess að
kanna og gera tillögur um ábyrgð
þeirra sem beint eða óbeint tengjast
húsbyggingum og annarri mann-
virkjagerð. Skal einkum hugað að
fyrmngarfresti á bótakröfúm vegna
galla á hendur efinssölum, bygging-
araðilum og hönnuðum og leitast við
að samræma og einfalda reglur í
þessum efrium til hagsbóta neytend-
um og þeim sem hlut eiga að bygg-
ingai-starfsemi.“
I greinargerð segja flutningsmenn
að meginreglur, sem í gildi virðast
hér á landi um ábyrgð og fymingar-
tíma vegna þessara galla, geti vart
talist sanngjamar eða rökrænar.
-KMU
Ullarverksmiðja Álafoss
Bændur eiga inni
síðan í september
„Því miður er það rétt að við höf-
um ekki getað gert upp við marga
bændur síðan í september í haust.
Ástæðan fyrir þessu er. sú að heims-
markaðsverð á ull hefur hrapað
niður og því er það verð sem við
greiðum bændum hér alltof hátt.
Mikið misvægi hefur því myndast
milli ullarverðs og niðurgreiðslna.
Ég fæ ekki séð að úr þessu rætist
fyrr en ríkisstjómin hefur tekið á-
kvörðun um hvort hún eykur
niðurgreiðslur til ullarkaupa eða
ekki. Auðvitað reynum við það sem
við getum en staðan er mjög erfið
sem stendur," sagði Gunnlaugur
Jóhannsson, fjármálastjóri Álafoss,
í samtali við DV. Álafoss er í skuld
við marga bændur vegna ullarkaupa
síðan í haust er leið.
Gunnlaugur sagði að þessi árstími
væri að jafriaði sá erfiðasti hvað
greiðslum viðviki en þrátt fyrir það
væri fjárhagsstaðan hjá Álafossi nú
erfiðari en oft áður enda hefði síð-
asta ár verið erfitt. Nú væri aftur á
móti bjartara framundan þar eð
gerðir hefðu verið góðir sölusamn-
ingar fyrir þetta ár.
Ástæðuna fyrir lækkandi ullar-
verði á heimsmarkaði sagði Gunn-
laugur þá að mikið framboð væri á
ull á markaðnum og sumar þjóðir,
eins og til að mynda Sovétmenn,
hefðu boðið verðið niður.
-S.dór
Vísitala byggingarkostnaðar:
Byggingarkostnaður
hækkar um 18,7%
Vísitala byggingarkostnaðar eftir
verðlagi í febrúar reyndist vera
0,68% hærri en í janúar. Síðastliðna
12 mánuði hefur vísitala byggingar-
kostnaðar hækkað um 15,2%.
Undanfama 3 mánuði hefur hún
hækkað um 4,4% og jafngildir það
18,7% verðbólgu á einu ári.
Af hækkun vísitölunnar frá janúar
til febrúar stafa 0,4% af verðhækkun
innihurða en 0,3% af hækkun á
verði ýmiss byggingarefnis, bæði
innlends og innflutts.
-S.dór
Smábátaeigendur:
Hinar umdeildu
dragnótaveiðar
Landssamband smábátaeigenda
hefur ritað sjávarútvegsráðherra,
Halldóri Ásgrímssyni, bréf þar sem
mótmælt er óbreyttum dragnóta-
veiðum á því tímabili aem nú er
hafið. J bréfinu benda smábátaeig-
endur á að dragnótaveiðar hafi alltaf
verið mjög umdeildar og að ekkert
veiðarfæri hafi verið jafiiumdeilt hér
á landi. Þá benda þeir á að Lands-
samband smábátaeigenda hafi á
aðalfundi sínum samið ítarlegar til-
lögur um hvemig dragnótaveiðun-
um skuli háttað en Halldór
Ásgrímsson ekkert tillit tekið til*'
þeirra.
Þá segir í bréfinu að þegar Lands-
sambandið var stofnað hafi sjávarút-
vegsráðherra lýst því yfir að stofhun
þess væri bráðnauðsynleg, svo hægt
væri að hafa samráð við alla smá-
bátaeigendur um það sem varðar
hagsmuni þeirra. Því sé það kaldr-
analeg staðreynd að tillögum
Landssambands smábátaeigenda
skuli hafa verið stungið undir stól
og ekkert tillit til þeirra tekið.
-S.dór