Dagblaðið Vísir - DV - 25.02.1987, Blaðsíða 23

MIÐVIKUDAGUR 25. FEBRÚAR 1987.
23
Erlendir fréttaritarar
í V-Þýskalandi
Loks manntal
Asgeir Eggertsaan, DV, Miincten;
í sautján ár hefur ekki farið íram
manntal í Vestur-Þýskalandi. Emb-
ættismönnum hagstofu og mörgum
stjómmálamönnum finnst nú kom-
inn tími til að telja landslýð. Ætlað
er að fólksfjöldi í V-Þýskalandi sam-
kvæmt opinberum tölum sé hundr-
uðum þúsunda eða jafnvel upp undir
eina milljón oftalinn.
Nauðsynlegar upp-
lýsingar í félagsmálum
Stjómmálamenn krefjast þessa
ennfremur vegna upplýsinga, sem
þeim þykja nauðsynlegar til þess að
geta tekið pólitískar ákvarðanir, t.d.
um atvinnumál. Til að geta skipu-
lagt byggingar elliheimila eða
bamaheimila. 'Ekki má heldur
gleyma hinu félagslega hlutverki
ríkisstjómarinnar, eða þeim upplýs-
ingum sem henni ríður á til ákvarð-
anatöku.
Hvað sem því líður þá hefur samt
myndast sterk andstaða gegn mann-
talinu.
Tvívegis hefur mann-
talIfarist fyrir
Árið 1980 tókst ekki að fram-
kvæma manntal og var það aðallega
vegna ósamkomulags sambands-
stjómarinnar og stjóma einstakra
sambandsfylkja um kostnað af
manntalinu og fjármögnun þess.
Árið 1983 átti aftur að efna til taln-
ingar á landsmönnum en tveim
vikum áður en til átti að koma bann-
aði stjómarskrárdómstóllinn fram-
kvæmd þess og úrskurðaði að það
stangaðist að nokkm á við ákvæði
stj ómarskrárinnar.
Úrskurðað stjórnarskrárbrot
Helstu agnúana á skipulaginu
töldu dómaramir vera að bera mætti
unum á eyðublaðinu. Græningjamir
benda á hversu veiðandi spuming-
amar í manntalinu séu og að lög-
gjafinn gæti hæglega sett lög sem
gerðu ríkisvaldinu kleift að heim-
færa upplýsingamar á ákveðna hópa
í þjóðfélaginu. - Með vissum reikni-
forritum væri unnt að finna út hver
fyllti út eyðublaðið, segja talsmenn
Græningja.
Persónunjósnir og lagabrot?
Þeir benda ennfremur á að þegar
athugað hefur verið hvort allir hafi
útfyllt eyðublaðið, sem þeim var
sent, sé verið að brjóta lög þess efn-
is að skilja eigi nafn og heimilisfang
frá persónulegum upplýsingum.
Ekki hefur enn tekist að fá nægi-
lega marga til þess að ganga í hús
með eyðublöð til útbýtingar. Á að
lögsækja þá sem neita að taka þátt
í manntalinu eða þá sem fylla út
eyðublöðin vísvitandi rangt?
Fermetrafjöldi herbergja?!
Um 350 hópar berjast gegn mann-
talinu og væri gott ef stjómmála-
menn ræddu við þá hópa í stað þess
að einangra þá. Einnig efast margir
um nauðsvn margra spuminganna
eða yfir höfuð talað gagnsemi upp-
lýsinganna sem leitað er með þeim.
Hvers vegna er spurt um trúarfélag,
eða um það hve mörg herbergi í íbúð
viðkomandi séu minni en sex fer-
metrar?
Vegna lagaákvæða er ljóst, að ekki
er unnt að fara sömu leið og á Norð-
urlöndunum en það er að gefa
hverjum og einum nafhnúmer sem
auðveldar eftirlit ríkisins með ein-
staklingnum. Hins vegar hafa komið
fram tillögur um að safna þeim upp-
Ásingum, sem til em í tryggingum
og fjármálakerfinu, saman á einum
stað. Þó segja flestir að manntalið
sé skásti kosturinn.
Elliheimili í V-Þýskalandi, en sfjórnmálamenn og fleiri telja nákvæmar upplýsingar um ibúafjölda (og fjölda í hverjum
aldursflokki fyrir sig) vera forsendur þess að þeir geti tekið ákvarðanir eins og um áætlanir til byggingar nýrra elliheim-
ila, eða þá barnaheimila, skóla eða aðrar ámóta félagsmálaákvarðanir.
tölumar saman við þjóðskrána.
Þeim fannst einnig að samkvæmt
upplýsingaskyldu stjómvalda væri
ekki hreint að fólk vissi hvað yrði
um upplýsingar sem safriað væri um
það.
Litið var á dómsúrskurðinn sem
rassskellingu á gagnasöfnunaræði
yfirvaldanna og hann túlkaður sem
bann við notkun upplýsinganna inn-
an stjómkerfisins.
Hætt við manntal aftur 1986
Allir flokkar, að Græningjum þó
undanskildum, vom sammála um að
halda ætti manntalið árið 1986. En
enn kom til seinkunar, og í þetta
sinn vegna skipulagserfiðleika. Var
ákveðið að manntalið skyldi halda
í eitt skipti fyTÍr öll í maí á þessu
ári. Allir flokkamir vom sammála
um að lögin, sem sett vom um mann-
talið, uppfylltu í einu og öllu for-
sendur stjómarskrárréttarins.
Jafhvel Græningjar bera ekki
brigður á það. Samt hvetja þeir fólk
til þess að neita að svara spuming-
Óttast um geimstöð vegna
skærustríðs í frumskóginum
Ján Omuir HaMóissan, DV, Haag;
Bandarískar landgöngusveitir hafa
að undanfömu stundað heræfingar í
næsta nágrenni Suður-Ameríkulands-
ins Surinam vegna ótta við afleiðingar
af borgarastyijöld í landinu, sem nú
hefur geisað um nokkurra mánaða
skeið.
Evrópskir hagsmunir
í Suóur-Ameríku
Frakkar eiga enn nýlenduhagsmuna
að gæta í þessu fátækasta homi S-
Ameríku og í Frönsku Guyana em
skotpallar fyrir Evrópugeimflaugina
Arian sem notuð er til þess að koma
gervitunglum (aðallega fjarskipta-
hnöttum) á braut umhverfis jörðu. -
Arian-fyrirtækið, sem er í eigu Frakka,
Breta, Þjóðveija og fleiri Evrópu-
þjóða, er afar mikilvægt fyrir hátækni-
iðnað í Evrópu og eftir Challenger-
slysið hjá Bandaríkjamönnum hefur
þetta evrópska geimfyrirtæki ekki
annað eftirspum annarra fyrirtækja
og erlendra ríkja.
Skemmdir á stöðvum fyrirtækisins í
Kourou í Frönsku Guyana gætu því
haft alvarlegar afleiðingar í Evrópu
utan þess að tafir við að koma upp
nýjum gervihnöttum hafa þegar valdið
vandræðum í fjarskiptum nokkurra
ríkja.
Illa þokkuð stjórn
Frakkar hafa ekki síst áhyggjur af
því að Líbýumenn em nánast einu
bandamenn stjómarinnar í Surinam.
Stjómin þar á í vaxandi erfiðleikum
vegna skæruhemaðar svokallaðra
„skógamegra" sem hafa náð á sitt
vald miklum landflæmum í þessu
strjálbýla ríki.
Surinam er eitt af fátækustu ríkjum
jarðar þótt þar sé að finna vemlegar
náttúmlegar auðlindir, eins og báxít
sem álið er unnið úr. Helsti iðnaður
landsins er framleiðsla á súráli en
uppreisnarmenn hafa náð að spilla
rafveitukerfi svo að nú liggur fram-
leiðslan á súráli nánast niðri, með
þeim afleiðingum að eina umtalsverða
útflutningstekjulind stjómarinnar
hefur þomað.
Ariane-geimflaugin sem nokkur Evrópuríki hafa staóið að.
Flókinn þjóðblendingur
Surinam fékk sjáífstæði fyrir aðeins
tíu árum eftir að hafa verið undir
stjóm Hollendinga um aldir. íhúar
landsins em vart fleiri en sex hundmð
þúsundir og er uppruni þeirra með þvi
skrautlegra sem sögur fara af. Hol-
lendingar fluttu fólk til landsins, m.a.
frá Indónesíu, og þangað flutti einnig
fólk frá Indlandi og þrælar vom flutt-
ir þangað frá Afríku. Landsmenn em
að hluta til blandaðir öllum þessum
kynþáttum: Indónesar, Indverjar, Afr-
íkunegrar og amerískir indíánar að
hluta.
örbirgð og steinaldartilvera
Margar tilraunir hafa verið gerðar
á þessu tíu ára sjálfstæðistímabili til
þess að steypa stjóminni frá því að
Bouterse hershöfðingi tók öll völd í
sínar hendur og lét myrða helstu and-
stæðinga sína fyrir sex árum. Hollend-
ingar hættu allri efriahagsaðstoð við
þessa fyrrverandi nýlendu sína til þess
að mótmæla ógnarstjórn Bouterse og
önnur vestræn ríki hafa haldið að sér
höndum með aðstoð eða fjárfestingar.
Landið er algerlega fjárvana og flestir
íbúanna lifa í sárustu örbirgð og jafh-
vel á steinaldarstigi margir.
Stuðningur frá Hollandi við
skæruliða
Núverandi borgarastríð hófst síð-
asta haust með þvi að ungur liðsfor-
ingi í hemum, af afrísku bergi brotinn,
hélt til skógar og sameinaði nokkra
herflokka Afríkumanna til uppreisnar.
Þeir fá vemlegan stuðning frá ein-
staklingum í Hollandi, en í Hollandi^
búa líklega um 200 þúsund aðfluttir
Surinamar. Eitt af ráðum stjómarinn-
ar f Surinam var að taka úr umferð
alla mynt í landinu og gefa út nýja
þar sem vemlegt fjárstreymi hafði ve-
rið til skæmliða frá Hollandi í eldri
surinömsku myntinni.
Stríðið í þessu dvergríki hefur lítillar
athygli notið til þessa og láta flest ríki
sig líka einu gilda hver ríkir yfir fá-
tæktinni og fámenninu þar. Það gæti
þó breyst þar sem Frakkar og Banda-
ríkjamenn hafa nokkrar áhyggjur af
því að Gaddafi Líbýu-leiðtogi reyni að
ná sér niðri á vesturveldunum með
einhverri ævintýramennsku í ná-
grenni geimstöðvarinnar í Kourou.
Eins em báxítnámur landsins áhuga-
verðar fyrir bandaríska og evrópska
auðhringa. Þá er hollenska stjómin
undir miklum þrýstingi fjölda surin-
amskra íbúa Hollands með að blanda
sér í málin á einhvem hátt.