Dagblaðið Vísir - DV - 23.05.1987, Blaðsíða 21

LAUGARDAGUR 23. MAÍ 1987.
21
fimm eldflaugum að kjarnaofni í
Creys-Malville í Frakklandi.
Kjarnorkuverið Koeberg við Kap-
stadt í Suður-Afríku varð fyrir
skemmdum í desember 1982 þegar
þjóðfrelsisher Afríska þjóðarráðsins
sprengdi þar fjórar sprengihleðslur.
Annar af tveim kjarnaofnunum eyði-
lagðist.
Það eitt kom i veg fyrir stórslys
að ofangreind kjarnorkuver voru
ýmist í byggingu eða ekki í notkun
þegar árásimar á þau voru gerðar.
Spiegel/pal
Hryðjuverk á atómöld:
Komast hermdarverkamenn
yfir kjamorkuvopn?
Þegar franska lögreglan handtók
helstu foringja hryðjuverkasamtak-
anna Action directe í febrúar í ár
fundust í leiðinni áætlanir samtak-
anna um að ræna frönskum sérfræð-
ingi á sviði kjamorku, að sögn
franska blaðsins Le Point. Þessar
áætlanir þykja staðfesta áhuga
hryðjuverkasamtaka á að beita enn
miskunnarlausari aðferðum til að ná
fram sínum markmiðum.
Komist hryðjuverkamenn yfir tæki
og efni til að smíða þó ekki væri
nema litla kjarnorkusprengju gætu
þeir haft ráð heilla þjóða í hendi sér.
Engin ríkistjóm stæðist hótanir fá-
einna manna um að sprengja atóm-
sprengju í þéttbýli yrði ekki látið að
kröfum þeirra. Ennfremur verður
yfirvofandi hætta á að hryðjuverka-
menn eða skæruliðasamtök hleypi
af stað kjarnorkustyrjöld, viljandi
eða óviljandi.
Hættan vex á að hryðjuverkamenn
taki kjarnorkuna í sina þjónustu.
Aukin útbreiðsla kjamorkuvera og
kjarnorkuvopna gerir hryðjuverka-
mönnum auðveldara að komast yfir
þessi drápsmeðul. Þessu heldur Eng-
lendingurinn David Fischer fram en
Fischer er sérfræðingur um öryggis-
vörslu kjarnakleyfra efna og var um
tíma staðgengill aðalritara alþjóð-
legu kjarnorkustofnunarinnar í Vín.
Sérfræðingar
sammála
David Fischer sat í hálft annað ár í
alþjóðlegri nefhd kjamorkuvopna-
sérfræðinga, embættismanna og
iðnjöfra sem fjallaði um líkurnar á
að hermdarverkamenn næðu tökum
á kjarnorkunni. Nefndin, Internatio-
nal Task Force on Prevention of
Nuclear Terrorism, skilaði nýlega
ítarlegri skýrslu um efnið. I skýrsl-
unni eru nefndar fimm helstu
ástæðurnar fyrir aukinni hættu á að
hryðjuverkamenn komist yfir og
beiti kjarnorku.
• Hryðjuverk hafa aukist undan-
farin ár og venjuleg vopn verið notuð
af æ meira miskunnarleysi.
• Æ oftar njóta hryðjuverkamenn
stuðnings fullvalda ríkja.
• Kjarnorkuvopnum yrði beitt til
að ná fram stórkostlegri áhrifum en
áður þekkist.
• Ekki er lengur hægt að útiloka
svartamarkaðsbrask með tæki og tól
sem þarf til að smíða kjarnorkuvopn.
• Mikilvægasta hættan er sú,
samkvæmt skýrslunni, að aukin
notkun kjarnorkunnar hversdags-
lega, til að mynda til raforkufram-
leiðslu, auðveldi hryðjuverkamönn-
um að komast yfir kjarnorku í því
formi sem gerir mönnum kleift að
smíða úr henni kjarnorkuvopn.
Kjarnakleyfu efnin úran og plútó-
níum eru bæði notuð í hernaðar- og
í friðsamlegu skyni.
Ovarin
kjamorkuver
Þó enn sé ekki til þess vitað að
hryðjuverkasamtök hafi komist yfir
kjarnorkuvopn eða tekist að beita
kjarnorkuógnuninni málstað sínum
til framdráttar hefur það nokkrum
sinnum legið nærri. í skugga
Tsjernobylslyssins vita menn hve
tortímandi ónýtt kjarnorkuver getur
verið.
I janúar-1973 hernámu byltingarfé-
lagar í argentínska þjóðarhernum
kjamorkuver í Atucha í Argentínu.
Verðirnir við kjarnorkuverið voru
yfirbugaðir og byltingarfélagarnir
sprengdu reyksprengjur áður en þeir
flúðu.
Fimm árum seinna, í mars 1978,
stóðu basknesku aðskilnaðarsam-
tökin ETA fyrir sprengingu í kjarn-
orkuverinu við Lemoniz á Spáni.
I janúar 1982 sk,utu óþekktir aðilar
Öryggisvarsla við kjarnorkurannsóknarstofu i Vestur-Þýskalandi. Kjarnork-
an fer æ viðar og hættan á misnotkun eykst.
STRIK/SiA