Dagblaðið Vísir - DV - 07.07.1987, Blaðsíða 14

14
ÞRIÐJUDAGUR 7. JÚLÍ 1987.
Frjálst.óháð dagblað
Útgáfufélag: FRJÁLS FJÖLMIÐLUN HF.
Stjórnarformaður og útgáfustjóri: SVEINN R. EYJÓLFSSON
Framkvæmdastjóri og útgáfustjóri: HÖRÐUR EINARSSON
Ritstjórar: JÓNAS KRISTJÁNSSON og ELLERT B. SCHRAM
Aðstoðarritstjórar: HAUKUR HELGASON og ELlAS SNÆLAND JÖNSSON
Fréttastjóri: JÓNAS HARALDSSON
Auglýsingastjórar: PALL STEFANSSON og INGÓLFUR P. STEINSSON
Ritstjórn, skrifstofur, auglýsingar, smáauglýsingar, blaðaafgreiðsla, áskrift,
ÞVERHOLTI 11, SlMI 27022
Setning, umbrot, mynda- og plötugerð: HILMIR HF„ ÞVERHOLTI 11
Prentun: ÁRVAKUR HF. - Áskriftarverð á mánuði 550 kr.
Verð í lausasölu virka daga 55 kr. - Helgarblað 65 kr.
Nýja stjórnin er gömul
Nýja ríkisstjórnin, sem tekur við á morgun, mun
starfa nokkurn veginn í sama anda og hin fyrri. Helzta
breytingin er, að nýir menn koma inn fyrir gamla. Að
stefnu til felst veganesti nýju stjórnarinnar í að halda
áfram í sama farvegi og gamla stjórnin.
Eina umtalsverða frávikið í stjórnarstefnunni er, að
nýja stjórnin hefur fyrirfram gefizt upp við tilraunir til
að spara og skera niður í opinberum rekstri. Slík voða-
mál voru alls ekki rædd í samningum um myndun
stjórnarinnar. Aður gátu menn ekki, en reyndu þó.
Úr því að hvorki má spara né skera niður, að mati
nýju stjórnarinnar, er illskárra að hækka skatta en að
halda áfram miklum halla á ríkisbúskapnum. Nýja
stjórnin ætlar sem betur fer að hækka skatta í stað
þess að hlýða skottulæknum, sem segja halla meinlítinn.
Að mörgu leyti er hinn gamli farvegur ágætur. Raun-
vextir hafa innleitt bætta notkun peninga og aukið
framboð á lánsfé. Fiskmarkaður og frjálst fiskverð hafa
ýtt sjávarútvegi á framtíðarbraut. Verðbólga hefur ver-
ið mun minni en allar götur síðan í Viðreisn.
Ef nýja stjórnin varðveitir þessa nýlegu hornsteina
velmegunar, verður hægt að fyrirgefa henni margt ann-
að. En í margorðum gögnum hennar bendir fátt til, að
hún ætli að bæta við nýjum hornsteinum. Það er ekki
kjarkmikil ríkisstjórn, sem tekur við á morgun.
Stóri meginþröskuldurinn í vegi framfara verður lát-
inn liggja óhreyfður. Fyrsta atriðið, sem flokkarnir þrír
komu sér saman um, var, að ekki skyldi hreyfa við stefn-
unni í hefðbundnum landbúnaði. Hún felst m.a. í
ríkisábyrgð í nýlegum og umdeildum búvörusamningi.
Ekki skiptir miklu, hver framkvæmir þessa maka-
lausu verðmætabrennslu. Jón Helgason er að því leyti
heppilegri en margir aðrir, að hann hefur ekkert sam-
vizkubit. Önnur efni í öskuhaugaráðherra gætu farið á
taugum, þegar gefur á bátinn. Sem verður oft.
Hið eina, utan nýrra ráðherra, sem Alþýðuflokkurinn
hefur í farteski sínu í flutningnum upp í stjórnarkerr-
una, er óljóst og lítt áþreifanlegt tillit, sem á að taka
til sérútgáfu Jóhönnu Sigurðardóttur af gömlu kerfi
verkamannabústaða og af nýjum kenningum um búsetu.
Líklega verður Jóhanna eini ráðherrann, sem ekki
mum líða feiknarvel í sessi. Hætt er við, að áhugamál
hennar hafi lítinn hljómgrunn í þessari ríkisstjórn. Því
verður henni nánast ókleift að mæta kjósendum aftur
í kosningum sem eins konar íslenzk Jóhanna af Örk.
Atriðin, sem hér hafa verið nefnd, má lesa milli lína
í annars marklitlum gögnum á borð við stefnuyfirlýs-
ingu og verkefnaskrá. Sjálfur textinn er hins vegar
meiningarlaust hjal um takmarkalaust góðan, 24 blað-
síðna vilja hinnar nýju ríkisstjórnar á öllum sviðum.
Auðvitað eru það svo mennirnir, en ekki málefnin,
sem mestu skipta. Málefnin eru bara orð á pappír, en
mennirnir hafa völd. íslenzka stjórnkerfið afhendir ráð-
herrum mikil völd og því miður líka mikla möguleika
á að misnota völdin og hundsa stjórnarskrá og lög.
Sem betur fer bendir allt til, að Sverrir Hermannsson
verði ekki aftur ráðherra. Ráðherraferill hans var með
þeim hætti, að Bandaríkjamenn hefðu sagt, að hann
sveipaði sig þjóðfánanum og hrækti á stjórnarskrána.
Bezt væri að fá að líta á þetta sem afmarkað slys.
Annars er nýja stjórnin framhald gömlu stjórnarinn-
ar og markar engin sérstök tímamót. Hún flytur ekki
með sér nýjar hættur og ekki heldur ný ævintýri.
Jónas Kristjánsson
„Þaö er lítið réttlæti í því að bera saman nokkurra mánaða útvarpsstöð í einkaeign og 57 ára gamalt Ríkisútvarpið
til að benda á að Rikisútvarpið nái til allra landsmanna eða hafi bestu fréttastofuna. Þó það nú væri.“

Kvartað undan
frelsinu
Stundum heyrast kvartamr undan
því að nýju útvarpsstöðvamar í
einkaeign séu eins. Þær útvarpi að-
eins „síbyljutónlist", fréttum og
auglýsingum. Til hvers er verið að
fjölga útvarpsstöðvum ef þær eru
hver annarri líkar, spyrja sumír.
Þessu er til að svara að lítill mark-
KjaHaiiim
Ólafur
Hauksson
ritstjóri og útgefandi
hjá Sam-útgáfunni
aður hér á landi setur útvarpsstöðv-
unum takmörk. Þær láta undan
markaðslögmálum til að eiga af-
komumöguleika.
Komið hefur í ljós (og eru svo sem
engin ný sannindi) að mjög stór hluti
hlustenda vill heyra dægurtónlist og
helst lítið annað úr útvarpi. Útvarps-
stöðvamar þurfa að ná sem stærst-
um hópi hlustenda til að geta selt
auglýsingar til að standa undir
rekstrinum. Þess vegna er dægur
tónlist svona mikið leikin í útvarps-
stöðvunum.
Leikrit og sögur?
Hvers vegna nota þessar nýju út-
varpsstöðvar ekki miðilinn til að
flytja leikrit, sögur, skopþætti,
fréttaskýringaþætti, viðtalsþætti,
frásögur og svo framvegis? Þannig
er oft spurt.
Til að byrja með, þá er slíkt efhi
yfirleitt dýrt í framleiðslu. Og reynsl-
an, bæði hér og erlendis, sýnir að
stór hluti hlustenda hefiir ekki
áhuga á þessu efni. Það er tónlistin
sem fólk vill hlusta á.
Reyndar er til stór hópur, yfirleitt
eldra fólk, sem vill ekki heyra „sí-
byljuna", og hefúr meiri áhuga á
mæltu máli, og efhisþáttum á borð
við þá sem hér em taldir upp.
Þetta fólk hlustar yfirleitt ekki á
tónlistarstöðvamar. Það hlustar
frekar á rás 1 Ríkisútvarpsins. Þar
er efhi við þess hæfi. Ríkisútvarpið
hefur efhi á að framleiða þetta efni,
því það hefur einkarétt til að inn-
heimta afiiotagjald. Sá stóri hópur,
sem hlustar ókeypis á útvarpsstöðv-
ar í einkaeign, þarf aftur á móti að
greiða afnotagjald til Ríkisútvarps-
ins.
Úrval af útvarpsefni
Fólk, sem kvartar undan tónlistar-
stöðvunum, er bara vanþakklátt.
Úrvalið af útvarpsefhi hefhr aldrei
verið meira. Landsmenn geta nú all-
ir hlustað á rás 1, sem heldur úti
góðri fréttastofu og flytur blandað
efni, þar á meðal ýmsa klassíska tón-
list sem aðeins höfðar til fárra
einstaklinga.
Rás 2 Ríkisútvarpsins nær svo að
segja um allt land og flytur dægur-
tónlist. Á nóttunni er tónlistinni á
rás 2 útvarpað um langbylgjusendi
rásar 1, svo sjómenn á hafi úti geti
líka hlustað.
Bylgjan og Stjaman eru tónlistar-
stöðvar sem útvarpa allan sólar-
hringinn, flytja fréttir og fróðleik,
og ná til 80 prósent landsmanna,
með sendum í Reykjavík og Vest-
mannaeyjum.
I vetur ráku framhaldsskólanemar
sína eigin útvarpsstöð, Útrás, og
væntanlega verður þráðurinn tekinn
upp aftur í haust.
Kristileg útvarpsstöð, Alfa, er
starfrækt í Kópavogi.
Á Akureyri eru tvær staðbundnar
útvarpsstöðvar og Ríkisútvarpið er
einnig með sérstaka Akureyrardeild
og svæðisútvarp.
Gefum þeim tækifæri
Það er ekki liðið ár frá því fyrsta
fijálsa útvarpsstöðin tók til starfa.
Það tekur stöðvamar nokkum tíma
að ná sér á strik og greiða niður
stofiikostnað.
Það er lítið réttlæti í því að bera
saman nokkurra mánaða útvarps-
stöð í einkaeign og 57 ára gamalt
Ríkisútvarpið til að benda á að Rík-
isútvarpið nái til allra landsmanna
eða hafi bestu fréttastofuna. Þó það
nú væri.
Útvarpsstöðvar í einkaeign em
reknar á hagkvæmari hátt en Ríkis-
útvarpið. Stjómkerfi þeirra er lipr-
ara. Þær geta fyrr lagað sig að
breyttum aðstæðum.
Ríkisútvarpið hefúr þá yfirburði
yfir þessar stöðvar að vera eldra,
starfa í skjóli menntamálaráðuneyt-
isins, og hafa einkarétt á innheimtu
afhotagjalda.
Réttlátt er að annaðhvort verði
afiiotagjöld felld niður eða stöðvam-
ar skipti því á milli sín. Þegar
útvarpsstöðvamar hafa allar sömu
samkeppnisaðstöðu þá fer ekkert á
milli mála hver stendur sig best.
Meðan útvarpshlustendur vilja
fyrst og fremst hlusta á dægurtónlist
í útvarpi þá verður dægurtónlist
leikin þar. Það sem náðist með því
að gefa útvarpsrekstur frjálsan er
einmitt þetta, að hlustendur fá það
sem þeir vilja. Þeim sem finnst „sí-
byljan" þreytandi geta valið aðra
stöð. Hér áður fyrr, meðan Ríkisút-
varpið einokaði bylgjumar, þá var
enginn valmöguleiki annar en sá að
slökkva á tækinu.
Ólafur Hauksson
„Réttlátt er að annaðhvort verði aftiota-
gjöld felld niður eða stöðvamar skipti þeim
á milli sín.“