Dagblaðið Vísir - DV - 28.07.1987, Blaðsíða 14

14
ÞRIÐJUDAGUR 28. JÚLÍ 1987.
Frjálst,óháð dagblað
Útgáfufélag: FRJÁLS FJÖLMIÐLUN HF.
Stjórnarformaður og útgáfustjóri: SVEINN R. EYJÓLFSSON
Framkvæmdastjóri og útgáfustjóri: HÖRÐUR EINARSSON
Ritstjórar: JÓNAS KRISTJANSSON og ELLERT B. SCHRAM
Aðstoðarritstjórar: HAUKUR HELGASON og ELlAS SNÆLAND JÓNSSON
Fréttastjóri: JÓNAS HARALDSSON
Auglýsingastjórar: PALL STEFÁNSSON og INGÓLFUR P. STEINSSON
Ritstjórn, skrifstofur, auglýsingar, smáauglýsingar, blaðaafgreiðsla, áskrift,
ÞVERHOLTI 11, SlMI 27022
Setning, umbrot, mynda- og plötugerð:
PRENTSMIÐJA FRjALSRAR FJOLMIÐLUNAR HF„ ÞVERHOLTI 11
Prentun: ÁRVAKUR HF. - Áskriftarverð á mánuði 550 kr.
Verð í lausasölu virka daga 55 kr. - Helgarblað 65 kr.
Rétt skal vera rétt
Þegar ekki er gert, þegar gera á, vill framkvæmdin
dragast og falla niður. Þetta þekkja margir húsbyggj-
endur vel. Ef tækifæri sjálfra byggingaframkvæmdanna
er ekki notað til að ljúka þeim, getur farið svo, að endan-
hnúturinn verði seint eða aldrei bundinn á þær.
Þannig er það líka í göngu þjóðanna fram eftir vegi.
Við höfum oft fylgt í kjölfar Danmerkur og annarra
Norðurlanda í nytsamlegri nýbreytni. En fari svo, að
við missum af lestinni, verðum við oft að bíða án árang-
urs eftir annarri lest. Því höfum við enn sýslumenn.
Bandaríkjamenn eru heppnir að hafa notað tækifæri
sjálfstæðis síns til að semja stjórnarskrá, sem tók mjög
alvarlega ýmis grundvallaratriði, er voru mönnum þá
ofarlega í huga. Þessi gamla forsenduharka lýsir nú
leið þeirra um myrkviði kúrekanna í Hvíta húsinu.
Þegar Bandaríkjamenn sömdu stjórnarskrá sína og
lögðu önnur drög að sjálfstæðu ríki, skildu þeir mjög
kerfisbundið að hina nýuppgötvuðu þrjá meginþætti
valdsins, framkvæmdavald, dómsvald og löggjafarvald.
Þessi aðskilnaður varð þar skýrari en víðast hvar.
Við íslendingar notuðum hvorki sjálfstæðið 1918 né
lýðveldið 1944 til að veita grundvallaratriðum sam-
skipta borgaranna innan ríkisins í farvegi, sem skyn-
samlegastir voru að beztu manna yfirsýn. Við höfum
sífellt dregið að semja okkur nýja stjórnarskrá.
Við höfum eins og húsbyggjandinn komizt að raun
um, að vel er unnt að búa í húsinu, þótt það sé ekki
fullfrágengið. Þetta hefur á löngum tíma sljóvgað til-
fmningu okkar fyrir því, að húsið er í raun ekki tilbúið
til notkunar. Við búum því við ófullkomna stjórnarskrá.
Meðal augljósra vankanta á ríkiskerfi okkar er samein-
ing framkvæmdavalds og dómsvalds í sýslumönnum og
bæjarfógetum. Til stóð að kljúfa þetta sundur um svipað
lejdi og Danir lögðu niður sýslumenn. En einhverra hluta
vegna varð ekki af því þá. Og stendur svo enn.
í rauninni höfum við komizt sæmilega af með van-
kanta þennan. Sýslumenn og fógetar hafa í friði fengið
að dæma fólk eftir vitnisburði undirmanna sinna í lög-
reglunni. Yfirleitt hafa þeir reynt að gera þetta af
samvizkusemi. En enginn veit, hvenær það bregzt.
Rannsóknir í útlöndum hafa sýnt, að lögreglumönnum
er ekki síður en öðrum hætt við að bera rangt fyrir dómi.
Almennir borgarar eiga að njóta þess réttar, að kæru-
mál lögreglunnar á hendur þeim séu þegar á fyrsta
dómstigi alls ekki dæmd af sjálfum lögreglustjóranum.
Menn eru orðnir svo sljóir fyrir þessu, að jafnvel er
þvælst fyrir með því að tala um, að skipting sýslumanns-
embætta sé of dýr. Er þó ekkert hægara en að stækka
umdæmin úr sýslum í kjördæmi, þegar embættunum er
skipt milli héraðsdómara og lögreglustjóra.
Einnig er þvælzt fyrir með því að segja menn geta að
lokum náð rétti sínum hjá Hæstarétti. Það er hundarök-
fræði ráðuneytisstjóra dómsmála. Hann er með þessu að
segja, að öllum málum, sem sýslumenn úrskurða, eigi í
raun að bæta við málaflóð Hæstaréttar.
Islendingar hafa ekki mikinn áhuga á nákvæmni í
grundvallaratriðum. Til dæmis fékk Bandalag jafnaðar-
manna lítinn hljómgrunn í stjórnmálum, þótt mörg helztu
málefni þess fjölluðu einmitt um vandaðri lagninu ýmissa
hornsteina á borð við aðskilnað valdsins.
Við erum svo sljó, að bezt er, að Evrópuráðið noti
mál Jóns Kristinssonar til að þvmga okkur til að gera
það, sem við áttum að vera búin að fyrir löngu.
Jónas Kristjánsson
„Það sem sameinar þessa fjandvini er innreið Borgaraflokksins á vettvang íslenskra stjórnmála. Tilkoma
hins mikla afls almennings í landinu."
Ríkisstjornin
Eftir níu vikna stjómarmyndunar-
kreppu, þar sem fulltrúar þeirra
flokka sem vonsviknastir vom með
niðurstöður síðustu alþingiskosn-
inga, fengu einir umboð til stjómar-
myndunartilrauna, tókst að koma
saman ríkisstjóm á íslandi, sem
studd er til valda af þeirn andstæðum
í íslenskum stjómmálum, sem lengst
hafa barist um völd, og mest hafa
gagnrýnt hver annars stefnur og lífs-
skoðanir.
Það sem sameinar þessa ijandvini
er innreið Borgaraflokksins á vett-
vang íslenskra stjómmála. Tilkoma
hins mikla afls almennings í landinu.
I fyrsta skipti kom fram andstæð-
ríkisstjóm sem stendur að stefnu-
yfirlýsingu sem enginn stjómar-
flokkanna boðaði í kosningabarát-
tunni, en kjósendur verða nú að
sætta sig við.
Hættuleg aukning ráðstöfun-
artekna?
Síðar mun koma fram hvemig
kaupin um embætti og stöðuveiting-
ar skiptast á milli flokkanna.
Fyrsti boðskapur hinnar nýju rík-
isstjórnar var skattahækkanir, nýir
skattar, og samdráttur í ráðstöfunar-
tekjum almennt.
Fyrstu ráðstafanir í skattamálum
saman frumvörp til fjárlaga fyrir
1986 og 1987.
Frumvarp til fjárlaga fyrir 1986
sýnir rekstrarafgang að upphæð kr.
122 milljónir, en frumvarp til fjárlaga
fyrir árið 1987 sýnir rekstrarhalla
að upphæð kr. 1,6 milljarða.
Nú er útlit fyrir að í lok kosninga-
ársins verði hallinn á ríkissjóði kr.
4-5 milljarðar 1987, án hinna sér-
stöku ráðstafana.
Það er augljóslega ekki launafólk-
ið í landinu, sem býr til vandamálin.
Föstudaginn 17. júlí birtir Al-
þýðublaðið á forsíðu ummæli nýja
fjármálaráðherrans, sem hann við-
„Sannleikurinn er sá, að fyrrverandi fjár-
málaráðherra keypti verðbólguna inn í
ríkissjóð á kosningaári, og er nú að koma
skömminni frá ríkissjóði yfir á almenn-
ing.“
KjaHaiinn
Albert
Guðmundsson
alþingismaður fyrir
Borgaraflokkinn
ingur allra gömlu flokkanna, sem
boðaði mannlega, milda stefhu, og
ógnaði með því „alræði hinna fáu“.
Gömlu flokkamir sáu hættuna, og
sameinuðust gegn henni.
Það mátti ekki gerast, að fólkið
hefði áhrif á völd þeirra sem réðu
að tjaldabaki, og hefðu örlög þeirra
í höndum sér.
Leggja varð til hliðar ágreining
gömlu flokkanna um stefnur og lífs-
skoðanir.
Alræði hinna fáu réð ferðinni.
Stefnuyfirlýsing, sem boðaði
skattahækkanir, nýja skatta og
aukna verðbólgu var samþykkt, og
vinstri stjóm undir forustu Sjálf-
stæðisflokksins mynduð til að boða
verri lífskjör framundan, á mesta
góðæristíma sem þjóðin hefur þekkt.
Það tók níu vikur að koma saman
vom að taka aftur upp skattlagn-
ingu á þá sem hafa náð eftirlauna-
aldri, og em að ljúka starfsævinni,
en vom áður skattfrjálsir.
Næsta boðaða ráðstöfun ríkis-
stjórnarinnar er að draga úr kaup-
getu landsmanna, þeirra sem þurfa
að bæta við sig eftirvinnu, nætur-
vinnu, jafhvel helgidagavinnu, sér
til lífsviðurværis, því átta stunda
dagvinnulaun nægja hvergi fyrir
útgjöldurn heimilanna.
Astæðan er sögð vera hættuleg
aukning ráðstöfunartekna sem kem-
ur efnahag þjóðarinnar illa.
Eftirspurn er mikil eftir vinnuafli,
sem eykur á þörfina fyrir aukið
vinnuframlag einstaklinganna, en
launin mega bara ekki verða að ráð-
stöfunartekjum því það eykur þenslu
í þjóðfélaginu, sem aftur eykur við-
skiptahallann, o.s.frv., o.s.frv.
Fjármálaráðherra keypti
verðbólguna
Sannleikurinn er sá, að fyrrver-
andi fjármálaráðherra keypti verð-
bólguna inn í ríkissjóð á kosninga-
ári, og er nú að koma skömminni frá
ríkissjóði yfir á almenning.
Þetta sést best, þegar borin em
hafði á opnum fundi Alþýðuflokks-
félaganna á Akureyri degi áður,
undir fyrirsögninni: „Aðkoman að
ríkissjóði." „Meiri halli og verð-
bólga".
í þessari forsíðugrein er haft eftir
fjármálaráðherra, „að ýmislegt
bendi til þess, að verðbólga væri nú
meiri en opinberar tölur gæfu til
kynna“. Nefndi hann nokkur dæmi
þessu til rökstuðnings.
Ef þetta er rétt eftir haft, tel ég
nauðsynlegt að opinberir aðilar
staðfesti þessi ummæli, svo þjóðin
viti hið sanna um verðbólgustigið.
Þessi orð ráðherra boða ekkert
gott.
Hvað er framundan?
Em ráðstafanir ríkisstjórnarinnar
þegar búnar að sprengja kerfið?
Er stór gengislækkun framundan?
Ummæli forsætisráðherra um
væntanlega kjarasamninga boða
sannarlega ekki bjarta tíð né frið á
vinnumarkaðinum.
Við skulum halda vöku okkar og
fylgjast vel með framvindu mála svo
ekkert komi í bakið á okkur seinna.
Albert Guðmundsson