Dagblaðið Vísir - DV - 15.12.1988, Page 30

30
FIMMTUDAGUR 15. DESEMBER 1988.
RAFMAGNSVERKFRÆÐING-
UR EÐA TÆKNIFRÆÐINGUR
Opinber stofnun óskar eftir að ráða starfsmann með
verk- eða tæknifræðimenntun á rafmagnssviði.
í starfinu felst meðal annars yfirumsjón með tölvu-
og stýribúnaði ásamt daglegum rekstri ýmissa kerfa.
Launakjör samkvæmt kjarasamningum opinberra
starfsmanna.
Umsóknarfrestur ertil 31. des. 1988 og með umsókn-
inni þurfa að fylgja upplýsingar um menntun og fyrri
störf. Umsóknum skal skilað til auglýsingadeildar
DV merkt „Raf-100"
Farið verður með umsóknir sem trúnaðarmál
----------:-
ÞJÓFUR!!!
Jólagjöf fyrir þig og þína. Þjófavarinn sem skynjar
hreyfingu í allt að 14 metra fjarlægð og með inn-
byggðri sírenu. Mjög einfaldur í uppsemingu.
Láttu ekki náttfara koma þér og þínum á óvart.
Tilvalið fyrir heimili, sumarhús, báta, hjólhýsi og
smærri fyrirtæki.
Kynningarverð í desember aðeins kr. 7.600,-
Sendum í póstkröfu.
PEGASUS h<
Skipholt 33,
S. 91-688277.
RÚLLUKRAGABOLIR
Efni: 100% bómull. Litir: svart, hvítt, dökkblátt.
Stærðir: M, L, XL.
Verð kr. 795,-
VINNUFATABÚÐIN
Laugavegi 76, Hverfisgötu 26
Menriing
í fyrirmyndarheimi
Eg las Vigdísarbók eftir aö hafa
horft á hiö frábæra leikrit Dag von-
ar í sjónvarpinu, enn með sársauk-
ann úr leikritinu eins og ísjaka í
blóðinu. Vigdísarbók er úr allt öðr-
um heimi. Þar er bjart og fagurt
eins og hjá álfum og aðli, engin
eymd, gjaldþrot og taugaharðindi.
Heimur Vigdísar er heill, því heim-
ur þjóðhöfðingja verður að vera
fyrirmyndarheimur.
Vigdís er vegna embættis síns
miklu meira en konan sem kenndi
mér einu sinni frönsku, persóna
hennar setur svip á embætti sem
er táknrænt. Vigdís forseti er peð
okkar og sigursæll oddviti á skák-
borði tignarmanna heimsins, vek-
ur athygli á íslenskum afurðum,
menningu, ull og fiski, þar sem
barist er um „good-will“, auglýs-
ingu og ath'ygli. Um leið er hún í
augum íslendingsins tákn, borið
uppi af rúmlega hundrað ára gam-
alli hugsjón þjóðfrelsis.
...og fara að mála húsin sín.
Inn á við er Vigdís tákn þess sem
er heilt, göfugt og uppbyggilegt hjá
þjóðinni - eins og segir í kaflanum
um yfirreið Vigdísar um Húna-
vatnssýslu: „Þegar von er á henni
hætta menn áreiðanlega að rífast
og fara að mála húsin sín.“ Finna
má einkenni í fari Vigdísar sem
minna á upphafna kvenímynd ís-
lenskra skálda. Líkt og Sóley sólu
fegri i kvæði Jóhannesar úr Kötl-
um fer Vigdís til alþýðunnar, tekur
í hönd allra í félagsheimilinu - sem
muna þá stund ævilangt - og hvet-
ur fólk til að vernda tunguna,
menninguna og gróðurinn.
Hrifnæmt og þjóðhollt fólk mun
lesa bókina um Vigdísi sér til
ánægju. Fólk sem lifir á grænni og
brúnni jörðu hefur gaman af því
að lesa um lífið uppi hjá norðurljós-
unum. En annað fólk er ekki svo
hrifnæmt - já, meðan Vigdís er
fjarri rífast menn og nenna ekki
aö mála húsin sín - fólk getur ver-
ið svo fúlt. Ég sperrti eyrun er ég
heyrði talað um bók Vigdísar. Þótt
menn hefðu hvorki handleikiö bók-
ina né lesið voru þeir byrjaðir að
nöldra. Kápumyndin sögð ofhlaðin.
Og nafnið...
Á tindastóli
En nafnið á bókinni vekur ein-
mitt til umhugsunar um tvær vídd-
ir mannfélagsins, hina láréttu þar
sem viö erum öll á vakt og öll jöfn
gagnvart lögunum, og hina lóð-
réttu, hinn aldagamla valdapíra-
miða. Þrátt fyrir lýðræðið höfum
við næstum trúarlega þörf fyrir að
lyfta einstaklingum upp úr mann-
hafinu. Til eru aldagamlir tinda-
stólar konunga og drottninga, stóll
páfa, furstans af Monaco, og nýrri
stólar frægra listamanna, forseta
og forsætisráðherra. Víst er ein-
manalegt á toppnum og vindasamt
en frábært útsýni, og þeir sem eru
þar „einir á vakt“ hafa félagsskap
hver af öðrum.
Myndirnar fylgja hverjum kafla
og snerta líkt og textinn allt líf Vig-
dísar en ekki sjö daga. Bókin er
nefnilega meira en dagbók sjö daga
Forseti islands, Vigdis Finnbogadóttir
Bókmenntir
Þórunn Valdimarsdóttir
í lífi forsetans, í henni eru löng inn-
skot úr fortíðinni. Sunnudagur er
lýsing á uppeldi og bakgrunni Vig-
dísar - og vorveislu sem hún held-
ur fyrir fjörtíu konur á Bessastöð-
um. Mánudagur er ferð um franskt
vínræktarhérað, þriðjudagur lýsir
starfi hennar í Reykjavík um leið
og hlutverk hennar er skilgreint,
og miðvikudagur er frídagur sem
geymir vangaveltur forsetans um
sig og stöðu sína. Fimmtudagur
lýsir heimsókn í íslenska sýslu,
föstudagur opinberri heimsókn til
Ítalíu og á laugardegi tekur Vigdís
þátt í menningarlífinu í Reykjavík.
Formið er hógvært og snjallt, því
aö ekki er hægt að gera kröfur um
að bókin sé meira en sjö daga spjall.
Auðvitað er hugmyndin aö formi
bókarinnar ekki íslensk, því þrátt
fyrir allt hugvitið flytjum við fle-
stallar nýjungar inn.
Sjö dagar í lífi
Vigdís upplýsti nefnilega í viötali
það sem bókin sjálf þegir yfir - hún
er skrifuð fyrir franskt forlag og
fellur inn í ritröö sem spannar sjö
daga í lífi ýmissra stórmenna. Það
varpar ljósi á ritið. Bókin er skrifuð
fyrir fólk í fjarlægð sem þekkir
Vigdísi minna en við gerum. Dög-
unum tveim sem bókin dvelur við
í útlöndum er eytt í vínræktar-
héraði í Frakklandi og á Ítalíu, sem
höfðar til áhuga franskra lesenda.
Allt er svo fallegt og vandamála-
laust á íslandi að bókin er góð land-
kynning. Unglingarnir sóða að vísu
út miðborgina, eru agalausir í ást-
um og fatasjúkir enda samræmist
það hlutlausu hlutverki forsetans
fremur að tala móðurlega til æsk-
unnar en að tala um vandamál sem
hljóta að vera pólitísk.
Forsetinn má ekki tala um
þreytusvipinn á fólki í strætó, hann
verður að gæta hlutleysis.
Nú sést mynd Vigdísar innrömm-
uð jafnvíða og Fjallkonan áður og
er ekki síður elskuð, og sú hugsun
er áleitin að þær tvær séu skyldar.
Það tekur nefnilega meira en öld
að má burt dýpstu drættina í hug-
arfari þjóðar. Fjallkonan er ró-
mantískt tákn landsins, fögur, tig-
in, mild og sterk, tákn hrjóstrugs
lands sem þó hefur „blessað og á
brjóstum borið“. Hvað sem okkur
fmnst um móðurjörðina þegar illa
viörar úti og innanbijósts þá eru
fæstir svo miklir púkar að fmna
ekki til hollustu og elsku gagnvart
henni.
Fer í kerfi
Þess vegna finnst manni Stein-
unn Sigurðardóttir mega draga upp
fagra mynd af sameiningartákninu
okkar fyrir Fransmenn, útlista feg-
urð, unglegt útlit, hvað hún sé
smekkleg, flott í sér og rausnarleg
og gædd miklum hæfileikum. En
bókin er ekki eintómt lof. Maður
andar léttar þegar Vigdís kemst að
og er á vakt eins og við hin - segist
fara í kerfi út af öllum sköpuðum
hlutum, eins og við. Bljúg gagnvart
því sem menn ráða ekki yfir talar
hún um að hvorki þekking né ör-
yggi í framkomu bjargi sér, heldur
það að hún hafl á ákveðnum augna-
blikum einhvers konar útgeislun.
Annað sem er notalega raunsætt
er það að bókin hjúpar ekki þá
púka með þögn sem ekki elska og
dá forsetann. Vigdís segist vita að
hún fer í taugarnar á mörgum, eins
og alhr hljóta að gera sem sitja
hátt. Vigdís skorar fýlupúkana á
hólm eins og norræn valkyrja.
Bókin er gæfuleg eins og þær
báðar, Vigdís og Steinunn. Vigdís
valdi Steinunni til ritverksins og lét
innsæið, sem sjaldan bregst, ráða.
Þar sem form bókarinnar er í raun
ákveðið vegna ritraðarinnar
frönsku hefur Steinunn ekki frjáls-
ar hendur með það. Hún þarf að
sitja á skop-áranum í sér vegna
virðuleika embættisins. Þar sem
talað er almennt er stíllinn hlutlaus
frásagnarstíll blaðamannsins, en í
frásögn af atburðum dagsins talar
Steinunn í fyrstu persónu og held-
ur þannig Vigdísi í virðulegri fjar-
lægö. í þeim köflum, sem eru raun-
verulega úr dagbókinni, frá degi í
Frakklandi, í Húnavatnssýslu og á
Ítalíu, nýtur frásagnarlist, kímni
og ljóðræna Steinunnar sín. Slík
stílbrögð samræmast síður efni
hinna kaflanna. Myndirnar eru
yfirlætislausar og ekki bara valdar
glansmyndir heldur líka eðhlegar
og óuppstillar myndir. Bókin er
auðvitað öh hin sómasamlegasta,
þó það nú væri. Hún greinir frá
ísiensku ævintýri allra tfma sem
er meira að segja satt.
Ein á forsetavakt
Dagar i lifi
Vigdisar Finnbogadóttur þV
Myndabók handa þeim yngstu
Börn hafa mjög snemma yndi af
bókum, jafnvel mun fyrr en margir
foreldrar gera sér grein fyrir. Litla
barnið, sem er að reyna að mynda
fyrstu orðin, getur orðið mesti bóka-
ormur sé því sinnt á réttan hátt. Þaö
er góð stund í lífi smábarnsins þegar
mamma eða pabbi situr með það og
skoðar með því bók og segir því hvaö
hlutirnir á myndinni heita. Barnið
fær sjálft að benda á dýr, hluti og
persónur og það segir: Bí-bí, voffi,
burri og bói. Litla barnið segir ekki:
Fugl, hundur, bíll og bróðir. Það talar
barnamál en lærir smám saman að
segja eríið orð og er óþreytandi að
æfa sig. Þá kemur bókin í góðar þarf-
ir.
Lengi hefur verið skortur á góðum
myndabókum, svokölluðum bendi-
bókum, handa minnstu börnunum.
Auðvitað er hægt að notast við er-
lendar bækur þar sem barnið er
Bókmenntir
Vilborg Dagbjartsdóttir
ólæst og sá sem skoðar með því bók-
ina býr textann til, meira og minna,
um leið og hann sýnir barninu
myndirnar, samt er ákjósanlegt aö
hafa góðan íslenskan texta, vandlega
unninn og listrænan, ennfremur
ættu myndir í slíkri bók að vera úr
nánasta umhverfl íslenskra barna.
Mál og menning sendir frá sér
snotra, kannske örlítið væmna,
bendibók. 100 fyrstu orðin heitir hún.
Reyndar get ég ekki í fljótu bragði
séö hvað rennir stoðum undir að
þetta verði fyrstu orðin: smekk-
buxur, nærbuxur, hanskar, sundföt,
kuöungar, laufblöð, peningakassi,
innkaupakerra o.s.frv. Hvað um það,
bókina má nota, en gaman væri að
fá fallega myndabók, unna af íslensk-
um listamönnum og byggða á
igrundun og þekkingu á því hvernig
íslensk börn byrja að tala. Hver eru
fyrstu orðin og hljóðin sem þau ná
valdi á? Einnig væri gaman að sjá
vel unnið úr íslensku barnamáli.
100 fyrstu orðin
Höfundur: Edwina Riddell
Útgefandi: Mál og menning
V.D.