Dagblaðið Vísir - DV - 06.05.1989, Blaðsíða 17

LAUGARDAGUR 6. MAÍ 1989.
17
Vísnaþáttur
Sumarvindar fjöllum frá
Ekki veit ég hvort sanngjarnt
er að sleppa þessum liðna vetri með
tómum bUðmælum. Ég ætla því að
setja hér nokkrar veðurháttavísur
þar sem hið stríða í íslensku fari
fær að koma í ljós ekki síður en
hið bhða. En ég ætla að velja vís-
umar nokkuð af handahófi úr
ljóðabókum Páls gamla Ólafssonar.
Nýlega voru í útvarpi eða sjón-
varpi vangaveltur meðal ungra
bókménntafræðinga um það hvort
nokkrir höfundar, m.a. Páll, Bólu-
Hjálmar og Sigurður Breiöfjörö
ættu að kallast skáld og við að
hætta að flokka menn í hópa eftir
því hvort þeir hefðu verið mennta-
menn aö dómi samtíðar, leggja nið-
ur heitin alþýðdskáld. Þessu vil ég
svara svona: Dómar manna um
þessi efni fara aðeins eftir smekk.
Þeir sem bera skáldsnafn eru oft
undarlega fljótir að gleymast. Eftir
suma lifir ein eða nokkrar vísur,
oft fylgir þeim nafn, stundum ekk-
ert.
Vor og haust
Þrjár vorvísur um spóann.
Þú ert fugla fjörugastur
að fljúga og syngja allan daginn.
Og vitlauslega vanafastur
aö vella einlægt sama braginn.
Þóttú syngir sama rómi
og sömu kvæðin eyrum mínum,
uni ég þó engum hljómi
og engum kvæðum nema þín-
um.
Kvæðin öll sem einstök vísa
eru jafnt að minu geði
sömu ást og lofgjörð lýsa,
hfandi von og hjartans gleði.
Þetta mun vera ort fyrir rúmri
öld í íslenskri sveit. Og næsta
haust:
Þú ert á förum fughnn minn,
að flýja snjó og veturinn.
Hver veit nema í hinsta sinn
ég hlýði á þýða róminn þinn.
Að ég fljúgi, en ekki nú,
ætli spá mín rætist sú,
upp í loftið eins og þú
1873?
Þangað sem að sólin skín,
sumarblíðan aldrei dvín, .
betri dagar bíða mín
og betri kvæði heldr’en þín.
Þegar Páll yrkir þetta er hann 46
ára og átti eftir að lifa í 32 ár því
að hann dó ekki fyrr en 1905 suður
í Reykjavík. Svo eru þessar stökur.
Gluggar frjósa, glerið á
grefur rósir vetur.
Falda ljósu fjöhin há,
fátt sér hrósar betur.
Sunnanvindar fjöllum frá
fönnum hrinda síðar.
Grænum linda gyrðast þá
grundir, tindar, hlíðar.
Þessi kvöldvísa verður fyrir mér
og ég get ekki stillt mig um að setja
hana hérna þótt lítt hermi hún frá
íslenskri veðráttu:
Undarlega er undir mér
orðið hart á kvöldin,
seld því undirsængin er
í sýslu- og hreppagjöldin.
Eigum við aö trúa því að umboðs-
maður konungsjarða hafi verið
svona auralaus, eða yrkir hann í
orðastað annars manns? Og úr því
veðurfarslýsingarnar urðu nú ekki
nákvæmari en reyndin varð er best
að ég ljúki tilvitnunum í Pál Ólafs-
son með tveimur úr mýkri efniviði:
Vísnaþáttur
Mitt veika hjarta vefst um þig,
hvort vakirðu eða sefur,
líkt og kringum landið sig
landagjQrðin vefur.
Sjórinn kyssir sí og æ
sínar kæru strendur,
eins ég fullkyst aldrei fæ
andlit þitt og hendur.
Teitur Hartmann orti -
Fyrir nokkru var hér þáttur um
bræðurna Teit Hartmann og Magn-
ús Jónsson frá Skógi. Þeir eru
fæddir og uppaldir í Rauðasands-
hreppi. Var hringt til mín vestan
af Patreksfirði og sagt að hvorugur
þeirra bræðra hefði fæðst að Skógi
eins og ég hafði haldið.
1.
Enda þótt ég yrki ljóð
um allan fjandann.
Veröur engin vísan góð,
Það vantar andann.
2.
Gott að blási móti mér,
meðbyr þola fáir.
Hjálpa skyldi sjálfur sér,
sá er aðstoð þráir.
3.
Brást sú von er brjóstið ól,
best fór að ég svæfi.
Þessi myrku þurru jól
þykja mér bragðlaus ævi.
4.
Dómari í sinni sök
síst á neinn að vera.
Fyrr en varir ruglast rök,
rétt þó vilji gera.
5.
Fyrr en að ég fell í gröf,
fýsir mig að vinna,
inna af höndum eina gjöf:
úrval vísna minna.
6.
Hinir sáu ávöxt af
öllu sem þeir gjörðu.
Hálfpundið sem guð mér gaf
gróf ég djúpt í jörðu.
Til einnar konu orti hann svo:
Þú varst draumadísin mín,
drottning vona minna.
Mér er heilög minning þín,
meira en allra hinna.
Undur heitt ég unni þér,
en var sviptur ráðum.
- Örlög reyndust andstæð mér,
okkur reyndar báðum.
Saman okkar lá ei leið,
lán er tíðum baldið.
Förunautur beggja beiö
og brúðkaup tvöfalt haldið.
Nú eru liöin ótal ár,
allt er breytt að vonum,
gamall ég og grátt mitt hár,
gleymdur flestum konum.
Legg ég senn í svaðilfor,
sæki djarft til mótsins.
Bíður mín með bros á vör
brúður handan fljótsins.
Enginn veit hvort mikil alvara
fylgdi þessu kvæði, líklega ekki.
Stúlka, Ása að nafni, bað Teit að
yrkja um sig vísu. Hann svaraði:
„Þess vildi ég óska, að Ása gæti
fengið maka, ef hún þráir það, þá
mun vaxa gengið.“
Stúlkan var ekki ánægð, kvaðst
hafa verið að biðja um vísu. Teitur
tók þá þegjandi pappírsmiða og
krotaði á hann þessar línur:
Þess ég vildi óska, að
Ása gæti fengið
maka, ef hún þráir það, •
þá mun vaxa gengið.
Jón úr Vör
Þó enn séu nokkrar mínútur þang-
að til fyrstu laxveiðiárnar verði opn-
aðar og enn sé mikill snjór víða við
árnar, eru margir farnir að spá fyrir
með veiðina í sumar.
Siguröur Már Einarsson fiskifræð-
ingur spáir því að það veiöist 500
stórlaxar í Norðurá í Borgarfirði,
auk allra hinna laxanna sem veiðast.
Ingvi Hrafn Jónsson spáir 1600 til
1800 löxum á land í Langá á Mýrum
en þar hafa farið fram skipulegar
rannsóknir og ræktun á ánni síðustu
árin.
í Laxá í Kjós eru fróðir menn farn-
ir að spá því að áin fari yfir 4000 laxa
í sumar og það yrði frábært. Veiði-
menn vona allavega að áin slái metið
í fyrra og gott betur.
En það sem veiðimenn hafa verið
að ræða um í hálfum er hvert allur
regnbogasilungurinn fari, sem slopp-
ið hafi í Hvalfirðinum í vetur. Þetta
er ekkert smávegismagn af fiski,
nokkur tonn. Hverjir vilja fá þennan
fisk?
Engin sjóbirtingsveiði í Laxá
í Leirársveit
Eftir 25-30 ára veiði á sjóbirtingi í
Laxá í Leirársveit hefur þvi verið
hætt og segja menn að of margir lax-
ar láti lifið í vorveiðinni. Þykir mörg-
um þetta miður sem hafa rennt fyrir
sjóbirting í ánni í mörg ár. Á næsta
ári á að fá fiskifræðing til að athuga
málið og hvað svo? Við ræddum við
veiðimann sem hefur rennt þarna í
íjölda ár og hann hefur aldrei veitt
lax í vorveiðinni, þótti honum ráð-
stöfunin einkennileg. Þetta er
kannski framtíðin að banna vorveiði
í fleiri ám. í Laxá í Kjós hefur þetta
verið gert og núna í Laxá í Leirár-
sveit.
Ódýr veiðferð til Norður-Skot-
lands
Svo virðist sem veiðiferðir út fyrir
landsteinana séu farnar að færast í
aukana og núna á næstunni verður
farið til Norður-Skotlands. Þessi ferð
er áætluð 20. til 27. maí og losnuðu
þrjú sæti. Þekktur flugukastkennari,
Arthur Oglesby, mun ásamt fleirum
leiðbeina hvað viðkemur yeiðistöð-
um og eins um fluguköst. Á þessum
Veiðin er viða hafin í vötnum landsins þar sem hægt er að renna. Við Elliðavatnið hafa veiðimenn fjölmennt siðan opnað var og á myndinni sjást nokkir
renna fyrir bleikjur og urriða. DV-mynd G.Bender
Veiðieyraö:
Spáð yfir 4000 löxum
í Laxá í Kjós í sumar
~ 500 stórlaxar í Norðurá í Borgarflrði
slóðum í Skotlandi er víst hægt að lega við þetta allt saman að allur eru veiðileyfm hka meðtahnn. Ótrú- laugur Kristmanns í síma 689055.
fá væna laxa og kannski er það ótrú- pakkinn kostar ekki nema 62.500 og legt. Frekari upplýsingar getur Guð- G.Bender