Dagblaðið Vísir - DV - 28.08.1993, Blaðsíða 14

14
LAUGARDAGUR 28. ÁGÚST 1993
Útgáfufélag: FRJÁLS FJÖLMIÐLUN HF.
Stjórnarformaður og útgáfustjóri: SVEINN R. EYJÓLFSSON
Framkvæmdastjóri og útgáfustjóri: HÖRÐUR EINARSSON
Ritstjórar: JÖNAS KRISTJÁNSSON og ELLERT B. SCHRAM
Aðstoðarritstjórar: HAUKUR HELGASON og ELlAS SNÆLAND JÖNSSON
Fréttastjóri: JÖNAS HARALDSSON
Auglýsingastjórar: PÁLL STEFÁNSSON og INGÓLFUR P. STEINSSON
Ritstjórn, skrifstofur, auglýsingar, smáauglýsingar: ÞVERHOLTI 11,
blaðaafgreiðsla, áskrift: ÞVERHOLTI 14, 105 RVlK. SlMI (91)63 27 00
FAX: Auglýsingar: (91 )63 27 27 - aðrar deildir: (91 )63 29 99
GRÆN NÚMER: Auglýsingar: 99-6272 Askrift: 99-6270
AKUREYRI: STRANDG. 25. SlMI: (96)25013. BLAÐAM.: (96)26613.
FAX: (96)11605
Setning, umbrot, mynda- og plötugerð:
PRENTSMIÐJA FRJÁLSRAR FJÖLMIÐLUNAR HF„ ÞVERHOLTI 11
Prentun: ÁRVAKUR HF. - Askriftarverð á mánuði 1368 kr.
Verð i lausasölu virka daga 130 kr. - Helgarblað 170 kr. \
Óþverrinn smitar
EðUlegt er, að fólk setjist til borðs með andstæðingum
sínum. Aðilar að kjaradeilum þurfa oft slíkan ramma til
að leita sátta. Sama gildir um stjórnmálamenn og starfs-
menn í utanríkisþjónustu, sem leita lausnar í erfiðum
málum, er snerta hagsmuni hópa eða heilla þjóða.
Menn setjast hins vegar ekki til borðs með morðingj-
um, þótt þeir séu bara skrifborðsmorðingjar á borð við
Eichmann. Menn setjast ekki til borðs með stríðsglæpa-
mönnum og þeim, sem drýgja glæpi gegn mannkyni, eins
og slíkir glæpir eru skilgreindir í sáttmálum þjóða.
Þess vegna sezt fólk ekki til borðs með Símoni Peres,
sem á þátt í morðum á nokkur hundruð börnum og
margbrýtur alþjóðlega sáttmála, sem varða stríðsglæpi
og glæpi gegn mannkyni. Menn dást ekki heldur að þvi,
að hann sé skárri en önnur fól í stjórn ísraels.
Það stríðir gegn heilbrigðum mannasiðum að setjast
til borðs með fólki af tagi Peresar. Með því eru menn
óbeint að samþykkja framferði þeirra og óhreinka sig
af.þeim. Aðeins tilkvaddir samningamenn mega fóma
sér í skítverk af tagi kvöldverðar með Símoni Peres.
Miklu frekar er hægt að setjast til borðs með Yasser
Arafat, þekktasta leiðtoga Palestínumanna, þótt hann sé
á gráa svæðinu sem fyrrverandi hryðjuverkamaður. Á
síðustu árum hefur hann sýnt bót og betrun, en stjórn-
völd ísraels hafa hins vegar krumpazt meira og meira.
Eftir fráfall Sovétríkjanna er miídu einfaldara en áður
að fara eftir skráðum reglum í alþjóðlegum sáttmálum,
þegar menn ákveða borðfélaga sína. Horfm er að mestu
hin tvíhliða spenna, sem áður einkenndi heimsstjómmál-
in og gerði fólum kleift að skýla sér í fylkingum.
Við val á borðfélögum er ekki nauðsynlegt að stunda
sagnfræði áratugi aftur í tímann. Það er nóg að forðast
glæpamennina, sem em að drýgja glæpi um þessar
mundir eða hafa drýgt þá á undanfömum mánuðum.
Smám saman má taka 1 sátt þá, sem hættir em glæpum.
Augljóst er, að ekki má setjast til borðs með ráðamönn-
um Serbíu og ísraels. Ekki má heldur setjast til borðs
með ráðamönnum íraks og Indónesíu. Og ekki má setj-
ast til borðs með ráðamönnum Malaví og Kenýa. Einkum
má þó ekki setjast til borðs með ráðamönnum Kína.
Rétt er að vekja athygli á þessu síðasta, því að alþjóð-
lega ólympíunefndin er að falla í þá gryfju að samþykkja
ólympíuleika 1 Kína árið 2000. Með því væri nefndin að
veita fjöldamorðingjum og stórglæpamönnum Kína-
stjómar svipuð verðlaun og Hitler fékk árið 1936.
Þeir, sem falla í slíkar gryfjur, hætta að verða húsum
haefir. Ef menn vilja í raun fá ráðamenn þjóða til að fara
eftir alþjóðlegum sáttmálum, mega þeir ekki reka erindi
glæpamanna með óbeinum hætti. Okkur ber að refsa
slíkum kvislingum með því að hafna þeim pólitískt.
Það gildir um John Major, forsætisráðherra Bret-
lands, sem hefur gengið fram fyrir vestræna skjöldu til
að koma í veg fyrir aðstoð við Bosníu og drepa á dreif
aðgerðum gegn Serbíu. Ennfremur um Francois Mitter-
rand Frakklandsforseta, sem hefur stutt Major í þessu.
Nóg er af valdamönnum ríkja og stofnana í heiminum,
sem hvorki hafa forustu í níðingsverkum um þessar
mundir né styðja þau beint eða óbeint. Af nógum er að
taka, ef menn vilja bjóða þeim til sín og setjast með þeim
til borðs. Ástæðulaust er að óhreinka sig á hinum.
Kvöldverður með barnamorðingja frá Israel óhreinkar
alla þá, sem þar sátu, meðal annarra nokkra íslenzka
ráðherra og embættismenn og aftaníossa kerfisins.
Jónas Kristjánsson
Klerkur borinn
hermdarverkasökum
- skjólstæðingur CIA
Síðan í febrúar í vetur hafa banda-
rísk stjómvöld verið að vandræð-
asf með hálfsextugan, bhndan mú-
slímaklerk frá Egyptalandi, Omar
Abdel Rahman, sheik að nafnbót
fyrir kennimannsstöðu sína. í þeim
mánuði sprakk öflug bílsprengja
undir Heimsviðskiptamiðstöðinni
á suðurodda Manhattaneyjar, tví-
buraskýjakljúfunum sem hæstir
eru í New York, með vemlegu
manntjóni og gífurlegu eignatjóni.
Brátt var farið að handtaka menn,
granaða um hryðjuverkið, og þeir
reyndust eiga sameiginleg tengsl
við Omar sheik og bænahús hans
í Jersey City handan Hudsonárinn-
ar frá Manhattan.
Kennimaðurinn var þó látinn
með öllu óáreittur af hálfu lögreglu
og dómsyfirvalda þangað til í júní
að alríkislögreglan kunngeröi að
komist hefði upp um samsæri um
að sprengja í loft upp aðalstöðvar
Sameinuðu þjóðanna, stjómar-
byggingu alríkislögreglunnar,
tvenn jarðgöng frá Manhattan und-
ir Hudsonána og myrða að auki
aðalritara SÞ og forseta Egypta-
lands. Granaöir samsærismenn
komu enn úr áhangendahópi Om-
ars sheiks og var nú ákveðið að
höfða mál til aö fá hann dæmdan
til brottvísunar úr landi fyrir ranga
útfyllingu umsóknar um vega-
bréfsáritun fyrir þrem áram.
Ekki var þó lögreglan send eftir
manninum heldur var honum leyft
að gefa sig fram til varðhalds. Und-
irréttur dæmdi hann landrækan en
vandi reyndist að finna brottvísun-
arstað. Egypska stjómin hafði sótt
Oman sheik til saka eftir morðið á
Anvar Sadat forseta en hann var
sýknaður og hefur síðan farið víða
og prédikað nauðsyn þess að ryðja
úr vegi núverandi valdhöfum í
Kaíró sem hann telur örgustu trú-
villinga.
Lærisveinar Omars sheiks og
hans nóta hafa síðustu misseri
haldið uppi hryöjuverkaherferð í
Egyptalandi með morðárásum á
kristna menn af kirkju kopta, er-
lent ferðafólk og embættismenn
stjómarinnar. í síðustu viku slapp
sjálfur innanríkisráðherrann
stórslasaöur úr sprengjutilræði í
Kaíró. Egyptalandsstjórn var því
þvert um geö að fá Omar sheik af-
hentan því réttarhöld yfir honum
hefðu æst strangtrúarmenn um all-
an helming. Þó lét hún um síðir
undan þrábeiðni Bandaríkjastjóm-
ar.
Verjendur Omars sheiks sáu sér
leik á borði að halda því fram að
óheimilt væri að framselja hann til
Egyptalands í opinn dauðann. Kom
fram tilboð frá Afganistanstjórn að
taka við manninum og lét hann lík-
lega að þiggja það yrði sér meinuð
Erlendtíðindi
Magnús Torfi Ólafsson
frekari landvist í Bandaríkjunum.
Þegar við blasti að niöurstaða
brottvisunarmáls yrði sú ein að
Omar sheik fengi að leika lausum
hala í Afganistan tók ákæruvald
Bandaríkjastjórnar loks rögg á sig
og ákærði sheikinn fyrir að hafa í
þrjú ár lagt á ráð um hermdar-
verkaherferð í Bandaríkjunum,
þar á meðal bæði sprenginguna í
febrúar og hryðjuverkin sem hald-
ið er fram að hafi verið ráögerð í
sumar.
Skömmu eftir að Omar sheik
komst í fréttimar í vetur var haft
eftir Hosni Mubarak Egyptalands-
forseta í blaðaviðtah að klerkur
hefði haft náin tengsl við banda-
rísku leyniþjónusfima CLA. Banda-
rískir fréttamenn, sem fylgdu
þeirri ábendingu eftir, telja sig hafa
gengið úr skugga um að klerkurinn
hafi skipulagt straum sjálfboðaliða
frá arabalöndum til aö beijast
ásamt afgönskum skæruhðum við
sovétherinn í Afganistan.
Af Bandaríkjanna hálfu sá CIA
um tengsl við þessa starfsemi, fjár-
magnaði hana, vopnaði og þjálfaði
sjálíboðahðana ásamt leyniþjón-
ustu Pakistanshers. Á þessum
áram kom Omar sheik þrásinnis
til Bandaríkjanna, og fuhyrða
fréttamenn að hverju sinni hafi það
verið fuhtrúar CIA í bandarískum
ræðismannsskriftofum sem sáu
um að hann fengi vegabréfsáritun.
Óyggjandi er að sú var raunin 1990
þegar honum var veitt vegabréfsá-
ritun í bandarísku ræðismanns-
skrifstofunni í Khartoum, höfuð-
borg Súdans.
Ekki var Omar sheik búinn að
dvelja lengi í Bandaríkjunum 1990
þegar ferðamannsáritun hans var
breytt í varanlegt landvistarleyfi
vegna kennimannsstarfs.
Því lengra sem líður kemur skýr-
ar í ljós að strangtrúarmenn frá
ýmsum arabaríkjum hafa notað
þátt sinn í styrjöldinni í Afganistan
tíl að bindast samtökum um að
nota féð, vopnin og þjálfunina sem
þeir ööluðust þar til að heyja bar-
áttu á víðara sviði. Þessir „Afgan-
ar“, eins og þeir eru kallaðir,
standa fyrir baráttu til að steypa
stjómum Egyptalands, Túnis og
Alsírs og breyta þessum löndum í
strangtrúarríki. Nú virðist að
koma í ljós að jafnframt hafi verið
lögð á ráð að grafa undan Banda-
ríkjunum innanfrá.
Omar Abdel Rahman sheik. Simamynd Reuter
Skoðanir aimarra
Örlátur stuðningur við Rússa
„Mikhvægustu hagsmunir Bandaríkjanna í fyrr-
verandi Sovétríkjunum eru þeir að ábyrg og umbót-
asinnuð stjóm þrífist vel í Moskvu. Þeirra hagsmuna
er best gætt með því að styðja á örlátan hátt efna-
hagslíf og pólitískar umbætur í Rússlandi sjálfu en
ekki með því að ætla sér aö halda uppi eftirhti á
róstusömum landamærum heimsveldisins."
Úr forystugrein New York Times 24. ágúst.
Ástæður kjósendaflóttans
„Forsætisráðherrann (Poul Nyrap Rasmussen)
sagði um helgina að ástæða flótta kjósenda frá ríkis-
stjómarflokkunum, og þó einkum jafnaðarmönnum,
væri áhyggjur manna yfir því hvernig tekið væri á
málefnum flóttamanna og inflytjenda. Með oröum
sínum styrkir Nyrap stöðu þeirra afla sem reyna
við hvert tækifæri að gera flóttamenn og innflytjend-
ur að blórabögglum fyrir öh vandamáhn sem plaga
þjóðina. Við trúum ekki aö sú sé ætlun forsætisráð-
herrans."
Úr forystugrein Politiken 24. ágúst.
Skítasamningur
„Vera má aö múshmum í Bosníu hafi verið gert
tílboö sem þeir geti ekki hafnað. Ef þeir neita aö
skrifa undir þær thlögur um skiptingu landsins sem
komu fram í Genf eiga þeir á hættu að styggja um-
heiminn sem er mikið í mun að samkomulag takist
mhh þrjóðarbrotanna þriggja, hvað sem það kostar.
Genfaráætlunin er úrshtakostur sem er th komin
vegna þreytu manna á Bosníudehunni og samkomu-
lags milh Serba og Króata um að skipta herfanginu
á mihi sín.“
Úr forystugrein The Observer 22. ágúst.