Dagblaðið Vísir - DV - 13.06.1998, Blaðsíða 32

44
LAUGARDAGUR 13. JÚNÍ 1998 JjV
viðtal
DV. Líer í Buskerud:
„Ja, fjöllin hérna eru eins og
áður og trén og fjöröurinn líka.
Ekkert gerðist og ekkert breytist
en samt var þetta ákvörðun sem
ég hugsaði mikið um,“ segir Óskar
Óskarsson, sallarólegur yfir að
hann er ekki lengur íslendingur
heldur bæði þjónn og þegn Har-
alds fimmta Noregskonungs og á
að reka erindi konungs í Eþíópíu í
nánustu framtið.
Óskar lenti í þeirri undarlegu
stöðu fyrir þremur árum að verða
að velja milli starfs síns og ríkis-
borgararéttar. Hann valdi starfið
en er samt íslendingur í hjarta
sínu og þegar lengra leið á samtal
okkar kom æ betur í ljós að hann
er ekki bara íslendingur heldur
líka Norðfirðingur. í Neskaupstað
ólst hann upp við sjó og fjöru og
fisk.
í 20 ár hefur Óskar hins vegar
verið heimilisfastur í Lier, smábæ
skammt vestar Óslóar, með útsýni
yfir fjöll og skóg og fjörð. Þar býr
hann ásamt Kirsti, konu sinni, og
enn er yngsti unginn að flögra við
hreiðrið. Kirsti er geðlæknir og
hefur undanfarin ár unnið í Kam-
bódíu við að byggja upp geðhjálp
þar. Störf í þróunarlöndum hafa
orðið viðfangsefni beggja.
Ríkisfangið er
formsatriði
„Þetta val um ríkisborgararétt-
inn var í raun og veru ekkert
erfitt. Ég hafði mikinn áhuga á að
halda áfram í starfi mínu en þetta
með ríkisborgararéttinn er bara
formsatriði," heldur Óskar áfram.
Fyrir þremur árum tók hann að
sér að veita sendiskrifstofu Noregs
á Sri Lanka forstöðu og til að geta
það varð hann að vera svarinn
þegn Noregskonungs.
Nú stendur hann frammi fyrir
næsta stóra skreflnu á ferlinum.
Innan fárra daga pakkar hann nið-
ur í töskurnar og heldur til Addis
Ababa sem sendiherra Noregs.
Það er fátítt að útlendingum sé
treyst fyrir slíkum verkum en
Óskar hefur undirritað hollustu-
eið sinn við konung og stjórnar-
skrá og er kominn á efstu hilluna
í utanríkisþjónustu Noregs.
„Þjóðerni mitt hefur aldrei verið
vandamál í vinnunni fyrir norsku
utanríkisþjónustuna," segir Ósk-
ar. „Það spáði enginn í að vega-
bréfið mitt var lengst af íslenskt.
Þetta er vegna þess að Norðmenn
og Islendingar eru mjög nátengdar
þjóðir og það er ekki litið á Islend-
inga sem útlendinga í Noregi. Ef
ég hefði komið frá einhverju
öðru landi hefði þetta
trúlega ekki
gengið."
Hollusta við konung
„Ég reikna reyndar ekki með að
hitta konung áður en ég fer en form-
lega séð er ég sendimaður hans og
hollustueiðurinn sem ég hef undir-
ritað er gagnvart konunginum,"
segir Óskar sem þar með er kominn
í hóp með nokkrum valinkunnum
Forn-íslendingum, eins og Snorra
Sturlusyni - sem reyndar sveikst
um að sinna erindum konungs.
„í guðanna bænum, ekki fara að
rifja þessa sögu upp,“ segir Óskar
og hlær, búinn að fá nóg af tilvitn-
unum í fornbókmenntirnar eftir að
hann gekkst Noregskonungi á hönd.
Hann vill heldur vera í nútímanum
og býður eþiópískt kaffi.
Óskar hefur nefnilega þegar farið
i „könnunarieiöangur" til Eþíópíu
áður en hann gengur formlega á
fund forseta landsins og afhendir
honum meðmælabréf frá Haraldi
fimmta Noregskonungi. Það er
sjaldan hörgull á formsatriðum í ut-
anr íkisþj ónustunni.
Aljijóðlegur ferill
Oskar þekkir þessi formsatriði
því hann hefur í aldarfjórðung
fengist við sendistörf í öðrum
löndum. Lengst af hefur hann ver-
ið viðriðinn þróunaraðstoð í Afr-
íku og Asíu á vegum íslands, Dan-
merkur og Noregs og er nú sem
sagt kominn inn í norsku utanrík-
isþjónustuna.
Hvar byrjaði þetta allt? Óskar
talar um útþrá og ævintýralöngun
og nær í bækur með
mörgum ártölum til
að reyna að átta
sig á ferlinum
áður en
Kirsti,
konan
hans,
Kirsti og Óskar Óskarsson með yngsta soninn, Ara Ólaf, á milli sín. Hann er ekki floginn úr hreiðrinu en það styttist
í það. Hann ætlar að læra tölvufræöi í Noregi á meöan foreldrarnir veröa í Afríku.
kemur til hjálpar. Þótt hún sé
norsk talar hún reiprennandi ís-
lensku og íslenska er málið sem
notað er á heimilinu í Lier.
Lesstofurnar lágu
saman
Þetta byrjaði
allt á því að
lesstofur
við-
skipta-
og
lækna-
nema
voru
hlið
við
hlið í aðalbyggingu Háskóla ís-
lands. Svo einfalt er það,“ segir
Kirsti og hlær. Óskar hreyfir eng-
um mótmælum og leggur bara frá
sér bókina með öllum ártölunum.
Þetta er víst rétt.
Kirsti segir að hún hafi ung vilj-
að verða læknir, sem og varð. Þá,
eins og nú, var erfitt að komast að
við háskólann í Ósló þannig að
fjölmargir læknanemar leituðu til
útlanda, einkum Bretlands og
Hollands. Kirsti vildi ekki gera
eins og allir hinir og vegna þess að
faðir hennar var prestur og hann
gifti dóttur íslenska sendiherrans í
Ósló þá datt henni í hug að sækja
um við læknadeild Háskóla ís-
lands. Þetta er allt mjög einfalt.
Náðu allar í Islendinga
„Við vorum þrjár útlendar stúd-
ínur í læknadeildinni á þessum
tíma og giftumst viðskipta-
fræðinemum úr
lesstofunni
við hlið-
ina,“ seg-
ir Kirsti
og Ósk-
ar
bæt-
að þeir viðskiptafræðingarnir hafi
verið svo séðir í peningamálum að
þeir hafl bara viljað ná sér í
lækna.
Óskar lauk viðskiptafræðipróf-
inu byltingarárið 1968 og Kirsti
varð læknir tveimur árum síðar.
Tvö börn komu í heiminn á þess-
um tíma og fjölskyldan bjó á ís-
landi til ársins 1974. Þá tók útþrá-
in og ævintýralöngunin völdin.
Kirsti man vel eftir viðbrigðun-
um að koma til íslands. Erfiðast
var tungumálið og að kennslan fór
öll fram á íslensku. Og svo voru
nemendurnir allt öðruvísi en hún
átti að venjast heima í Noregi.
Nælonsokkar í blindbyl
„Allir voru svo vel klæddir. Við
stelpurnar urðum að ganga í kjól-
um og strákarnir fóru ekki út á
gang án þess að setja upp bindi,“
segir Kirsti. „Hins vegar datt eng-
um í hug að klæða sig í samræmi
við veðrið og það þótti ekkert
merkilegt að stelpurnar væru úti í
blindbyl og frosti í nælonsokkum
og á háhæluðum skóm.“
Kirsti fékk raunar athugasemd-
ir frá einum prófessornum fyrir að
mæta í tíma í buxum og peysu af
því að það var kalt úti. Heima í
Noregi var hún vön að láta veðrið
ráða klæðnaðinum.
„Og svo drukku strákarnir al-
veg óskaplega," bætir hún við.
Óskar reynir að malda í móinn en
verður á endanum að viðurkenna
að „sumir drukku mjög mikið“.
Skildi ekkert í þrjá
mánuði
„Ég sat á fremsta bekk, ekki tvítug-
ur unglingurinn, og skildi ekki rass-
gat, fyrirgefðu orðbragðið," segir
Kirsti, og það var ekki fyrr
en eftir þrjá mán-
uði að hún
fór að
geta
Óskar Óskarsson sendiherra og Kirsti Óskarsson heima í Lier. í vetur verða þau við störf í tveimur heimsálfum.
DV-myndir Gísli Kristjánsson