Dagblaðið Vísir - DV - 13.06.1998, Blaðsíða 33

JLlV LAUGARDAGUR 13. JÚNÍ 1998
45
Óskar meö hollustueiö sinn viö Harald V. Noregskonung.
fylgst með samræðum og eftir það
gekk íslenskunámið betur. Innan
tveggja ára var hún orðin altalandi á
íslensku þannig að enn er engin leið
er að heyra annað en að hún sé ís-
lensk.
Að námi loknu var Kirsti læknir í
Reykjavík, m.a. á Landakoti, en Óskar
vann í sinni grein, var m.a. fjármála-
stjóri hjá Nóa-Síriusi og við ráðgjafar-
störf hjá Hagvangi. Árið 1974 var svo
ákveðið að söðla um og reyna sig á er-
lendri grund. Óskar tók að sér verk-
efnastjórn í Keníu við danskt-íslenskt
samvinnuverkefni. Það var upphafið
að vinnu við þróunaraðstoð sem nú
hefur staðið í aldarfjórðung og bæði
hjónin hafa að aðalstarfi.
Ætlaði aldrei að flytja
„Það var aldrei ætlunin að flytja til
Noregs," segir Óskar eins og afsak-
andi. „Við fluttum hingað vegna þess
að Kirsti fór í sérnám í geðlækningum
og ég varð auðvitað að fylgja. Sérnám
í læknisfræöi tekur sinn tíma og svo
var ég orðinn fastur í vinnu héma
þannig að við höfum enn ekki komist
heim.“
Óskar fékk vinnu hjá Norsku þró-
unarsamvinnustofnuninni, NORAD,
eftir að hann kom til Norgs. Þar hefur
hann síðan unnið sig upp hægt og bít-
andi frá því að vera ráðgjafi til að
sitja í framkvæmdastjórn stofnunar-
innar og vera sendimaður hennar í
Bangladess, á Sri Lanka, í Botswana
og nú tekur Eþíópía við.
Óskar tilheyrir þannig fremur þró-
unarhjálpinni en utanríkisþjónust-
unni og sendiráðið í Addis Ababa var
stofnað vegna hjálparstarfa Norð-
manna í landinu. Islendingar hafa
einnig lagt hönd á plóginn í landinu
og rekið þar bæði trúboð og sinnt þró-
unarhjálp.
Sérfræðingur í
fiskveiðum
Óskar segist ekki hafa ætlað að
gera þróunarhjálp að ævistarfi og
bara ráðið sig hjá NORAD til að
hafa eitthvað að gera meðan Kirsti
var í náminu. Hann hafi þó verið
kominn með „bakteríuna" eftir
dvölina í Keníu og eftir það hafi
ekki verið aftur snúið. Fyrstu verk
Óskars fyrir NORAD árið 1977
voru við uppbyggingu fiskveiða í
Portúgal, eftir fall einræðistjórnar-
innar þar.
„Af því að ég var íslendingur
var talið að ég hefði mest vit á
fiskveiðum. Það var að því leyti
rétt að ég hafði komið um borð í
fiskibát og vissi hvað snurvoð var.
Það dugði til að gera mig að sér-
fræðingi í greininni," segir Óskar
og bætir við að hann hafi byrjað
að stokka upp línu sjö ára gamall
heima á Norðfirði.
Fjölskylda í fimm
löndum
Hann vann í fyrstu á aðalskrif-
stofunni í Ósló en síðan tóku við
nokkur ár í útlöndum áður en fjöl-
skyldan flutti á ný heim til Lier
meðan börnin voru að komast á
legg. Þegar Ari Ólafur var svo orð-
inn stúdent fyrir þremur árum
fóru Óskar og Kirsti aftur á flakk
og í ár verður íjölskyldan dreifð
um fimm lönd í þremur heimsálf-
um.
Óskar verður í Eþíópíu, Kirsti í
Kambódíu, elsti sonurinn, Finn
Óskar, býr í Danmörku með konu
og tveimur börnum, dóttirin Hel-
ene Sigríður er í Dyflinni og Ari
Ólafur verður einn heima í Nor-
egi.
Afríkubakterían
Svona hefði staðan í raun verið síð-
ustu árin en þó hefur fjölskyldan kom-
ið sama um jól og allir voru heima í
Lier nú um páskana. Og nú er spurn-
ingin hvar jólin verða haldin. Öskar
er búinn að bjóða Kirsti til Addis
Ababa en hún á eftir að svara.
„Við erum orðin vön þessu flakki
og ég finn fyrir ákveðinni þörf fyrir
að halda áfram. Það er stundum talað
um að sumt fólk fái Afríkubakteríuna
við að koma til álfunnar. Sumir fara
aldrei aftur en aðrir geta ekki slitið
sig lausa," segir Óskar hugsi.
„Það má heldur ekki gleyma að
þetta eru störf sem gefa manni
afskaplega mikið og það veldur því að
fólk getur ekki hætt,“ bætir Kirsti við.
„Já, maður veit að þetta skilar
árangri þótt hann sjáist ekki alltaf
strax,“ segir Óskar. „Vinna í þróunar-
löndunum breytir líka hugmyndum
okkar um heiminn. Við sjáum betur
hvað okkar heimshluti er í raun og
veru lltm. Norðmenn eru fámenn þjóð
og Islendingar enn þá fámennari.
Bara í Bangladess fæðast á hverju ári
fjórar milljónir barna. Það er eins og
öll norska þjóðin."
Lifnaðarhættirnir eru líka gjörólík-
ir en Óskar segir að hann hafi aldrei
reynt að semja sig í einu og öllu að
háttum heimamanna. Flestir sem
vinna í utanríkisþjónustunni kjósa að
flytja með sér lífshættina að heiman.
„Það er erfitt að vinna í þessum
löndum og ekkert unnið við að flytja
inn í strákofa," segir Óskar. „Menn
verða líka að brynja sig fyrir fátækt-
inni bara til að halda starfskröftum
sínum. Það hjálpar ekkert að tapa sér
í öllum hörmungunum."
Bölvun Afríku
Og af hörmungum og fátækt er
nóg í Afríku. Þó eru viss teikn á
lofti sem benda til að íbúar
álfunnar séu að rétta úr kútnum.
Stjórnarfar er með stöðugra
móti og það hefur verið
umtalsverður hagvöxtur síðustu
árin.
„Það segir sína sögu að staða
Afríku er að breytast að
Bandaríkjaforseti hefur komið í
heimsókn í fyrsta sinn.
Bandaríkjaforsetar hafa til þessa
ekki talið sig eiga erindi til
Afríku," segir Óskar.
Ekki allt nýlenduherr-
unum að kenna
„Afríska höfðingjavaldið er ein
orsök þess hvernig ástandið er.
Það dugar ekki endalaust að
kenna nýlenduherrunum um. Sum
Afríkulönd voru aldrei nýlendur
en ástandið er ekkert skárra þar.
Unga kynslóðin sér þetta og vill
gera eitthvað í málunum sjálf í
stað þess að kenna löngu dauðum
kóngum í Evrópu um allt,“ segir
Óskar og bætir við að kalda stríðið
hafi leikið mörg lönd Afríku grátt.
Löndin voru notuð í valdabaráttu
austurs og vesturs, baráttu sem
kom Afríku annars ekkert við.
Þótt ástandið sé að skána í
mörgum Afríkulöndum er Eþíópía
enn þá illa stödd. Ófriður er enn
við nágrannana í Erítreu, bylting-
arstjórnin í landinu er spillt og
máttlaus og þurrkar koma í veg
fyrir að landsmenn geti brauðfætt
sig. Til að kóróna þetta flýr allt
menntafólk sem kemst úr landi.
Atgervisflóttinn
„Atgervisflóttinn er gríðarlegt
vandamál," segir Óskar. „Þetta er
líka siðferðilegt vandamál fyrir
þróuðu löndin því þau ausa inn
peningum í þróunarhjálp og grafa
svo undan aðstoðinni með því að
lokka til sin alla menntamennina.
Það eina sem er til ráða er að bæta
kjör menntamanna í þróunarlönd-
unum en þá er líka hætta á tog-
streitu milli menntaðs og ómennt-
aðs fólks.“
I Kambódíu er skorturinn á
menntuðu fólki líka tilfinnanleg-
ur. Þegar Kirsti kom þangað fyrst
til starfa var hún eini geðlæknir-
inn í landinu. Þá var ákveðið að
efna til námskeiðs í geðlækning-
um fyrir starfandi lækna. Tíu nýir
geðlæknar tóku eftir það til starfa
og nú í haust fer Kirsti aftur til
Kambódíu að þjálfa tíu geðlækna
til viðbótar.
Internetið tengir
Fjölskyldan Óskarsson í Lier er
þar með tvístruð um allar álfur en
Netið heldur henni saman. Inter-
netið er tengiliðurinn og raunar er
það svo að tvö elstu börnin vinna
við tölvur og Ari Ólafur er að læra
tölvufræði.
„Þetta er svona. Ef faðirinn er
læknir þá eru helmingslíkur á að
börnin verði það líka. Ef móðirin
er læknir þá verða börnin aldrei
læknar. Það er nefnilega bara ef
móðirin er læknir að börnin sjá
hvað þetta er óskaplega erfitt
starf,“ segir Kirsti til skýringar á
því að ekkert barnanna hefur kos-
ið að feta í fótspor hennar og kos-
ið tölvurnar í staðinn.
Og innan fárra daga pakkar
Óskar niður í töskur sínar og held-
ur til Addis Ababa. Kirsti fer ekki
til Kambódíu fyrr en í haust og
fær það hlutverk að koma búslóð-
inni i geymslu. Húsið í Lier verð-
ur leigt og þar með hefur fjölskyld-
an ekki lengur fastan samastað í
Noregi - í fyrsta sinn í 20 ár.
-Gísli Kristjánsson
sviðsljós
Þessar föngulegu stúlku uröu á vegi Ijósmyndara DV á einu veitingahúsa borgarinnar í fyrrakvöld. Þetta voru þær
Ágústa Dagmar, Juliet Hansen, Jóhanna íris og Geröa. Þær skemmtu sér hið besta og voru að sjálfsögöu meö augun
opin fyrir einhverjum huggulegum piltum. DV-mynd Teitur
/
Arsfundir
Lífeyrissjóös starfsmanna ríkisins
verða haldnir mánudaginn 15. júní
1998 á Grand Hótel Reykjavík,
Sigtúni 38.
Fundur fyrir sjóðfélaga hefst kl.
16.30. Allir sjóðfélagar eiga rétt til
fundarsetu á ársfundi.
Fundur fyrir forsvarsmenn
launagreiðenda hefst kl. 13.30.
A fundunum verður fjallað um
skýrslu stjórnar, ársreikninga,
tryggingafræðilega úttekt,
fj árfestingarstefnu,
aðild launagreiðenda að LSR,
réttindamál sjóðfélaga o.fl.