Dagblaðið Vísir - DV - 24.10.1998, Blaðsíða 39

I
LAUGARDAGUR 24. OKTÓBER 1998
Breski rithöfundurinn og Booker-verðiaunahafinn
Graham Swift væntanlegur til landsins:
Hestaskálin
Því hefur verið haldið frarn að breski rithöfundurinn Graham Swift œtti frekar
heima með 19. aldar höfundum en höfundum frá síðari hluta þeirrar tuttugustu sem
hann þó óumdeilanlega gerir. Skáldsögur hans og smásögur eru skrifaðar í
hefðbundnum stíl og fást við grundvallaratriði mannlegrar tilveru: lífið,
dauðann, fjölskylduna, náttúruna og söguna - bœði frá einstaklingsbundnu
sjónarhorni og samfélagslegu. Þó eru þœr langt í frá þungar og tyrfnar en
lausar við þá óþekkt og uppátektarsemi sem einkennir stóran hluta sam-
tímabókmennta. Gott dœmi um þennan sagnastíl Grahams Swifts má
finna í nýjustu skáldsögu hans, Last Orders, Hestaskálinni, sem kemur út
hjá Máli og menningu í íslenskri þýðingu Fríðu Bjarkar Ingvarsdóttur í
nœstu viku. Þá mun höfundurinn einnig sœkja okkur íslendinga heim og
lesa úr verkum sínum.
Hestaskálin
Graham Swift er fæddur í London
áriö 1949 og hefur búið þar alla tíð.
Hann lauk námi í enskum bók-
menntum frá háskólunum í
Cambridge og York og kenndi ensk-
ar bókmenntir við ýmsa háskóla i
London meðan hann var að feta sín
fyrstu spor sem rithöfundur. Gra-
ham Swift byrjaði ungur að skrifa
og hafði þegar skipað sér á bekk
með bestu rithöfundum Breta þegar
hann hlaut bresku
Booker verðlaunin fyrir Hestaskál-
ina. Fyrsta skáldsaga hans var The
Sweet-Shop Owner (1980) og Shutt-
lecock kom ári síðar. Hann vakti þó
fyrst verulega athygli með bókinni
Waterland (1983) sem gerist i fenja-
landinu í Austur-Englandi. Hún var
þýdd á fjöldamörg tungumál og eftir
henni var gerð vinsæl kvikmynd.
Það sem mestu máli skipti fyrir
Swift var að eftir útkomu hennar
gat hann helgað sig ritstörfum. Síð-
an þá hefur hann gefið út þrjár
skáldsögur, Out of this World (1988),
Ever After (1992) og Last Orders
(1996) auk smásagnasafnsins Learn-
ing to Swim (1982).
Graham Swift hef-
ur hlotið margvís-
Graham Svift er vænt-
anlegur til landsins
boði Máls og menn-
ingar.
legar viður-
kenningar fyrir ritverk sín i heima-
landi sínu og um heim allan. Allar
bækur hans á' ensku eru fáanlegar
hjá Máli og menningu og nýlegt við-
tal við hann má lesa á vefsíðu for-
lagsins: www.mm.is.
Graham Swift
Hestaskálin, Last Orders á frummálinu, er komin út
í þýðingu Fríðu Bjarkar Ingvarsdóttur.
„Þannig að ég breiddi
úr Racing post fyrir framan
mig með öllum Doncaster list-
anum. Svo kveikti ég í rettu og
dró fram skráningabókina
mína og athugasemdirnar.
Skráningabók Ray Johnson,
‘87, ‘88, ‘89. Alltaf að halda skrá
yfir veðmálin. Svo renndi ég
yfir hlaupin og veðhlaupahest-
ana, gerði útreikningana í hug-
anum, sem kemst upp í vana,
útilokaði, reiknaði prósentur,
hvaða brautir eigi að taka og
hverjar að forðast. Fólk heldur
að ég sé Lucky Johnson og
þetta sé allt gert með sjötta
skilningar vitinu og stundum er
það líka þannig, stundum er
hugboð bara hugboð. En ástæð-
an fyrir því að ég er inn undir
hjá hrossunum, eða svo að
segja, og að Jack Dodds og
Lenny Tate verða það aldrei er
sú að allir vilja trúa á veðmál
byggð á hugboði. Og það lítur
kannski út eins og heppni en er
í rauninni níutiu prósent vand-
legt bókhald, er níutíu prósent
spurning um að reikna út
möguleikana. Ég hef ekki unn-
ið hjá þessu tryggingafyrirtæki
til einskis. Fólk heldur að það
séu hestar frá himnum sem
svara bænum manns en það
sem maður þarf að læra er að
snúa á bókarann og ef maður
vill snúa á bókarann þá verður
maður að færa sínar eigin bæk-
ur.
Svo ég rannsakaði
hlauparana, strauk mér um
kjammana, hugsaði með mér:
Hátt hlutfall, hátt hlutfall. Veð-
mál utan vallarins, svo það
leggst skattur ofan á. Á þúsund
pund. Hugsaði meö mér: Maður
kaupir köttinn í sekknum með
því að veðja á þá sem fá með-
Ray
byr svona snemma á keppnis-
tímabilinu. Hugsaði með mér:
Þetta væri miklu auðveldara ef
ég væri á staðnum, það er alltaf
auðveldara að vera á staðnum.
Maður sér hestana, maður finn-
ur lyktina, það er ekki eins og
stefnumót við óvissuna. Og
maður fær eitthvað í staðinn.
Hófa á grasi, sól á silki, írskan
kjaftavaðal. Og allan þann
gauragang sem bjór og vonir
skapa.
Hugsaði um allt það sem
Jack mun aldrei sjá eða heyra
framar.
Reykurinn úr sígarettunni
minni liðast í átt að gluggan-
um. Bústin ský eftir rigningar-
dembur, gangur mála breytist
úr góðu í ljúft. Gangur mála.
Ég leit á úrið mitt: hálftólf.
Það eru bara kjánar sem veðja
snemma, lyktin breytist með
hverri mínútu, þetta snýst um
útreikningana og lyktina. Ein-
ungis kjánar veðja snemma. En
hvað ef? Segjum sem svo að
Jack.
Ég hélt áfram að horfa ekki á
nafnið sem horfði á mig af miðj-
um listanum. Tuttugu og tveir
hlauparar. Hvað felst í nafni?
Þeir kalla mig Lucky. Einungis
kjáni veðjar á nafn. Og Jack
verður ekki bjargaö, honum
verður ekki bjargað.
Ég fletti í gegnum athuga-
semdirnar mínar, sló niður töl-
um. Regla númer eitt: gæði fyrir
peningana. En Jack vill ekki fá
gæði fyrir peningana, hann vill
fá einn stakan vinning sem slær
botninn í alla aðra vinninga, til
að bjarga lifibrauði hans, því
sem hann hafði þrælað fyrir.
Hann er ekki á þeim buxunum
að fara meðalveginn.
Svo þetta er ekki venjulegt
veðmál.
En ég hélt áfram að horfa
ekki á nafnið sem starði á mig.
Utan riöla, vallarlengdin tutt-
ugu á móti einum. Þó það héldi
áfram að stara á mig. Það er til
heppni og svo er heppni. Það er
til örugg lieppni sem foröar
manni frá vandræðum, sem
forðar manni frá því að byssu-
kúlur hitti mann eða veldur því
að maður verður hundrað og
fimm ára og svo er villt heppni
sem leyfir manni að láta greip-
ar sópa um gull. Útreikningarn-
ir og lyktin sem verður sterkari
og stundum er lyktin allt sem
maður hefur tU að fara eftir, og
maður sér allt sem maður þarf
að fá að vita um hest á því
hvernig hann ber höfuðiö. Það
er eins og allt snúist um veð-
málið, en stundum snýst það
bara um hlaupið og lætin og há-
vaðann í kapphlaupinu. Stund-
um snýst það bara um dýrð
hestanna.
Svo ég drap í sígarettunni og
kveikti í annarri og tók tvö eða
þrjú skref um herbergið eins og
ég gæti ekki setið kyrr. Ég stóð
við gluggann. Ytri jaðar
Bermondsey. Og brautin í
Donnie breið og slétt þeysireið.
Það væri kjánalegt.
Ég fann fyrir spáfiðringnum
í brjóstinu og heppninni í æð-
unum. Því sem fær mann til að
taka þátt til að byrja með, því
sem fær mann tU að vera með í
fyrsta lagi. Ég opnaði gluggann
eins og ég næöi ekki andanum.
Ég fann fyrir loftinu og reykn-
um í nösunum og lífinu í
limunum og peningunum hans
Jack sem brunnu við hjarta
mitt.
Miracle Worker: Kraftaverk-
ið.“
Hestaskálin
segir frá aUsérstæðu ferðalagi fjög-
urra öldunga sem miðar að því að
uppfyUa hinstu ósk sameiginlegs
vinar þeirra. Eftir því sem ferðalag-
inu vindur fram kynnist lesandi
hverjum og einum - örlögum þeirra
og flóknum samskiptum. Smám
saman magnast spennan að óhjá-
kvæmilegu uppgjöri við óuppgerðar
sakir í fortíðinni. Persónur Hesta-
skálarinnar segja söguna sameigin-
lega en oftast hefur orðið Ray nokk-
ur Johnson eða Lucky eins og vinir
hans kaUa hann. Sá er forfaUinn >
veðjari og í kaUanum sem hér fylg-
ir er hann um það bU að detta í
lukkupottinn enda kunnugri króka-
leiðum veðreiðanna en nokkur ann-
7777777777775
Smáauglýsingadeild DV er opin:
»virka daga ld. 9-22
• laugardaga kl. 9-14
»sunnudaga kl, 16-22
Tekið er 6 móti
smáauglýsingum
tilkl,22til birtingar
nœsta dag
Ath.
Helgarblað DV
þarf þó að berast
okkur fyrir kl, 17
á föstudag
Smáauglýsingar

5505000