Dagblaðið Vísir - DV - 23.10.1999, Blaðsíða 34

34 0ermynd
LAUGARDAGUR 23. OKTÓBER 1999
Dómur þjóðarinnar er fallinn:
Við viljum
- skoðanakönnun DV sýnir mikinn meirihluta þjóðarinnar, rúm 78%, styðja
Dorrit Moussaieff til heiðurssætis á Bessastöðum
Það er óhætt að segja að íslenska
þjóðin hafi hrokkið í kút fyrir um
þremur vikum þegar uppskátt varð
um ástarsamband forseta íslands,
Ólafs Ragnars Grímssonar, við
breskan skartgripahönnuð og millj-
arðamæring, Dorrit Moussaieff.
Þjóðin hlýddi agndofa á leiðtoga
sinn tala einarðlega á sjónvarps-
skjánum um „tilfmningalegt svig-
rúm“ til þess að þróa tilfinninga-
samband við þessa konu og þetta
orðalag rataði lóðbeint inn í orða-
forða þjóðarinnar og hefúr verið
henni tamt á tungu síðan.
Varla þarf að rifja upp slysalegt
framhald þessa ástarævintýris þeg-
ar Ólafur Ragnar og Dorrit brugðu
sér á hestbak austur á Leirubakka í
Landsveit, þar sem hestur forsetans
hnaut með hann. Ólafur féll af baki
og axlarbrotnaði og reiðtúrinn varð
því skammvinnari en efni stóðu til
og forsetinn var fluttur með þyrlu
Landhelgisgæslunnar til Reykjavík-
ur. Það snerti viðkvæma strengi í
hjörtum þjóðarinnar allrar að sjá
Dorrit stumra tárfellandi yfir Ólafi
vini sínum og hlúa að honum eftir
megni í kvöldkulinu á Leirubakka
og ekki síður urðum við hrærð þeg-
ar þau leiddust út af Borgarspítalan-
um, Ólafur með hönd í fatla og
leiddi Dorrit með hinni.
Við þetta tækifæri lét forsetinn
svo um mælt að einn megintilgang-
ur ferðarinnar hefði verið að gefa
kost á myndatökum svo erlendir
fjölmiðlar mættu sjá parið í fallegri
íslenskri náttúru við gleðilegar
kringumstæður. Ástæða þess var ef-
laust sú að skömmu áður höfðu
breskir fjölmiðlar, sérstaklega
London Times, fjallað um meint ást-
arsamband þeirra og dregið upp þá
mynd að um léttvægt vináttusam-
band væri að ræða. Þar var meðal
annars vitnað til Dorritar og haft
eftir henni að þau Ólafur væru að-
eins vinir, landið væri fagurt og
frítt en lengra næði það í rauninni
ekki. Þó hafði hún reynt að tjá sig á
íslenskri tungu við blaðamenn við
Borgarspítalann.
Viðbrögð þjóðarinnar
Á þeim vikum sem í hönd fóru
reyndi þjóðin að átta sig á þeim
nýja veruleika sem við blasti í
einkalífi forseta íslands. Fordæmi
fyrir eins opinskárri umfjöllun og
þeirri sem þarna átti sér stað, voru
engin og er ekki að efa að málið var
rætt til hlítar á vinnustöðum og
heimilum landsmanna og sýndist
sitt hverjum. Sérstakur umræðu-
þáttur var sendur út um málið í
Ríkissjónvarpinu þar sem Stefán
Jón Hafstein vakti athygli með því
að telja alla umfjöllun málsins
fyrstu og stærstu mistök Ólafs
Ragnars Grímssonar í starfi.
Styrkustu ráðgjafar Ólafs Ragn-
ars Grímssonar í kosningabaráttu
hans voru Gunnar Steinn Pálsson
sem rekur GSP almannatengsl og fé-
lagi hans Einar Karl Haraldsson.
Samkvæmt bestu heimildum DV
ráðfærði forsetinn sig ekkert við þá
áður en hann kaus að stíga fram í
sviðsljósið með þeim hætti sem lýst
er hér.
Næstu viðbrögð sem vart var við
í samfélaginu tóku á sig afar þjóð-
legt birtingarform. Vísur um hinn
endasleppa reiðtúr á Leirubakka og
um ýmsar hliðar málsins tóku
skyndilega að berast manna á milli
í faxtækjum og á Netinu og eru
sennilega fáir íslendingar í dag sem
ekki hafa heyrt eða séð einhverja
kviðlinga af þessu tagi þótt engir
þeirra hafi birst opinberlega. Sumt
af þessum kveðskap er harla fram-
bærilegt og þyldi birtingu en innan
um var smekklaus leirburður. í
kjölfarið fylgdu svo skopsögur þar
sem Ólafur og Dorrit voru sett í að-
alhlutverk í frásögninni.
Þetta var svolítið merkilegt fyrir
þær sakir að fram til þessa hafði
þess aldrei orðið vart í þjóðarvit-
undinni að mönnum þætti í lagi að
gera góðlátlegt grín að forseta ís-
lensku þjóðarinnar, hvað þá einka-
málum hans. Aldrei fékk nein fer-
skeytla um Vigdísi á fæturna meðal
þjóðarinnar, hvað þá brandarar og
enginn forseti lýðveldisins hefur
fyrr en nú öðlast þann sess í vitund
þjóðarinnar að mönnum þætti við-
eigandi að hafa einkamál hans í
flimtingum.
Við viljum Dorrit
Það er enginn vafi á því að marg-
ir töldu að í öllum hamaganginum
hefði virðing almennings fyrir hinu
háa embætti ef til vill dvínað lítið
eitt og ef til vill hefði þjóðinni ofboð-
ið svo að hún hefði í stórum stíl
snúið baki við forseta sínum. Nú
þarf enginn að velkjast í vafa um
það lengur. Dómur þjóðarinnar ligg-
ur fyrir og eins og sjá má hér til
hliðar er yfirgnæfandi meirihluti
aðspurðra í skoðanakönnun DV
hlynntur sambandi þeirra Dorritar
og Ólafs Ragnars Grímssonar og
rúm 78% þjóðarinnar vilja sjá hana
í stól forsetafrúar á Bessastöðum.
Þetta staðfestir að þjóðin fylgir
forseta sínum gegnum þykkt og
þunnt og lætur ekki einhverjar
spekálur eða flflalæti í fjölmiölum
slá ryki í augun á sér. Þvert á móti
hnappast almúginn að baki sínum
manni og er með honum til enda.
Mega þau giftast?
Nú, þegar stuðningur þjóðarinnar
og svigrúm liggur fyrir, kann vel að
vera að til tíðinda dragi í þróun
sambands þeirra Dorritar og Ólafs.
Sigurður Líndal lagaprófessor stað-
festi í samtali við DV aö engir ann-
markar eða meinbugir væru á ráða-
hag þeirra ef til hans kæmi. Maki
og fjölskylda forseta íslands hafa
engan opinberan „status“ og því
engin sérstök skilyrði sem forseti
þarf að fylgja við makaval hvorki
hvað varðar ríkisfang né trúaraf-
stöðu. Að þessu leyti situr Ólafur
Ragnar við sama borð og aðrir þjóð-
félagsþegnar, þ.e. hann má láta
hjartaö algerlega ráða sinni för í
makavali.
Hitt er svo annað mál að ein-
hverjum kann að þykja eðlilegt að
eiginkona forseta íslands hafl ís-
lenskan ríkisborgararétt. Þeir sem
giftast eða staðfesta samvist sina
með íslenskum ríkisborgurum fá ís-
lenskan ríkisborgararétt eftir þrjú
ár frá giftingu enda hafl viðkom-
andi átt lögheimili á íslandi þann
tíma. í tilfelli Dorritar gæti hún haft
tvöfalt ríkisfang.
Engin dæmi eru um undanþágur
frá þessum reglum um þriggja ára
biðtíma en þess eru dæmi að ekki
séu allir jafnir fyrir lögunum og
nægir að rifja upp hjónaband Páls
Péturssonar ráðherra frá Höllustöð-
um en hann og Sigrún Magnúsdótt-
ir fengu á sínum tíma undanþágu
frá annars ófrávíkjanlegri kröfu
Hagstofu íslands um að hjón hafi
sama lögheimili. Það kann að vera
að forseti íslands fengi einhverja
slíka flýtimeðferð.
Mill{arðamæringurinn
Dorrit
í Sunday Times er Dorrit lýst
sem milljarðamæringi sem nýlega
jók verulega við auð sinn þegar hún
seldi hlutabréf í skrifstofubyggingu
á Canary Wharf í London fyrir 45
milljónir punda. Hér er um að ræða
skýjakljúf sem heitir Canada
Tower. Sunday Times fullyrðir að
hagnaður Dorritar af þessari sölu
hafl verið um 25 milljónir punda
sem myndu vera um 3 milljarðar ís-
lenskra króna. Dorrit var i hópi
fjárfesta sem keypti sig inn í bygg-
inguna fyrir flórum árum og síðan
hefm- þenslan á fasteignamarkaðn-
um verið slík að þrátt fyrir að selja
25 pensum undir skráðu verði varð
hagnaður Dorritar þessi. Sunday
Times segir að myndarleg skart-
giápaviðskipti Dorritar fyrir fáum
árum þegar hún seldi sett af skart-
gripum, höfuðdjásn, hálsfesti, arm-
band og eyrnalokka, fyrir þrjár
milljónir punda, blikni í saman-
burði við þessi umsvif og segir
reyndar að síðan hún hætti að selja
skargripi og fór að flárfesta í gleri
og steinsteypu hafi henni vegnað
mun betur fiárhagslega en áður.
Dorrit býr í húsi við Cadogan
Square þar sem þykir ákaflega fínt
að búa nú um stundir. Þar á hún
íbúð sem að sögn Sunday Times er
metin á 2 milljónir punda sem eru
ca 240 milljónir íslenskra króna.
Hver er Dorrit?
Rifium aðeins upp helstu æviat-
riði Dorritar. Hún er, að sögn
Sunday Times, 46 ára gömul en
talan 49 hefur sést á prenti í ís-
lenskum blöðum. Hún er gyðing-
ur, fædd í ísrael, elst þriggja
systra sem heita Dorrit, Tammy
og Sharon. Foreldrar þeirra, Sam
og Alisa Moussaieff eru vellauðug
og reka skartgripaverslanir í
Hiltonhótelinu við Park Lane í
London og aðra verslun í Genf í
Sviss. Moussaieff flölskyldan
kvíslast um allan heim í margar
aldir og er mjög virt i samfélagi
gyðinga. Dorrit ólst upp í Jerúsal-
em og lærði skartgripahönnun og
skartgripaverslun af föður sínum
og haslaði sér fyrst völl í skart-
gripahönnun aðeins sextán ára
þegar hún sýndi sína eigin skart-
gripi á sýningu í Dorchester. í dag
fæst hún við sölu og hönnun skart-
gripa auk þess að skrifa í tímarit-
ið Tatler.
Dorrit hefur einu sinni verið
gift. Fyrrverandi eiginmaður
hennar er Neil Zarach, verslunar-
eigandi og innanhússarkitekt í
London. Þau bjuggu saman í sjö ár
frá en voru alls gift í ellefu ár frá
1969 til 1980.
Dorrit er mjög þekkt hafn í sam-
kvæmislífí og meðal vina hennar
og kunningja sjást nöfn fólks á
borð við Sean Connery, Ivana
Trump, Shakira Caine, eiginkona
Michaels Caine, Aliai Forte og
Donatella Flick.
„Dorrit litla"
Nafn Dorritar á sér fyrirmynd í
heimsbókmenntunum. Móðir
herrnar hreifst svo af aðalsöghetju
bókarinnar Little Dorrit eftir
Charles Dickens að hún ákvað að
skira bamið í höfuðið á henni.
Little Dorrit er ekki meðal þekkt-
ustu verka Dickens en hún birtist
sem neðanmálssaga í bresku dag-
blaði á árunum 1855 til 1857 og
kom út í bókarformi árið 1857.
Þetta er hjartnæm saga um ástir
og andstreymi. Dorrit litla elst upp
með annan fótinn í fangelsi þar
sem faðir hennar situr í skulda-
fangelsi. Dorrit litla berst eins og
hún getur við að hafa í sig og á,
meðal annars með því að starfa
sem saumakona á lúsarlaunum
utan fangelsisveggjanna. Meðal
vinnuveitenda hennar er hin ill-
gjarna frú Clennam. Sonur herrnar
er Arthur sem með tímanum fellir
íbúð Dorritar í þessu húsi við Cadogan Square er virt á 2 milljónir punda sem eru um 240 milljónir íslenskra króna.