Dagblaðið Vísir - DV - 16.09.2000, Qupperneq 16

16
LAUGARDAGUR 16. SEPTEMBER 2000
Helgarblað
DV
Ingibjörg G. Magnúsdóttir:
Vil verksmiðjuna í burtu
- kenni ammoníakleka um veikindi og örorku
„Ég upplifði þetta eins og það yrði
jarðskjálfti inni í höfðinu á mér.
Mig svimaði og ég sá alls konar töl-
ur og númer þjóta fram hjá. Það var
eins og öll götunúmer og símanúm-
er sem ég hafði nokkum tímann
lagt á minnið rifjuðust upp í einni
svipan. Síðan fann ég æluna koma
upp í hálsinn á mér og þaut inn á
klósett. í kjölfarið fékk ég dynjandi
höfuðverk og fann fyrir lamandi
þreytu þegar frá leið.“
Þannig lýsir Ingibjörg Guðrún
Magnúsdóttir áhrifum þess að anda
að sér ammoníakgufum sem Áburð-
arverksmiðjan í Gufunesi sleppti út
í andrúmsloftið 30. september 1998.
Ingibjörg býr með tveimur bömum
sínum í einu af fjórum húsum sem
standa undir brekkunni austan við
verksmiðjuna og eru gamlir starfs-
mannabústaðir frá þeim tíma sem
verksmiðjan var langt uppi í sveit,
fjarri þéttbýlinu. Fjarlægðin frá
húsunum yfir að verksmiðjunni er
um að bil 200 metrar og næst húsun-
um standa vetnisverksmiðja og
ammoníakverksmiðja.
Hvað er að gerast?
Þennan örlagaríka dag kom Ingi-
björg heim skömmu eftir hádegi,
ásamt tvítugri dóttur sinni og tveim
sonum, 8 og 11 ára. Þegar heim að
bílskúrnum kom sá hún bil frá
Áburðarverksmiðjunni aka upp
slóða sem liggur upp á brekkubrún-
ina fyrir ofan húsin. Þegar Ingi-
björg opnaði bílinn fann hún strax
mjög sterka ammoníakslykt sem
hún þekkti frá starfsárum sínum í
frystihúsum. Hún sagði bömum sín-
um að draga djúpt andann og
hlaupa inn og loka á eftir sér.
„Þegar ég kom inn hringdi ég
beint í verkstjóra í Áburðarverk-
smiðjunni sem kannaðist ekki við
neina lykt en þakkaði mér fyrir að
láta sig vita. Út um gluggann sá ég
bílinn frá verksmiðjunni uppi á
hæðinni og bílstjórann halda hend-
inni út um gluggann með einhverju
tæki. Hann ekur síðan niður brekk-
una aftur, stoppar við húsið og spyr
hvort sé ekki allt í lagi með mig og
segir að þetta sé búið núna. I þann
mund sem hann ekur í burtu finn
ég að önnur gusa skellur yfir og ég
hljóp aftur inn og hringdi aftur í
verksmiðjuna. í þetta skipti spurði
konan á simanum mig hvort ég
væri þessi í Hamrahverfinu sem
væri að kvarta aftur en gaf mér svo
samband við verkstjórann. Hann
gerði aftur lítið úr því sem ég sagði
en sagði svo að þetta væri svo lítið
og hættulaust að það gerði mér ekk-
ert mein.“

Ingibjörg Magnúsdóttir dvmyndir e.ól.
Hún ætlar í mál við Áburðarverksmiðjuna í Gufunesi og hefur þegar fengið heimild til gjafsóknar. Ingibjörg telur að
stórfelldur ammoníakleki í lok september 1998 hafi valdið henni varanlegu heilsutjóni og örorku.
Ingibjörg hafði fulla starfsorku fyrir september 1998
Hún hefur í dag veriö úrskuröuð öryrki. „Ég stend í þessari baráttu fyrir börnin mín sem eiga engan annan að. “
Með Ingibjörgu á myndinni er dóttursonur hennar, Andri Björn Sigfússon, 5 ára ömmustrákur.
Varð ofsalega hrædd
„Ég vildi ekki vera að rífast við
hann og var auk þess að berjast við
að halda strákunum mínum inni og
sleit samtalinu og ákvað að fara út
og vita hvernig ástandið væri. Ég
gekk fyrir húshomið og dró
nokkrum sinnum andann gegnum
nefið.
Þá fann ég þessa jarðskjálftatil-
finningu í höfðinu og varð ljóst að
þetta var eitthvaö meira en ammon-
íak. Ég hef oft upplifað ammon-
íakleka í frystihúsi og það var ekk-
ert hjá þessu.
Ég var ofsalega hrædd því mér
fannst að það væru mjög alvarlegir
hlutir að gerast og óttaðist um böm-
in mín. Ég var mjög ringluð og átta-
villt en varð fegin þegar ég sá að
lögreglan var komin en nágranni
minn hafði hringt í þá. Lögreglan
spurði mig hvað eftir annað hvort
ég vildi ekki koma með þeim á
sjúkrahús en ég var ofboðslega
þreytt og lömuð og vildi bara leggja
mig en mikið vildi ég að ég hefði
farið með þeim strax upp eftir.“
Ástandið versnar stöðugt
Á þessum tíma starfaði Ingibjörg
í mötuneyti Lögreglunnar og átti að
mæta klukkan 17.00 til vinnu. Ingi-
björg hringdi þá í Heilbrigðiseftir-
litið og tilkynnti þeim um málið.
Hún svaf nær óslitið þangað til hún
átti að mæta í vinnu. Þegar hún
vaknaði og fór til vinnu var hún
með óbærilegan höfuðverk, pirring
í hálsi og leið mjög illa. Um kl. 19.00
um kvöldið gat hún varla talað og
fór þá upp á móttöku Sjúkrahúss
Reykjavíkur. Þar tók á móti henni
Ágústa Ólafsdóttir deildarlæknir.
Ingibjörg reyndist vera með 38 stiga
hita, fékk súrefnisinngjöf og kveðst
hafa heyrt Ágústu biðja um að
hringt yrði í Áburðarverksmiðjuna
og spurst fyrir um atburði en um
þetta atriði greinir þær á.
Allt snýst á versta veg
Fram til þessa atburðar hafði
Ingibjörg verið við góöa heilsu og
unnið hörðum höndum að því að
framfleyta sér og sonum sínum
tveimur en hún flutti 1 íbúðina við
Gufunesveg í mars 1998 í kjölfar erf-
iðs skilnaðar en íbúðin er í eigu Fé-
lagsbústaða Reykjavíkurborgar.
Eftir þennan októberdag snerist
heilsa hennar mjög til verri vegar.
Hún fékk fljótlega óþekkta sýkingu
á ytra eyra með bólgum sem svör-
uðu ekki fúkkalyfjameðferð og
læknaðist ekki fyrr en eftir frysti-
meðferð. Hún léttist úr 54 kílóum í
46 og fékk asmaeinkenni sem hún
hafði aldrei fundið fyrir áður. Það
versta var þó að hún fékk liðbólgur
sem byrjuðu sem bólga í einum lið
en breiddust út og hefur hún þurft
að vera í mikilli liðagigtarmeðferð
síðan. Ingibjörg varð fljótlega
óvinnufær vegna þessa og er í dag
skráð 75% öryrki og hefur ekki get-
að unnið síðan haustið 1998. Engin
dæmi eru um liðagigt í fjölskyld-
unni áður.
Grætur stundum af kvölum
á morgnana
„Mér er búið að líða óskaplega
illa. Ég fékk sýkingar í blóðið sem
gengu mjög nærri mér. Ég hef þurft
að taka sterk krabbameinslyf
(Metotrexat) ásamt fleiri gigtarlyíj-
um og sterum og þetta eru oft búnir
að vera óskaplega erfiðir tímar. Ég
komst stundum varla fram úr rúm-
inu dögum saman og fannst hrein-
lega að ég væri að deyja. Mér fannst
ég sjá það I augum læknanna að
þeir vissu ekkert hvað var að mér
og stundum fannst mér þeir vera
undrandi á því að ég skyldi vera
enn lifandi.
Ég veit að það hljómar einkenni-
lega en ég vaknaði 1. ágúst 1999, á
fertugasta afmælisdeginum minum,
og fannst að ég væri komin yfir ein-
hvern hjalla. Síðan hefur mér liðið
heldur betur. Mér fannst allan tím-
ann og finnst enn að ég verði að
berjast áfram mín vegna og barn-
anna minna því læknir hefur sagt
mér að það taki þrjú til fjögur ár að
koma í ljós hverju þetta hrinti af
stað í líkamanum því innöndun á
svona veikir ónæmiskerfí lfkamans.
En ég á enn mína slæmu daga og
stundum græt ég af kvölum við það
eitt að komast fram úr rúminu á
morgnana. En svo líður mér betur
aðra daga og er það mikil breyting
frá því hvernig ég var en ef ég horfi
á tæp tvö síðustu ár og horfi á allt
sem hefur skeð í líkama mínum er
það áfall fyrir mig.“
Gjafsókn í höfn
Ingibjörg og lögmaður hennar,
Guðmundur Ingvi Sigurðsson hjá
lögmannsstofunni Lex, sóttu um
gjafsókn henni til handa og nýlega
var veitt heimild tO þess að Ingi-
björg nyti gjafsóknar.
Gjafsókn verður aðeins veitt ef
málstaður umsækjanda gefur nægi-
legt tilefni til málshöföunar eða
málsvamar og efnahag umsækjanda