Dagblaðið Vísir - DV - 30.11.2002, Blaðsíða 18

H&lgarbtacf 33 "V LAUGARDAGUR 30. NÓVEMBER 2002
I 8
Herinn reisir vegg sem Iiggur í gegnum Kafah til að stöðva smygl frá Egyptum
Hver staður hefur
sína áþján
Einstæð tveqqja barna móðir úr Kópavoqi
fór ein á vit hrqllinqsins íPalestínu. Hall-
qerður Thorlacius seqir frá óttanum, upplif-
un sinni af árásum ísraelska hersins, von-
leysi palestínsku þjóðarinnar oq harmi.
„Ég er bara Kópavogsbúi, fædd árið 1966. Ég eign-
aðist stelpu þegar ég var fimmtán ára. Það breytti
plönum mínum nokkuð. En ég fór í skóla og lærði
þroskaþjálfun. Ég var i sambúð í ellefu ár en skildi
fyrir tveimur árum - þannig að nú er ég frjáls. Viö
búum hérna þrjú en faðir dóttur minnar er dáinn,“
segir Hallgerður Thorlacius, „ég hef ekki átt við-
burðaríka ævi, þannig lagað.“
Hvenær fékkstu áhuga á málefnum Palestínu?
„Ég hef alltaf verið svona. Ég drakk þetta í mig
með móðurmjólkinni. Ég les mikið og þá aðallega
um mannfræði. Ég veit ekki hvernig ég á að lýsa
tilfinningum mínum til Palestínu. Það má segja að
ég hafi fyllst réttlætiskennd fyrir þessa þjóð þegar
ég horfði upp á ástandið fyrir botni Miðjarðarhafs.
Stjúpi minn er góður vinur minn og við höfum rætt
þessi mál mikið. Við erum bæði í félaginu ísland-
Palestína. Þetta er það sem talað er um á heimilinu.
Og svo get ég ekki neitað því að islam heillar mig
mjög.“
Ertu trúuð?
„Nei, ég er nefnilega ekki trúuð. Kannski er ég
leitandi - en alls ekki trúuð. En þegar ég kom til
Palestínu fór ég að trúa á annað en sjálfa mig. Ég
gat ekki lengur bara trúað á sjálfa mig. Ég varð að
leita í einhverja trú þegar ég var sem hræddust.
Það eru skrýtnar tilfinningar sem hríslast um
mann á svona svæðum: hræðsla og viðbjóður.
Ástandiö er andstyggilegt. Trúin er eitthvað sem
maður gripur tii þegar óttinn sækir á.“
„Ég koin til stórrar fjölskyldu sem var bara konur. Tveintur dögum áður
höfðu ísraelsmenn ráðist inn á heimili þeirra og rústað það. Móðirin var
veik og gat ekki farið út úr húsi. Landnemar stóðu vopnaðir fyrir utan
húsið og hermenn með þeim og fylgdust með hvort ég kæmi ekki aftur
út. Ég hugsaði með mér að nú yrði ég fangelsuð."
Mvndir: Hallgerður Thorlacius
Skalf eins og hrísla
Hvernig kom það til að þú ákvaðst að fara til
Palestínu?
„Mér áskotnuðust peningar fyrir tilviljun og
ákvað að drifa mig. Það var engin spurning. Ég
nennti ekki að bíða eftir því að aðrir gætu farið
með mér þannig að ég fór ein. Það er ein bilunin.
Ég ákvað líka að fara ekki fyrir minna en mánuð.
Núna óska ég þess að ég hefði keypt mér þriggja
mánaða miða.
Ég ætlaði að vera í Jerúsalem í fimm daga, fara
til Ramallah, Jenín og svo til Gaza. Planið breyttist
eins og hendi væri veifað.“
Varstu þarna á eigin ábyrgð? Þú hefur ekki ver-
ið undir verndarvæng einhverra samtaka?
„Ég var alveg á eigin ábyrgð en ef eitthvað kæmi
upp á hefði Mustafa Barghouthi og samtök hans,
UPMRC, eflaust komið mér til hjálpar. Ég byrjaði
að vera á sjúkrahúsum í Palestínu og kynnti mér
hvernig þau störfuðu. Ég fór líka með sjúkrabílum.
Ég var stödd á sjúkrahúsi í Nablus þegar Israelsher
kom inn klukkan fjögur um nóttina. 97 skriðdrekar
komu eftir götunum og Apache-þyrlur svifu yfir
húsunum og vörpuðu sprengjum. Gamli íslending-
urinn hélt að hann væri kominn með malaríu; ég
skalf eins og hrísla. Það var bara hræðsla.
Um hálfsex var ég búin að jafna mig og spurði
læknana hvort við ættum ekki að fara út og gá að
Báðum megin veggjarins í Rafali er einskismannsland. Þar verður til dæmis komið fyrir rafmögnuðum gaddavír.
Ungur drengur leitar að munurn í húsi sem hefur ver-
ið rutt niður.
særðum. Þeir hreyfðu hins vegar ekki sjúkrabílana
í tvo daga eftir árásirnar. Ég nennti ekki að hanga
yflr þessu og fór. Þá kynntist ég annarri hlið, götu-
hliðinni, þar sem ég var ekki undir verndarvæng
lækna og sjúkraflutningamanna. Ég var einfaldlega
á götunni og átti engan vísan næturstað. Þá kynnt-
ist ég mörgu í Nablus. Þar hefur ríkt útgöngubann
í marga mánuði. Þar er allt lamað. Engir skólar,
fólk kemst ekki í vinnu og getur þvi ekki keypt sér
mat né átt samskipti við arnað fólk.“
,Afi minn var gyðingur“
„Hver staður hefur sína áþján. Ef einhver hryðju-
verk eru framin í ísrael er ráðist inn í Nablus. Þar
telja ísraelsmenn að uppspretta hryðjuverkanna sé.
í flóttamannabúðum í nágrenni borgarinnar er að
vaxa úr grasi kynslóð sem er hvorki læs né skrif-
andi, á ekki föt og þjáist af vannæringu. Börnin eru
andlega og líkamlega langt á eftir sínum jafnöldr-
um; þau eru hreinlega skemmd. Ég fór óvart vit-
lausa götu þegar ég var að leita mér að stað til að
reykja. Ég lenti inni i krakkaþvögu, þau rifu upp
um sig og sýndu mér geirvörturnar, hrópuðu að
mér og köstuðu grjóti í mig. Þau voru illa til reika,
vannærð, skólaus og tennurnar brenndar. Ég var
hrædd við þau, hræddari við þau en flest annað
sem ég komst i kynni við í þessari ferð. Það vildi
mér til happs að einhver maður kom og hjálpaði
mér í burtu.
Ástandið í Nablus er með ólíkindum. Þar er eng-
in læknisþjónusta, eitt pinulítið sjúkrahús án al-
mennilegra tækja og engin læknisþjónusta. Það er
ekki til kort af Nablus og ég held að enginn viti
hversu margir búa þar.“
Hvað fannst þér átakanlegast í þessari ferð?
„Það átakanlegasta var ástandið í heild, ástandið
á þessari þriggja milljóna manna palestínsku þjóð.
Ég hélt að Vesturbakkinn og Gaza væri bara fyrir
Palestínumenn en inni á þessum svæði eru ísra-
elskir landnemar sem stjórna umhverfi sínu með
ofbeldi. Börn þeirra eru meira að segja vopnuð. Ar-
abísku þorpin hafa ekki rennandi vatn og þar er
ekkert rafmagn. Við hliðina standa þorp landnem-
anna með öllum nútíma þægindum. Landnemarnir
eru að mörgu leyti hættulegri en herinn: maður sér
herinn.“
Áttirðu einhver samskipti við ísraelsmenn?
„Það eru tvær hliðar á öllum málum. Mig langaði
að fara til Hebron en það var hægara sagt en gert.
Ég hringdi í vin minn og hann sagði mér að prófa
ákveðna leið en ég mátti alls ekki segja hver hefði
bent mér á hana. Ég byrjaði á því að fá far með gyð-
ingum frá Jerúsalem. Síðan fór ég með landnema-
rútu. Það var himnaríki, rútan var loftkæld og tón-
list i útvarpinu. Endastöðin var í landnemaþorpi í
Hebron. Ég fór inn á veitingastað en var neitað um
þjónustu. Allir karlmennirnir á staðnum voru í
hversdagslegum skyrtum og gallabuxum og vopn-
aðir byssum. Ég var eini túristinn sem hafði kom-
ið þangað í manna minnum og ég fann að ég var
ekki velkomin. Loks kom maður til mín og spurði
hvað ég væri að gera þarna. Ég hafði ekki undirbú-
ið svarið en romsaði upp úr mér að langafi minn
hefði verið gyðingur og ég hefði komið til Hebron*
til að sjá gröf Abrahams. Þá breyttist viðmótið ör-
lítið: ég gat keypt mína kók og mat. Einhver spurði