Ársrit Ræktunarfélags Norðurlands - 01.01.1946, Side 35

37
sjávarútveginn, og er kunnara en að frá þurfi að segja, að
sjávarútvegurinn hefur um langt skeið greitt mun hærri
laun, heldur en landbúnaðurinn, og þannig dregið til sín
vinnuafl sveitanna. Það veldur þó ef til vill meiru hér um,
að vegna uppgripanna úr sjónum hafa kaupstaðir þróazt
mjög ört með margháttaðan atvinnurekstur, fjölmörg þæg-
indi, skóla og skemmtanir. Frá síðari árum mætti nefna
margt fleira, sem veitt hefur straumnum í sama farveg, svo
sem setuliðsvinnuna og hina gegndarlausu fjárfestingu, sem
átt hefur sér stað við sjávarsíðuna, en segja má, að flest sé
þetta runnið af sömu rót, og að sjávarútvegurinn og auður
hafsins sá sá mikli skýstrokkur, sem undanfarin ár og enn,
beint og óbeint, sogar til sín fólkið úr sveitum landsins.
Skaðlítið mætti þetta teljast eða alls eigi stórhættulegt,
ef fólk það, er þannig tapast sveitunum, hyrfi beint að fiski-
veiðum eða framleiðslu verðmætra fiskafurða, en því fer
fjarri að svo sé, því í skjóli uppgripaauðsins úr liafinu
hefur þróazt í kaupstöðunum margháttað dútl, vafasamar
framkvæmdir og milliliðamennska, nytsöm, Iiæpin, óþörf
eða jafnvel skaðleg, og verður nokkru nánar vikið að því
síðar.
Þrátt fyrir pað, þótt nú sé svo komið, að ýmsar greinar
sjávarútvegsins séu eigi lengur arðvænlegar fyrir þá, er
ábyrgð bera á rekstrinum, eða að áhættan sé að minnsta
kosti margfalt meiri heldur en við landbúnaðinn, þá dregur
ekki úr útstreyminu úr sveitunum rneðan tiihögunin er sú,
að þeir, sem við útveginn vinna eða eittlivað í kringum
liann, geta hlotið æfintýraleg laun, oft fyrir örstuttan tíma,
þrátt fyrir það, þótt eigendur útgerðarinnar fáist eigi til að
reka liana nema á ábyrgð ríkisins.
Á hinum vígstöðvunum er sóknin að landbúnaðinum
eiginlega stjórnmálalegs eðlis, en það er áróður neytend-
anna í kaupstöðunum, er krefjast aukinna afkasta bænda
og ódýrari landbúnaðarframleiðslu, samtímis því, sem upp-