Ársrit Ræktunarfélags Norðurlands - 01.01.1946, Síða 74

76
indanna mun og stjórnin að mestu hafa hætt að trúa á mögu-
leika kornyrkju, því að í erindisbréfi, er Þórði Thoroddi var
gefið 1786, er liann var sendur sem eins konar landbúnað-
arráðunautur til landsins, segir: „Kornyrkju skal ekki sinnt,
nema ef finnast skyldu einstakir staðir, sem byðu svo góð
skilyrði til tilrauna, að þér liefðuð gildar ástæður, til að ætla,
að góður árangur næðist. Þó má engan veginn reka slíkar til-
raunir nema í smáum stíl og á stöðum, sem bjóða framúr-
skarandi skilyrði.“28) Svo var þá þessum málum komið, þeg-
ar fyrsti búfræðilærði íslendingurinn settist að á íslandi í
því augnamiði að kenna landsmönnum jarðyrkju. Má segja,
að með Móðuharðindunum leggist akuryrkjutilraunir nið-
ur með öllu hér á landi í meira en heila öld. Og meira að
segja trúin á, að korn geti náð hér fullurn þroska, dó einnig
að mestu. Svo að raunverulega var við miklu rammari reip
að draga í þeim efnum, er kornyrkja var hafin á þessari öld
en verið hafði um 1750.
Eins og yfirlitið hér á undan sýnir, er getið um 29 tilraunir
alls á þessum tveimur öldum. Vafalaust hafa þær verið fleiri,
því að ekkert er hermt um framkvæmdir margra hinna er-
lendu bænda. Af þessum 29 tilraunum má segja, að 16 hafi
heppnast að meira eða minna leyti, 8 misheppnast með öllu
en um 5 verður ekkert sagt. En líklegt má þó telja að a. m. k.
tvær þeirra hafi mislieppnast. Þótt niðurstaðan sé þannig allt
annað en glæsileg, er þó vert að taka eftir einu. Á Suður- og
Suðvesturlandi heppnast mikill meiri hluti tilraunanna,
einmitt í þeini héruðum, sem kornyrkjan var útbreiddust
til forna og entist lengst. En norðanlands misheppnast flest-
ar tilraunirnar, nema við Eyjafjörð, og ber þar að sama
brunni, samanborið við heimildir um kornyrkjuna fornu.
Mun þetta og vera í fullu samræmi við veðurfar í sveitum
landsins.