Atlanten - 01.01.1904, Side 245
— 245 —
Løgnagtighed, Lumskhed, Øjentjeneri, Upaalidelighed osv.; de
bleve betragtede og behandlede som Dyr og blotte Redskaber,
deres Menneskeværdighed blev traadt under Fødder, og ethvert
Tegn paa personlig Selvstændighed og Trang til Selvvirksomhed
blev nedkuet. Overtro, Raahed og Dyriskhed i Liv og Sæder,
sort Uvidenhed, fuldstændig Mangel paa moralske Begreber,
aandelig og legemlig Nedværdigelse, Udygtighed til næsten alt Ar-
bejde undtagen det groveste og Uvanthed med at bruge Hjernen
til selvstændig Tænkning — alt dette var for Slavernes Vedkom-
mende i det hele og store Følgerne af Slavesystemet. Dets paa
sin Maade ikke mindre fordærvelige Virkninger for de hvide i social,
moralsk, politisk og økonomisk Henseende vedrøre os ikke her.
Det var altsaa en uhyre Opgave, som Negerslavernes Fri-
gørelse havde stillet det nordamerikanske Samfund, uden Side-
stykke i Historien baade hvad dens Art, Omfang og Vanskelig-
hed angik; men der blev straks taget kraftig fat paa at løse
den. Regeringen oprettede allerede i 1865 et »Bureau for de
frigjorte«, der især skulde hjælpe Negrene til Jordlodder eller an-
den Sysselsættelse, og dernæst tage sig af deres Undervisning;
det virkede i 5 Aar og udrettede meget godt. Langt vigtigere
bleve dog i den første Tid de Ofre, som bragtes for Negeroplys-
ningssagen ad den private Velgørenheds Vej af religiøse Sam-
fund, filantropiske Selskaber og Hundredtusinder af Enkeltmænd
i Nordstaterne; store Pengesummer indsamledes, Skoler oprette-
des, og Tusinder af hvide Mænd og Kvinder drog ned til Syden
for at virke som Lærere og Vejledere for deres sorte Brødre og
paa den Maade bidrage til at gøre Fortidens Uret god igen; de
vare, siger en amerikansk Forfatter*), »en Hærskare saa helte-
modig som nogen, der nogen Sinde drog ud under Korsets Ban-
ner for at udløse Menneskeaanden fra Vildfarelse«. Men selv-
følgelig var det nødvendigt at oprette et offentligt Neger-Almue-
skolevæsen i Sydstaterne, hvad da ogsaa er sket siden 1870, saa
der nu for Tiden i disse er over 15,000 Elementarskoler for
Negre med over 30,000 Lærere og Lærerinder (alle Negre) og
over iy2 Million Elever. Den private Godgørenhed har derfor
nu væsentlig rettet sin Virksomhed mod at opretholde eller støtte
de c. 170 højere Negerundervisningsanstalter af forskellig Slags
*) T. Thomas Fortune, citeret af B. T. Washington i Prof. N. M. But-
lers Education in the United States, II, 1900, S. 917.