Atlanten - 01.01.1904, Side 247
— 247 —
Oplysningsarbejdet blandt Negrene, vare selv opdragne med, ud-
dannede i og vante til at bruge en bestemt Metode, som de
allerfleste af dem nu uden videre overførte paa de frigjorte uden
at tænke paa, hvilken himmelvid Forskel der var paa de hvide
Børns Forudsætninger i Nordstaterne og de sorte Barbarers i
Syden; de underviste paa den Maade, som de plejede, og i de
Fag, som de plejede, og ret beset kunde man jo heller ikke
have ventet andet. Følgelig blev Hovedvægten lagt paa
den overvejende litterære aandelige Uddannelse, som var bruge-
lig i Ny-England Staterne, paa Kundskabsmeddelelsen og den
moralske og religiøse Undervisning, medens der blev gjort lidet
eller intet for en praktisk Uddannelse, som kunde sætte Ele-
verne i Stand til det, som dog først og fremmest var nødven-
digt: at skaffe sig en Levevej, saa de ved deres eget Arbejde
kunde sørge for sig selv. I det hele satte man alt for stor Lid
til Værdien af den rent boglige Lærdom og saa ikke, i hvilket
Misforhold den stod til Negerracens hele øvrige aandelige og
materielle Kullurstandpunkt, eller kendte i alt Fald intet Middel
til at udjævne det. »Noget af det sørgeligste, jeg saa«, fortæller
Booker T. Washington i sin Selvbiografi*), »var en ung Mand, der
havde gaaet paa en højere Skole, og som sad i en Etværelses
Hytte, med Fedtpletter paa Klæderne og Snavs rundt omkring, for-
dybet i at læse fransk Grammatik.« Og som venteligt var, gjorde
de frigjorte sig skyldige i ganske den samme Misforstaaelse som
deres Lærere med Hensyn til, hvad »Uddannelse« vilde sige.
De var utrolig ivrige efter at tilegne sig Kundskaber af enhver
Slags uden Hensyn til disses praktiske Nytte og betragtede
dem som et Tryllemiddel til at slippe fri for alle Livets Besvær-
ligheder; den, der kunde blot den mindste Smule Latin eller
Græsk, blev betragtet næsten som et overnaturligt Væsen. Det
var yderst almindeligt iblandt Negrene, at saa snart de havde
lært at læse, fik de efter faa Dages Forløb en »Kaldelse til at
prædike«, fordi de som Præster kunde leve uden at arbejde med
Hænderne. Den saa misbrugte Frase, at »Kundskab er Magt«,
har sikkert sjælden haft ivrigere eller mere godtroende Tilhæn-
gere end disse uvidende Stakler; men her, som ellers, viste Li-
*) Up from Slavery (1902) S. 122; oversat paa Norsk af Kathrine Faye-
Hansen (1903); en dansk Bearbejdelse (illustr.) ved Johs. Knudsen
vil udkomme i 1905.