Atlanten - 01.01.1904, Page 267
— 267 —
vik 1771, der dog senere nedlægges, og Julianehaab 1775, lige-
ledes anlægges en Loge ved Godhavn 1773.
Flere dygtige Missionærer bringer i dette Tidsrum Udvik-
lingen fremad. Der arbejdes stadig paa den gamle Basis og
efter de gamle Principper. Der benyttes endnu en hel Del
danske Kateketer, og man søger at faa Sønner af blandede
Ægteskaber til at træde i Missionens Tjeneste som Lærere, flere
som f. Eks. Glahn søge at faa Missionskollegiet til at antage
Grønlænderinder som Kateketer, da Lysten til Sælhundefangst
ofte træder hindrende i Vejen for Kateketernes Virksomhed.
Det er i dette Tidsrum, at den bekendte Otto Fabricius er Mis-
sionær ved Frederikshaab. Aar for Aar udvides Menighedernes
Rammer, og henimod Slutningen af Aarhundredet er det kun
den sydligste og nordligste Del af Landet, der ikke er krislnet.
Hvad angaar Skolevæsenet, vil jeg anføre, hvad Hans Egede
Saaby (1770—1778) skriver i sin Dagbog Side 86, da de øvrige
Missionærers Indberetninger i det væsentlige slutter sig dertil.
Han skriver: »Børnenes Antal var jævnlig 40—50. De smaa
lærte snart deres Bogstaver og stræbte videre fremad; de store
blev delte i Klasser efter Fatteevner og Fremgang og lærte alle
deres, dem fornd forklarede Pensa, hjemme. Til Afveksling
skrev disse 1 til 2 Timer hver Dag. I Ilte senest 12te, ja under-
tiden endog i 10de Aar læste de færdigen og bestemt hver trykt
grønlandsk Bog og kunde Katekismus, Saligheds Orden og en
Del af Forklaringen udenad. Da denne ej var trykt, afskrev
jeg et Eksemplar saa tydeligt, som jeg kunde det, og delte deri
nogle Afsnit, hvilke Børnene fik som Forskrifter, naar de skrev
nogenlunde og lærte det skrevne vel. Flere kunde saaledes paa
een Gang afskrive Bogen, hvilken jeg senere leverede dem ind-
syet. Glade betragtede de den som Vidne om deres Forfrem-
melse og gemte den som en Helligdom. Da de jævnlig vekslede
Breve med hinanden, ja endog med mig, saa fik de stedse mere
Øvelse i at skrive.« Regning blev der derimod lagt mindre
Vægt paa, da det, som en af Missionærerne skriver, var fast
umuligt at bringe dem frem paa Grund af deres incommode
Tællemaade. (Grønlænderne kunde, før de danske Tal bleve
indførte, i Virkeligheden kun tælle til 20; de havde saa talt
begge Hænder og begge Fødder, vare naaede til et helt Menneske.
20 hedder nemlig paa Grønlandsk inuk nåvdlugo, hvilket be-
tyder »Mennesket til Ende«),