Frjáls verslun - 01.10.1952, Qupperneq 2

Forseti Islands,
herra
Asgeir Ásgeirsson.
tekjur íslendinga eru aigerlega hdðar því, hversu
mikið Iandsmenn framleiða og við hvaða verði
þeir geta selt afurðir sínar úr landi. Eftir þeim
verður svo kaupgjaldið til sjávar og sveita að laga
sig til lengdar, ef efnahagsstarfsemin á ekki að
fara úr jafnvœgi og afkomu þjóðarinnar að vera
teflt í voða.
En hvemig er nú kaupgjaldið hér á landi á-
kvarðað?
Um alllangt árabil hefur kaupgjald hér með
einum eða öðrum hœtti verið að mestu látið fylgja
framfœrslukostnaðinum, þ.e.a.s., ef dýrtíð hefur
vaxið, hvort heldur hefur verið vegna erlendra
eða innlendra verðhœkkana, hefur kaupgjald
hœkkað í svipuðu hlutfalli, alveg án tillits til þess,
hvort framleiðslan hefur aukizt eða verð afurð-
anna á erlendum markaði hœkkað eða lcekkað.
Það má meira að segja fullyrða, að að undan-
förnu hafi kaupgjald stöðugt hœkkað, þrátt fyrir
minnkandi framleiðslu og lœkkandi verð á út-
flutningsafurðunum.
Eins og kunnugt er, er verð landbúnaðarafurða
reiknað út eftir annarri vísitölu, en stór liður í
henni er einmitt kaupgjaldið. Með öðrum orðum.
hver kaupgjaldshœkkun þýðir hœkkun á land-
búnaðarafurðum og aukna dýrtíð fyrir neytendur.
Afleiðingin af vísitölustefnu er því óstöðvandi
dýrtíð, stöðugt verðfall peninga og nýjar gengis-
fellingar.
Þannig hlýtur alltaf að fara, þegar grundvall-
arlögmál efnahagsstarfseminnar er virt að vettugi.
En hvað er þá til ráða?
Eina frambúðarlausnin hlýtur að verða sú að
lofa efnahagsstarfseminni að laga sig eftir lög-
málum sínum. Til þess að slíkt megi verða, á að
leggja niður verðlagningu landbúnaðarafurða
samkvœmt ákveðnum vísitöluútreikningi og láta
hinn frjálsa markað ráða verðlagi þessara afurða.
Þá munu það verða kaupmáttur almennings og
framleiðslugeta bœndanna, sem ráðin hafa um
verðlagningu þessara vara með svipuðum hœtti
og verðákvörðun flestra annarra nauðsynja fer
fram. Jafnframt œtti að hœtta að greiða kaup
samkvœmt einhverjum og einhverjum vísitölum,
sem á engan hátt gefa til kynna gjaldgetu þjóð-
arbúsins, heldur Iáta kaupgjald ákvarðast eftir
samningum launþega og vinnuveitenda, sem
Framh. á bls. 82.
74
FRJÁLS VERZLUN