Frjáls verslun - 01.06.1968, Blaðsíða 22

zz
FRJALS VERZLUN
þá einu, hvers eðlis nefndarstörf-
in eru. Þannig eru t. d. menn
valdir í Rannsóknarráð ríkisins,
eftir því hvað innarlega þeir eru
í búri flokksforustunnar.
— O —
Breytinga er þörf. Það er sízt
hagur stjórnmálaflokkanna, að
fólk fjarlægist þá og snúi við
þeim baki, eða hefji þátttöku í
nýjum flokki eða flokkum, sem
óneitanlega er nú mikill grund-
völlur fyrir.
Sú úrbótaleið, sem beinust ligg-
ur fyrir, er að breyta kjördæma-
skipulaginu á nýjan leik — hverfa
aftur til einmenningskjördæm-
anna, ekki eins og þau voru 1959,
heldur nýrra, sem jafnframt
tryggðu eðlilegt hlutfall milli at-
kvæðatölu og þingmannafjölda.
Kostir einmenningskjördæm-
anna umfram fleirmenningskjör-
dæmin eru margir og augljósir.
Með slíku fyrirkomulagi eru til
muna meiri líkur á því, að fram
á sjónarsviðið kæmu viljasterkir
og dugmiklir einstaklingar, til-
búnir að berjast fyrir hugsjóna-
málum sínum. Samband þing-
manns og kjósanda yrði mikiu
meira og nánara og þingmaður-
inn þar af leiðandi háðari kjós-
endum sínum en vilja flokksfor-
ustunnar. Fyrirkomulag einmenn-
ingskjördæmanna mundi einnig
útiloka þann möguleika, að sami
maðurinn gæti setið á Alþingi í
áraraðir án þess að vinna fyrir
kjöri sínu á annan hátt en að
vinna ákveðinn hóp trúnaðar-
manna til fylgis við sig, þegar
raðað er niður á framboðslista.
— O —
Ljóst er, að yrði landinu öllu
skipt niður í einmenningskjör-
dæmi, mundu tveir flokkar verða
verulega afskiptir, og jafnvel
engum manni ná kjörnum. Er
hér um að ræða Alþýðuflokkinn
og Alþýðubandalagið, sem hafa
nú yfir 30% atkvæða á bak við
sig. Ósennilegt má telja, að unnt
verði að koma á tveggja flokka
kerfi hérlendis í náinni framtíð,
enda spurning, hvort slíkt sé
æskilegt. Heppilegra yrði að
finna leið til þess, að þessir fiokk-
ar fengju þingsæti í hlutfalli við
atkvæðamagn sitt, t. d. með upp-
bótarþingsætum. Fyrir slíkum
Er áhugi þingmanna á alþingi aðeins fyrir hendi við kosningar?
uppbótarþingsætum þyrftu þó að
gilda ákveðnar og strangar regl-
ur, þar sem sporna verður gegn
því, að fjölmargir flokkar fái
þingsæti. Reynsla annarra þjóða,
t. d. Frakka, bendir til þess, að
slíkt auki aðeins á sundrungu og
geti verið mjög hættulegt. Væri
hægt að hugsa sér, að núgildanai
form yrði látið gilda áfram, þ. e.,
að flokkur þurfi að fá einn kjör-
dæmakjörinn þingmann til að
hljóta uppbótarþingsæti, eða
þyrfti að fá hlutfallslega ákveð-
inn atkvæðafjölda til að ná þing-
sæti, t. d. 10%.
Erfitt yrði að komast hjá því,
að nokkurt misræmi yrði á at-
kvæðatölu bak við hvern kjör-
dæmakjörinn þingmann, ef land-
inu yrði skipt niður í einmenn-
ingskjördæmi og kjördæmamörk
bundin við sýslu- og kaupstaðar-
takmörk. Með óbreyttri þing-
mannatölu væri hægt að hugsa
sér, að landinu yrði skipt í 44
kjördæmi, en síðan yrði flest 16
þingsætum úthlutað til jöfnunar.
KÆLI-
ocj FRVSTIKERFI
UPPSETNINGAR OG VIÐHALD.
VIÐGERÐIR Á ÖLLUM
TEGUNDUM AF KÆLI-
og FRYSTITÆKJUM.
KÆLIIMG S.F.
SÍMAR 21686 - 33838